Bài viết được viết bởi BS CKII. Bùi Hồng Thuý và được tham vấn chuyên môn bởi BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng MYREHAB MATSUOKA.
Điện xung trong vật lý trị liệu sử dụng dòng điện kích thích thần kinh qua da để giảm đau, tăng cường tuần hoàn máu và cải thiện cơ khớp. Liệu pháp này sẽ không gây nguy hiểm cho bệnh nhân nếu được điều trị dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu hơn về liệu pháp này nhé!
1. Điện xung trong vật lý trị liệu là gì?
Điện xung vật lý trị liệu là phương pháp sử dụng các dòng điện có tần số thấp và trung bình, tồn tại trong thời gian ngắn để kích thích thần kinh. Những xung điện này giúp các dây thần kinh kiểm soát sự co cơ. Bằng cách thay đổi biên độ và tần số của xung điện, liệu pháp này có khả năng kích hoạt gần 100% sợi cơ, từ đó giúp giảm đau, mỏi cơ và khớp, hỗ trợ phục hồi sau chấn thương và tăng cường tuần hoàn máu.
Theo Hiệp hội Quốc tế về ECT và Kích thích thần kinh (ISEN) cho biết, đây là phương pháp cực kỳ an toàn và có hiệu quả cao khi “tỷ lệ thành công lên tới 60 – 90% ở những bệnh nhân trầm cảm nặng; nguy cơ bị thương hoặc tử vong là cực kỳ thấp (tỷ lệ tử vong dưới 1 trên 70.000 ca điều trị), thấp hơn nhiều so với nguy cơ sinh con”.
| [Giải đáp] Châm cứu có phải là vật lý trị liệu không? |
Ngoài ra, điện xung vật lý trị liệu được chia thành các nhóm khác nhau, căn cứ vào tiêu chí sau:
- Tần số xung (f): Dòng điện xung có tần số thấp (f = 1 – < 1.000Hz) và dòng điện xung có tần số trung bình (f = 1.000 – < 20.000Hz).
- Loại dòng điện: Dòng điện xung một chiều và dòng điện xung xoay chiều
- Chế độ phát xung: Bao gồm liên tục, ngắt quãng, biến đội biên độ, biến đổi tần số, biến đổi cả biên đô và tần số
Tìm hiểu thêm các kiến thức chuyên môn, bài giảng điện xung vật lý trị liệu tại đây.
2. Tác dụng của điện xung trong vật lý trị liệu
Hiệu quả của điện xung trong vật lý trị liệu đã được Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ, Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia và các tổ chức tương tự ở Canada, Anh và nhiều quốc gia khác công nhận. Dưới đây là 1 số tác dụng của điện xung trong vật lý trị liệu:
2.1. Giảm đau
Điện xung làm giảm tín hiệu đau truyền đến tủy sống và não, giúp giảm đau và thư giãn cơ bắp. Chúng cũng có thể kích thích sản xuất endorphin, chất giảm đau tự nhiên của cơ thể.
Bên cạnh đó, điện xung trong vật lý trị liệu có thể ức chế dẫn truyền thần kinh đau theo một số cách sau:
- Tác động lên các kênh ion: Ngăn cản các ion calci đi vào tế bào thần kinh.
- Tác động lên các enzym: Giảm sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh đau.
- Tác động lên các tế bào thần kinh: Giảm khả năng phóng thích các chất dẫn truyền thần kinh đau.
2.2. Thúc đẩy lưu thông máu
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, các điện cực sẽ được gắn vào bề mặt da, kích thích cơ bắp co bóp và làm giãn mạch máu, từ đó giúp thúc đẩy lưu thông máu, tăng lưu lượng máu và loại bỏ độc tố của cơ thể ra ngoài.
