Bài viết được viết bởi Ths. BS Vũ Thị Hằng và được tham vấn chuyên môn bởi BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng MYREHAB – MATSUOKA.
Suy giãn tĩnh mạch chân là tình trạng các tĩnh mạch bị sưng và phình to, thường có màu xanh lam/tím đậm và dạng sần/phồng lên/xoắn lại [1]. Nếu bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch chân không chữa trị kịp thời sẽ có thể gặp nhiều biến chứng như viêm tắc tĩnh mặt bề mặt, huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi [2]. Hiện nay, vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân là giải pháp điều trị được nhiều bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân để lưu thông máu trong tĩnh mạch, giảm sưng tấy, đau nhức. Đặc biệt, phương pháp này không yêu cầu bệnh nhân sử dụng thuốc hay các kỹ thuật xâm lấn.
| Lưu ý:
Phục hồi chức năng vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch sẽ phù hợp ở giai đoạn ổn định. Trong giai đoạn người bệnh đang bị suy giãn tĩnh mạch chân, người bệnh cần điều trị nội khoa tích cực, sau đó, kết hợp phục hồi chức năng vật lý trị liệu để gia tăng hiệu quả. |
1. Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân thông qua dụng cụ hỗ trợ
Vớ nén và băng Kinesio là 2 dụng cụ hỗ trợ được sử dụng phổ biến trong vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân để giảm tình trạng đau nhức, hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
1.1. Sử dụng vớ nén
Vớ nén (hay còn gọi là vớ áp lực) là một loại quần giống bó sát và có cấu trúc chặt hơn ở cổ chân và lỏng hơn khi lên cao. Thiết kế đặc biệt này có tác dụng ôm lấy chân bệnh nhân nhằm hỗ trợ lưu thông máu qua các tĩnh mạch lên tim, giảm đau đớn, khó chịu và sưng tấy ở chân, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của chứng suy giãn tĩnh mạch chân.[3] [4]
Sử dụng vớ nén trong thời gian dài và đúng độ nén (từ 20 – 40mmHg tùy trường hợp) có thể giúp bệnh nhân ngăn ngừa nguy cơ bệnh chuyển nặng.
Lưu ý: Bệnh nhân nên sử dụng vớ nén – một trong các dụng cụ vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân vào thời tiết mát mẻ, tránh những ngày nắng nóng để không gặp tình trạng khó chịu vì cảm giác nóng bức và mồ hôi.
1.2. Sử dụng băng Kinesio
Băng Kinesio là băng bán phục hồi có khả năng kích thích quá trình tự làm lành của cơ thể.[5] Đối với bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch, việc sử dụng băng Kinesio sẽ giúp người bệnh tăng cường lưu thông máu và bạch huyết, giảm viêm đau và kích thích quá trình hồi phục hiệu quả [6]. Ưu điểm của băng Kinesio so với dụng cụ vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân còn lại đó là không gây nóng bức, khó chịu vào mùa hè. Với những ưu điểm vừa kể trên, băng Kinesio được sử dụng phổ biến trong phục hồi chức năng chân, kể đến như vật lý trị liệu viêm cân gan bàn chân.
Lưu ý: Để đạt được hiệu quả điều trị như mong muốn và tránh mua hàng kém chất lượng, bệnh nhân nên mua sử dụng băng Kinesio chính hãng ở các địa chỉ uy tín như tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng Myrehab Matsuoka.
2. Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch bằng điện trị liệu
Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch bằng điện trị liệu là phương pháp sử dụng dòng điện xung có tần số từ thấp đến trung bình, tác động đến các mô và tế bào, giúp giảm đau, giảm viêm/phù nề,… Điện trị liệu suy giãn tĩnh mạch có nhiều phương pháp như sóng ngắn, điện xung, hồng ngoại.
