Phục hồi chức năng vẹo cột sống là bước điều trị quan trọng, giúp cải thiện hình dáng tư thế cột sống và kiểm soát tiến triển bệnh lý cho bệnh nhân mà không cần phẫu thuật. Tại trung tâm phục hồi chức năng Nhật Bản Myrehab Matsuoka, người bệnh được xây dựng phác đồ cá nhân hóa theo từng mức độ biến dạng thông qua việc sử dụng phương pháp Schroth và Klapp, nhằm cải thiện khả năng vận động và điều chỉnh tư thế một cách hiệu quả.
1. Mục tiêu của phục hồi chức năng
Phục hồi chức năng vẹo cột sống không chỉ hướng đến cải thiện hình thái mà còn hỗ trợ khôi phục chức năng vận động tổng thể của bệnh nhân, với mong muốn đạt được các mục tiêu như:
- Thay đổi hình thái cơ thể bên ngoài và hạn chế tiến triển tình trạng cong vẹo tiến triển theo thời gian.
- Cải thiện độ linh hoạt, tăng cường nhóm cơ giữ tư thế và hỗ trợ cột sống.
- Giảm đau, cải thiện khả năng thở nếu vẹo cột sống đã gây biến dạng lồng ngực.
- Tăng khả năng kiểm soát tư thế thông qua điều chỉnh nhận thức vận động.
- Ngăn ngừa biến chứng thứ phát như lệch khung chậu, thoái hóa đốt sống, sai tư thế đứng – đi.
- Hỗ trợ tái hòa nhập học đường, sinh hoạt thường ngày ở trẻ vị thành niên.
- Tối ưu hóa kết quả điều trị bảo tồn, hạn chế chỉ định phẫu thuật nếu phát hiện sớm.
Phục hồi chức năng giúp khôi phục chức năng vận động cho bệnh nhân
2. Các bước đánh giá ban đầu tại Myrehab Matsuoka
Trước khi bắt đầu điều trị, người bệnh sẽ được các chuyên gia đánh giá toàn diện về tình trạng bệnh lý thông qua 3 bước, bao gồm:
2.1. Bước 1: Khám lâm sàng bởi chuyên gia phục hồi chức năng
Trước tiên, chuyên gia sẽ tiến hành quan sát tư thế đứng, ngồi và dáng đi của người bệnh nhằm phát hiện các sai lệch cơ học tiềm ẩn. Sau đó, dựa trên các dấu hiệu quan sát được, bác sĩ sẽ phân loại mức độ bệnh lý và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ lệch vẹo của bệnh nhân.
Quy trình phối hợp này không chỉ giúp đảm bảo tính toàn diện trong chẩn đoán mà còn hỗ trợ bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phục hồi chức năng phù hợp và hiệu quả. Do đó, sự kết hợp chặt chẽ giữa đánh giá lâm sàng và cận lâm sàng đóng vai trò nền tảng trong việc xây dựng phác đồ điều trị tối ưu cho từng bệnh nhân.
Bác sĩ khám lâm sàng cho bệnh nhân cong vẹo cột sống
2.2. Bước 2: Chụp cột sống và phân tích dáng đứng bằng hệ thống Diers 4D
Tại Myrehab Matsuoka, hệ thống Diers 4D được ứng dụng như một công nghệ phân tích hình thái cột sống hiện đại, không xâm lấn, đáp ứng tiêu chuẩn Nhật Bản trong đánh giá cơ – xương – khớp. Thiết bị này cho phép khảo sát chính xác tình trạng lệch vẹo, góc xoay thân đốt sống cũng như mức độ mất cân bằng trục cơ thể trong tư thế đứng tự nhiên.
Nhờ khả năng ghi nhận dữ liệu động học và hình thái theo từng thời điểm, hệ thống hỗ trợ theo dõi tiến triển điều trị một cách khách quan, đồng thời giúp điều chỉnh bài tập phục hồi phù hợp với sự thay đổi cấu trúc giải phẫu của từng bệnh nhân. Do đó, Diers 4D đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ quan trọng trong phục hồi chức năng sau điều trị cong vẹo cột sống, đặc biệt ở các trường hợp cần theo dõi dài hạn.
2.3. Bước 3: Đánh giá mức độ vẹo (góc Cobb), khả năng vận động, thăng bằng và chức năng hô hấp
Dựa trên kết quả hình ảnh từ phim X-quang toàn cột sống hoặc dữ liệu thu được từ hệ thống Diers, bác sĩ sẽ tiến hành đo và xác định góc Cobb nhằm phân loại mức độ cong vẹo cột sống theo tiêu chuẩn lâm sàng. Song song với đó, các test chức năng quan trọng như đánh giá tầm vận động (ROM), khả năng giữ thăng bằng tĩnh và động, cũng như sức cơ thân mình sẽ được thực hiện để xác định mức độ ảnh hưởng đến chức năng vận động.