2.3. Thúc đẩy quá trình lành vết thương
Điện xung trong vật lý trị liệu sẽ giúp giảm đau, tăng lưu lượng máu và sản xuất các yếu tố tăng trưởng, là các protein thúc đẩy quá trình lành vết thương của người bệnh. Liệu pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp bị tổn thương cơ xương khớp: hội chứng khuỷu tay quần vợt, viêm cân gan chân, hội chứng ống cổ tay, viêm điểm bám dây chằng bánh chè, chấn thương vai,…
2.4. Cải thiện cơ bắp
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, liệu pháp này kích hoạt cơ bắp thông qua nhiều dạng dòng điện khác nhau, gây ra sự co cơ không tự chủ, tạo điều kiện kích hoạt thụ động một số lượng lớn các cơ và tạo ra sự huy động đồng bộ các sợi cơ, nhằm mục đích tăng cường hoặc duy trì khối lượng cơ.
Do đó, điện xung trong vật lý trị liệu thường được điều trị cho các bệnh nhân bị bại liệt (liệt nửa người, liệt chi dưới) qua quá trình kích thích cơ bắp. Khi đó, bác sĩ sẽ sử dụng cơ điện (EMS) kích thích cơ co bóp để hạn chế teo cơ.
3. Chỉ định và chống chỉ định điều trị bằng điện xung
Điện xung trong vật lý trị liệu là phương pháp không phải ai cũng được khuyên dùng nên cần được sự chỉ định từ bác sĩ chuyên môn. Dưới đây là một số đối tượng nên và không nên trị bệnh bằng điện xung:
3.1. Chỉ định
Theo Quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng của Bộ Y tế, điện xung sẽ được điều trị cho các đối tượng có triệu chứng hoặc nhu cầu sau:
- Giảm đau sau chấn thương, phẫu thuật, đau thần kinh, đau cơ, xương, khớp…
- Kích thích thần kinh cơ.
- Cải thiện tuần hoàn ngoại vi.
- Liệu pháp ion hóa (điện phân dẫn thuốc bằng xung một chiều)
- Điện phân thuốc cục bộ bằng dòng điện xung trung tần một chiều.
3.2. Chống chỉ định
Theo Quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng của Bộ Y tế, một số trường hợp sẽ không được khuyến khích sử dụng điện xung vì nó dễ gây ra sự cố, tác dụng phụ:
- Người bệnh mang máy tạo nhịp tim.
- Sốt cao, khối u ác tính, bệnh lao đang tiến triển.
- Mất cảm giác ở vùng điều trị.
- Tổn thương da nơi đặt điều trị.
- Viêm da khu trú, huyết khối, viêm tắc mạch.
- Trực tiếp lên thai nhi.
3.3. Các tác dụng phụ
Điện xung trong vật lý trị liệu không gây nguy hiểm cho người bệnh. Tuy nhiên, nếu lựa chọn đơn vị, bác sĩ không uy tín, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ sau:
- Dị ứng với dòng điện, có cảm giác như bị điện giật
- Đau đầu
- Cảm giác mệt mỏi cho đến khi thuốc mê hết tác dụng
- Tăng huyết áp và nhịp tim nhanh trong khoảng 3 – 5 phút.
Một số tác dụng phụ khác như tổn thương não, mắc bệnh động kinh, đột quỵ,… hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học chính thống khẳng định.
Bởi vậy, bạn nên đến các cơ sở phục hồi chức năng uy tín, có kiểm định rõ ràng, quy trình điều trị cụ thể,… để hạn chế tối đa các tác dụng phụ. Nếu đang muốn tìm địa điểm điều trị tại Hà Nội, bạn có thể đến Trung tâm Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng Myrehab Matsuoka – tiên phong trong phục hồi chức năng toàn diện theo tiêu chuẩn Nhật Bản tại Việt Nam, để được tư vấn phác đồ điều trị điện xung an toàn và hiệu quả nhất với tình trạng sức khỏe của mình nhé.
Nhìn chung, điện xung trong vật lý trị liệu là phương pháp có tác dụng nhanh chóng và có hiệu quả rõ rệt. Tuy vậy, đây là liệu pháp sử dụng điện kích thích trực tiếp lên cơ thể nên bạn cần tham khảo ý kiến từ các chuyên gia và chọn cơ sở uy tín để đảm bảo quá trình điều trị bằng điện xung an toàn.