2.1. Sử dụng kích thích điện
Khi bị suy giãn tĩnh mạch chân, người bệnh dễ gặp phải tình trạng bị tắc động mạch, thậm chí có thể dẫn đến đột tử, do các cục máu đông hình thành trong lòng tĩnh mạch.[7]
Việc thực hiện vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân bằng phương pháp kích thích điện, người bệnh sẽ được sử dụng thiết bị gây sốc điện nhỏ để cho da nhằm tạo ra sự co bóp cho các cơ bắp chân. Phản ứng này hoạt động giống như trái tim thứ hai, kích thích lưu thông máu và bạch huyết trong tĩnh mạch và cải thiện tình trạng suy giãn tĩnh mạch.
2.2. Sử dụng laser có bước sóng gần hồng ngoại
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ [8], phương pháp vật lý trị liệu bằng laser với bước sóng gần hồng ngoại và cường độ cao có khả năng làm sạch tốt giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch lưới ở chân. Đặc biệt, phương pháp vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân này sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi được kết hợp với nhiều phương pháp làm mát biểu bì khác (xơ hóa).
Có thể bạn quan tâm: Viêm cân gan chân – Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị
3. Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân thông qua các bài tập
Dưới đây là một số bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch đơn giản mà người bệnh có thể tự hiện tại nhà. Các bài tập dưới đây sẽ giúp người bệnh giảm bớt tình trạng giãn tĩnh mạch, đồng thời ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Lưu ý: Khi thực hiện các bài tập dưới đây, người bệnh cần thực đều đặn, nhẹ nhàng, đặc biệt, tuyệt đối không được nín thở trong quá trình tập.
3.1. 4 bài tập ở tư thế nằm
Dưới đây là 7 bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân ở tư thế nằm, giúp tăng cường tuần hoàn lưu thông máu ở chân, cải thiện tăng cường sức mạnh của chân, cũng như hạn chế tình trạng suy giãn tĩnh mạch.
3.1.1. Gập duỗi cổ bàn chân
Lợi ích của bài tập [9]:
- Giảm áp lực trong tĩnh mạch và cải thiện sự lưu thông máu.
- Giảm sự co bóp và căng thẳng trong tĩnh mạch, giúp chân cảm thấy dễ chịu hơn.
- Giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của cơ bắp.
- Làm chậm tiến trình suy giãn tĩnh mạch và mang lại sự thoải mái cho chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Thảm, gối.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Bạn nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng trên thảm và kê gối đặt ở phía dưới đầu gối
- Bước 2: Bạn gập bàn chân phải theo hướng vào cơ thể và sau đó duỗi thẳng về phía ngược lại.
Thực hiện tượng tự với chân còn lại. Thực hiện 10 lần rồi đổi sang bàn chân trái.
Thời gian thực hiện bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – gập duỗi cổ chân: 10 lần/chân.
3.1.2. Đạp xe đạp không trọng lượng
Lợi ích của bài tập:
- Giúp máu lưu thông đúng chiều.
- Kích thích các cơ bắp chân giúp tăng cường sự linh hoạt và tính đàn hồi của thành mạch, giảm thiểu tình trạng giãn nở hay xoắn lại tĩnh mạch.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Thảm tập.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Để thực hiện bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân này, bước đầu tiên, bạn nằm ngửa và đưa hai chân lên cao, sao cho đùi và bắp chân tạo thành một góc 90 độ.
- Bước 2: Bạn đá chân phải ra ngoài và vẫn giữ nguyên vị trí của chân trái.
- Bước 3: Bạn đưa chân phải trở lại vị trí ban đầu và thực hiện tương tự với chân còn lại.
Thời gian tập: 5 – 10 phút/lần.
3.1.3. Nâng đồng thời hai chân
Lợi ích của bài tập [10]:
- Cải thiện sự lưu thông máu trong tĩnh mạch.
- Tăng sức mạnh tổng thể cho đôi chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – nâng đồng thời hai chân: Thảm tập.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Bạn nằm ngửa và giữ thẳng lưng trên thảm tập.
- Bước 2: Bạn nâng chân phải lên, sao cho chân phải giữ thẳng và tạo thành góc 900 so với mặt thảm, giữ nguyên tư thế này trong khoảng 10 giây.
- Bước 3: Bạn đưa chân trái lên tương tự và hạ chân phải xuống.
Thời gian tập: 10 lần/chân.
3.1.4. Nâng cao một chân
Lợi ích của bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – nâng cao một chân[11]:
- Cải thiện sự lưu thông máu trong tĩnh mạch.
- Tăng sức mạnh tổng thể cho đôi chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Thảm tập.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Bạn nằm ngửa và giữ thẳng lưng trên thảm tập.
- Bước 2: Bạn từ từ nhấc chân phải lên khỏi mặt đất, giữ thẳng; chân lại co lên sao cho đùi và bắp chân tạo với nhau góc 450.
- Bước 3: Bạn đưa chân trái lên tương tự và hạ chân phải xuống.
Thời gian tập: 10 -15 lần/chân.
3.2. 4 bài tập ở tư thế ngồi
6 bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân ở tư thế ngồi dưới đây sẽ tập trung tác động đến các cơ tại bắp chân, cổ chân,… giúp tăng cường tuần hoàn, lưu thông máu và cải thiện tình tình trạng đau nhức hiệu quả.
3.2.1. Nâng cẳng chân
Lợi ích của bài tập:
- Tăng cường lưu thông máu tại vị trí chân
- Giảm căng cứng chân
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Ghế.
Các bước thực hiện bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – nâng cẳng chân lần lượt như sau:
- Bước 1: Bạn ngồi thẳng lưng trên ghế và đưa 1 chân duỗi thẳng lên trên, giữ tư thế này trong khoảng 5 giây.
- Bước 2: Bạn hạ chân xuống và thực hiện tương tự với chân còn lại.
Thời gian tập: 10 lần/chân.
3.2.2. Nâng uốn cong ngón chân
Lợi ích của bài tập[11]:
- Tăng cường lưu thông máu tại vị trí chân
- Giảm căng cứng chân
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Ghế.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Bạn ngồi thẳng lưng trên ghế.
- Bước 2: Bạn co mắt cá chân lên trên, uốn cong ngón chân, sao cho ngón chân hướng ngón chân về phía cơ thể.
- Bước 3: Sau đó, bạn hướng ngón chân ra khỏi cơ thể.
Thời gian thực hiện tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – nâng uốn cong ngón chân: 10 lần/chân.
3.2.3. Xoay tròn khớp cổ chân
Lợi ích của bài tập[11]:
- Bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân giúp tăng cường sự dẻo dai của cổ chân.
- Tăng cường lưu thông máu.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Ghế.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Bạn ngồi trên ghế, giữ thẳng lưng.
- Bước 2: Bắt chéo chân trái, đặt lên đùi chân phải.
- Bước 3: Xoay bàn chân phải xung quanh theo một vòng tròn khoảng 10 – 15 vòng và lặp lại theo hướng khác với số vòng tương tự.
- Bước 4: Đưa chân phải về vị trí ban đầu và thực hiện tương tự với chân còn lại.
Thời gian tập: 10 – 15 lần/chân.
3.2.4. Di chuyển 2 chân lên xuống
Lợi ích của bài tập[12]:
- Giảm đau nhức chân.
- Tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân bằng cách di chuyển 2 chân lên xuống giúp cải thiện sự linh hoạt của đôi chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Ghế.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Ngồi trên ghế, lưng giữ thẳng.
- Bước 2: Đưa gót chân phải chạm đất, các ngón chân hướng lên trời.
- Bước 3: Bạn di chuyển chân của bạn ra phía sau.
- Bước 4: Đưa chân đó về và thực hiện tương tự với chân còn lại.
Thời gian tập: 20 lần/chân.
3.3. 4 bài tập ở tư thế đứng
Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân với bài tập ở tư thế đứng sẽ bao gồm các bài tập như bước đi tại chỗ, chùng chân, bước đi bằng gót chân,…
3.3.1. Xoay khớp cổ chân
Lợi ích của bài tập[12]:
- Tăng cường khả năng giữ thăng bằng.
- Cải thiện sự linh hoạt của cổ chân.
- Tăng cường sự co bóp, đàn hồi của cơ bắp chân, từ đó cải thiện lưu thông máu của tĩnh mạch.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng và hai tay chống hông.
- Bước 2: Nhấc 1 chân lên khỏi mặt sàn và giữ thẳng chân.
- Bước 3: Xoay tròn khớp cổ chân từ ngoài và trong và từ trong ra ngoài.
- Bước 4: Đưa chân về vị trí cũ và thực hiện tập các động tác vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân tương tự với chân còn lại.
Thời gian tập: 15 lần/chân, 2 – 3 lần/tuần.
3.3.2. Bước đi tại chỗ
Lợi ích của bài tập [11]:
- Tăng cường sức mạnh tổng thể.
- Cải thiện khả năng đi lại.
- Tăng cường tuần hoàn và lưu thông máu từ chân lên tim.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Thực hiện đi bộ tại chỗ.
- Bước 2: Đánh tay theo chuyển động của chân.
Thời gian tập: Tiến hành tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân từ 5 -10 phút/lần.
3.3.3. Đứng lên nhón chân
Lợi ích của bài tập[13]:
- Bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân giúp cải thiện lưu thông máu.
- Tăng sức mạnh co cơ bắp chân.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng chân và giữ hai chân song song, rộng bằng vai.
- Bước 2: Nhún ngón chân lên từ từ, tạo ra cảm giác kéo căng cơ bắp.
- Bước 3: Từ từ hạ chân xuống và thực hiện lặp lại các bước như trên.
Thời gian tập: 10 lần/ngày.
3.3.4. Chùng chân
Lợi ích của bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân – chùng chân[14]:
- Tăng cường lượng máu được vận chuyển lên tim.
- Giúp cho các mạch máu tĩnh mạch lưu thông tốt hơn.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng và hai tay chống hông.
- Bước 2: Bước chân trái về phía trước.
- Bước 3: Uốn cong đầu gối trái khoảng 900, đẩy người về phía trước nhưng vẫn phải giữ lưng thẳng, mắt nhìn về phía trước.
- Bước 4: Giữ tư thế này trong 10 giây và sau đó trở lại tư thế đứng.
Thời gian tập: 10 lần/bên.
|
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan thuộc Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng Myrehab Matsuoka, khi thực hiện các bài tập ở tư thế nằm/ngồi/đứng, bạn nên:
|
4. 3 hoạt động khác hỗ quá trình vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân
Bên cạnh những phương pháp và bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân ở trên, người bệnh cũng có thể kết hợp thực hiện các hoạt động như rửa chân bằng nước lạnh, đi bộ, bơi lội để đẩy nhanh quá trình điều trị bệnh.
4.4.1. Rửa chân bằng nước lạnh
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, rửa chân bằng nước lạnh là biện pháp vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân giúp giảm tình trạng suy giãn tĩnh mạch chân, bởi suy giãn tĩnh mạch là hiện tượng máu đọng lại khiến tĩnh mạch bị phồng lên, có thể làm lộ rõ ở dưới da. Khi rửa chân bằng nước lạnh, các huyết quản sẽ co lại và các cơ quan trong cơ thể sẽ hoạt động tích cực hơn, từ đó, tăng khả năng lưu thông máu trong tĩnh mạch, giảm tình trạng máu ứ đọng trong tĩnh mạch, đồng thời, cải thiện tình trạng bệnh đáng kể.
Tuy nhiên, người bệnh không nên ngâm chân quá lâu hoặc quá thường xuyên để tránh nhiễm lạnh vào cơ thể. Bệnh nhân chỉ nên rửa chân trong nước lạnh 10 độ trong 10 phút kết hợp các động tác massage nhẹ nhàng.
4.4.2. Đi bộ
Việc đi bộ đều đặn khoảng 30 – 45 phút mỗi lần và có thể lặp lại nhiều lần trong ngày sẽ giúp giảm áp lực, ngăn ngừa tắc nghẽn máu và cải thiện tình trạng bệnh suy giãn tĩnh mạch hiệu quả[15]. Tuy nhiên, nếu người bệnh chưa có thói quen đi bộ, người bệnh nên bắt đầu với tốc độ chậm và quãng đường ngắn. Ngoài ra, để tăng thêm hiệu quả vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân, người bệnh có thể kết hợp với vớ nén hoặc băng Kinesio trong quá trình đi bộ.
Lưu ý:
- Nếu người bệnh bị suy giãn tĩnh mạch kèm theo loét chân, người bệnh cần phải hạn chế đi bộ trong giai đoạn này và điều trị tình trạng loét và giảm đau. Sau khi hết loét, người bệnh mới có thể thực hiện việc đi bộ.
- Người bị giãn tĩnh mạch nên hạn chế tạo ra sự căng thẳng cho đầu gối, do đó, không nên đi bộ trên cầu thang. Thay vào đó, người bệnh nên cố gắng đi lại trên những bề mặt mềm mại như bãi cỏ để không gây căng thẳng cho các khớp.
4.4.3. Bơi lội
Bơi lội giúp đẩy máu bị tắc nghẽn ở chân và giúp điều trị chứng giãn tĩnh mạch[15]. Bởi khi ở tư thế bơi, cơ thể của người bệnh sẽ ở vị trí nằm ngang và điều này sẽ giúp làm tăng lưu lượng máu ra khỏi chân, từ đó, cải thiện chứng suy giãn tĩnh mạch.
5. Một số lưu ý cần chú ý khi thực hiện vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân
Để đẩy nhanh tiến trình điều trị suy giãn tĩnh mạch chân, ngoài các bài tập và hoạt động kể trên, người bệnh cần lưu ý 8 điều sau.
5.1. Ăn uống đủ dưỡng chất và kiểm soát cân nặng
Người bệnh nên duy trì thói quen ăn uống đủ 4 nhóm dưỡng chất (nhóm bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin & khoáng chất). Trong đó, người bệnh nên đặc biệt bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin C, E và các chất chống oxy hóa, chất xơ, bởi đây là những nhóm chất giúp giảm sự căng thẳng cho tĩnh mạch và phòng ngừa biến chứng viêm thành mạch. Duy trì chế độ ăn uống đủ dưỡng chất là luôn là lưu ý hàng đầu cho quá trình thực hiện vật lý trị liệu suy giảm tĩnh mạch chân nói riêng và quá trình phục hồi chức năng chân nói chung, kể tới như vật lý trị liệu chân khoèo.
Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm những thực phẩm chứa các dưỡng trên dưới đây:
- Vitamin C: Đậu lăng, cá ngừ, rau xanh,… giúp bạn hạn chế tích nước trong cơ thể, cải thiện triệu chứng suy giãn tĩnh mạch; hay các loại hoa quả như bưởi, dâu tây, đu đủ, ớt chuông,… giúp tăng sự đàn hồi và sự bền vững của thành mạch.
- Vitamin D: Quả bơ, dầu thực vật, hạt dẻ, hạnh nhân, rau bina,… có tác dụng hình thành máu loãng tự nhiên và hạn chế tình trạng đông máu gây tắc nghẽn tĩnh mạch.
- Các chất chống oxy hóa: Flavonoid là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có trong nhiều loại trái cây họ cam quýt, bông cải xanh, trà xanh, hành tây, rau bina, ớt chuông, tỏi,… giúp thúc đẩy máu lưu thông, giảm áp lực động mạch, làm bền thành mạch, giải độc và bảo vệ gan.
- Chất xơ: Rau củ, trái cây, các loại ngũ cốc,.. giúp hạn chế tình trạng táo bón, từ đó, làm giảm tác động đến tĩnh mạch vùng thấp và giảm nguy cơ suy giãn nặng hơn.
Ngoài ra, bạn nên uống đủ nước (khoảng 1,5 – 2 lít nước/ngày), nhằm giúp ngăn ngừa tĩnh mạch bị giãn hoặc xơ vữa. Trong quá trình điều trị và thực hiện các bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân, bạn cũng cần kiểm soát cân nặng chặt chẽ vì béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra chứng suy giãn tĩnh mạch chân. Khi thừa cân, chân sẽ chịu một áp lực rất lớn, làm ảnh hưởng quá trình lưu thông máu. Do đó, việc kiểm soát cân nặng tốt cũng là một cách hữu hiệu để cải thiện tình trạng suy giãn tĩnh mạch chi dưới.
Lưu ý: Giảm cân không có nghĩa là ăn uống hà khắc. Thay vào đó là một chế độ ăn uống, sinh hoạt và rèn luyện điều độ, hợp lý.
5.2. Ngồi đúng tư thế
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, ngồi đúng tư thế là điều kiện cần thiết đối với bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch. Bạn nên ngồi ở tư thế, sao cho mặt dưới đùi không phải chịu quá nhiều áp lực đè nén lên, bằng cách:
- Đảm bảo chân luôn chạm đất, điều này vừa tạo sự chắc chắn khi ngồi, vừa trách tạo áp lực lên mặt dưới đùi.
- Để mặt dưới đùi không tì đè nhiều vào mặt ghế.
- Hạn chế ngồi đong đưa chân, bởi điều này sẽ làm cản trở lưu thông máu tĩnh mạch chạy dọc mặt sau đùi.
5.3. Hạn chế đứng và ngồi quá lâu
Cũng theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, Việc ngồi hoặc đứng liên tục trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu – một yếu tố liên quan đến chứng suy giãn tĩnh mạch. Do đó, người bệnh nên vận động và thay đổi tư thế sau khoảng 30 – 60 phút/lần, đồng thời, có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân ở tư thế ngồi hoặc đứng như nhún chân, nhón gót, xoay khớp cổ chân,… để máu lưu chuyển tốt hơn.
5.4. Hạn chế đi giày cao gót và mặc quần bó chật
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, một trong những nguyên nhân dẫn đến suy giãn tĩnh mạch chi dưới là việc đi giày cao gót. Áp lực từ việc đi giày cao gót thường xuyên sẽ tác động lên vùng gót chân, làm tổn thương tĩnh mạch ở khu vực này và gây khó khăn trong việc lưu thông máu. Do đó, thay vì sử dụng giày cao gót, người bệnh nên chọn giày gót thấp hoặc dép đế mềm.
Ngoài ra, việc mặc quần quá chật cũng có thể làm máu khó lưu thông và dễ bị nghẽn tại phần chân. Để tránh suy giãn tĩnh mạch chi dưới, người bệnh hãy chọn trang phục thoải mái và rộng rãi hơn. Đây cũng là một trong những lưu ý quan trọng bên cạnh việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân.
5.5. Ngủ đúng tư thế
Tư thế ngủ tốt nhất cho người giãn tĩnh mạch là tư thế nằm nghiêng về bên trái. Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, khi nằm nghiêng, áp lực cơ thể được phân bố đều giữa thân người và chi dưới, tránh chèn ép lên tĩnh mạch chậu và tĩnh mạch chủ bụng giúp tăng cường lưu thông dòng máu, đưa máu về tim và đi khắp cơ thể tốt hơn. Bên cạnh đó, người bệnh tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân cũng hạn chế mắc phải tình trạng tê bi chân tay, ứ đọng máu và chuột rút.
Đặc biệt, người bệnh cũng có thể sử dụng đệm, chăn hoặc gối để kê 2 chân lên cao, sao cho vị trí chân cao hơn vị trí của tim. Điều này sẽ hỗ trợ đẩy máu tĩnh mạch trở về tim tốt hơn khi ngủ. Ngoài ra, không chỉ khi ngủ mà khi ngồi người bệnh cũng có thể nâng cao chân lên để giúp máu từ tĩnh mạch trở về tim dễ dàng hơn, và tránh vắt chéo chân vì sẽ gây cản trở tĩnh mạch.
Lưu ý:
- Chọn một chiếc gối êm ái và linh hoạt đổi bên để tránh đau nhức, tê mỏi do đè lên tay trái quá lâu.
- Nằm nghiêng 30 phút về bên trái khi ngủ rồi đổi sang phải khoảng 10 phút rồi duy trì lại tư thế cũ.
- Để giảm biểu hiện giãn tĩnh mạch, người bệnh nên kê thêm gối chân trong khi ngủ.
- Để ngủ đúng tư thế và mang lại hiệu quả thì bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch có thể đổi vị trí với bạn ngủ cùng.
5.6. Hạn chế uống rượu bia và thuốc tránh thai
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Ngọc Lan, thuốc lá và đồ uống có cồn là những chất gây ảnh hưởng xấu đến thành tĩnh mạch. Vì vậy để phòng ngừa suy giảm tĩnh mạch, suy giãn tĩnh mạch chân, người bệnh nên chấm dứt việc sử dụng thuốc lá và hạn chế uống rượu.
Với các bệnh nhân nữ bị suy giãn tĩnh mạch chân nên hạn chế sử dụng thuốc tránh thai, vì trong thuốc tránh thai có chứa hàm lượng lớn estrogen – nhân tố làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu và làm phát triển bệnh suy giãn tĩnh mạch.
5.7. Kết hợp vận động thể thao đúng cách
Ngoài những bài vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân, bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch cũng nên tập thể dục thể thao bằng cách đi bộ nhanh, đạp xe, khiêu vũ,… kết hợp với việc hít thở sâu, vừa đi vừa nghỉ ngắt quãng. Những bộ môn này sẽ giúp đôi chân của bạn hoạt động nhiều hơn, từ đó, cải thiện khả năng lưu thông máu chi dưới và hạn chế tình trạng suy giãn tĩnh mạch chân chuyển nặng.
5.8. Xoa bóp chân đúng giai đoạn
Xoa bóp cũng là liệu pháp tốt giúp giảm đau suy giãn tĩnh mạch bên cạnh việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân. Tuy nhiên, nếu người bệnh đang ở giai đoạn tĩnh mạch bị viêm, việc xoa bóp sẽ làm phản tác dụng, khiến cho cục máu đông ở tĩnh mạch bị bong ra và đi vào tuần toàn toàn thân và điều này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh chỉ có thể được xoa bóp khi đã hết triệu chứng viêm và chỉ nên xoa bóp nhẹ nhàng.
Vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch chân bao gồm nhiều phương pháp như sử dụng vớ nén, băng Kinesio; hay sử dụng máy điện xung, hồng ngoại, sóng ngắn; và một số bài tập vận động trị liệu. Đặc biệt, trong quá trình điều trị, người bệnh cũng nên chú ý đến việc ăn uống, sinh hoạt đúng cách để đẩy nhanh hiệu quả chữa trị. Tuy nhiên, tùy từng cơ địa và tình trạng bệnh của mỗi người, thời gian phục hồi có thể khác nhau. Do đó, để vật lý trị liệu suy giãn tĩnh mạch nhanh chóng với phác đồ điều trị cá nhân hóa, hãy liên hệ ngay với Myrehab Matsuoka để đặt lịch hẹn và thăm khám kịp thời nhé!
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.