Đối với những trường hợp cong vẹo cột sống có ảnh hưởng đến lồng ngực và hệ hô hấp, người bệnh sẽ được chỉ định đo dung tích phổi và đánh giá khả năng hô hấp gắng sức để làm rõ nguy cơ suy giảm chức năng. Sau khi thu thập được tất cả dữ liệu này, bác sĩ sẽ tích hợp lại và sử dụng để xây dựng một phác đồ phục hồi chức năng cá thể hóa, phù hợp với tình trạng giải phẫu và chức năng của từng bệnh nhân.
Đánh giá mức độ cong vẹo bằng hệ thống DIERS
3. Phác đồ trị liệu cá nhân hóa cho người bị vẹo cột sống
Dựa trên kết quả đánh giá, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ trị liệu cá nhân hóa, được thiết kế riêng cho từng trường hợp để phù hợp với mức độ vẹo cột sống, tuổi và khả năng đáp ứng của người bệnh. Quá trình tư vấn cũng bao gồm giải thích lộ trình điều trị và cam kết kết quả theo từng giai đoạn.
Sau đó, thông qua kết quả trong từng buổi tập luyện tại MYREHAB MATSUOKA, bác sĩ sẽ điều chỉnh lộ trình, bài tập theo sự tăng tiến và khả năng hồi phục của người bệnh. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh tăng mức độ khó của các bài tập cũng sẽ được thực hiện nếu kết quả đo thăng bằng, sức cơ và sự cảm nhận tư thế của bệnh nhân cải thiện.
Ngoài các bài tập chức năng, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thêm dụng cụ hỗ trợ như nẹp chỉnh hình hoặc đai giữ cột sống trong một số giai đoạn điều trị. Đồng thời, việc tuân thủ đầy đủ chương trình luyện tập cũng là yếu tố quan trọng, nhằm tăng hiệu quả phục hồi sau điều trị cong vẹo cột sống cho trẻ, đặc biệt trong giai đoạn trẻ đang tăng trưởng.
4. Tập luyện phục hồi chức năng theo phương pháp Scroth và Klapp
Scroth và Klapp là hai phương pháp nổi bật đã được chứng minh hiệu quả lâm sàng trong điều trị phục hồi vẹo cột sống, cụ thể như sau:
Phương pháp Schroth – Kiểm soát tư thế qua điều chỉnh nhịp thở
Phương pháp Schroth có nguồn gốc từ Đức, hiện đã được triển khai tại nhiều trung tâm phục hồi chức năng tại Nhật Bản. Các bài tập trong phương pháp này sẽ tập trung vào việc hướng dẫn bệnh nhân điều chỉnh tư thế bị lệch thông qua kỹ thuật hít thở ba chiều.
Khi kết hợp đúng nhịp thở và co cơ mục tiêu, vòm sườn sẽ được điều chỉnh dần về vị trí sinh lý. Chính vì vậy, phương pháp này đặc biệt hiệu quả với vẹo cột sống dạng xoay (rotational scoliosis) trong giai đoạn sớm.
Kỹ thuật Klapp – phục hồi chức năng qua bài tập mô phỏng tư thế động vật
Kỹ thuật Klapp dựa trên nguyên lý tái lập thăng bằng cơ – xương thông qua chuỗi bài tập mô phỏng dáng đi bốn chân của động vật. Với các động tác bò thấp, bò cao, di chuyển ngang, nhóm cơ sâu giữ cột sống sẽ được kích hoạt nhằm giải phóng áp lực lên thân đốt sống, tăng độ linh hoạt và cải thiện cảm nhận bản thể.
Kết hợp phương pháp theo giai đoạn và mức độ tiến triển lâm sàng
Tại Myrehab Matsuoka, phương pháp Schroth và Klapp không được áp dụng riêng lẻ mà được kết hợp tùy theo độ cong vẹo, khả năng đáp ứng vận động và mức độ lệch trục. Sự kết hợp này giúp kiểm soát tư thế, điều chỉnh nhịp thở và cải thiện thăng bằng, nhằm can thiệp toàn diện vào hệ thống cơ – xương – thần kinh của người bệnh.
Phục hồi chức năng cong vẹo cột sống là giải pháp tuyệt vời trong điều trị bảo tồn, nhằm kiểm soát và ngăn chặn tiến triển bệnh lý một cách hiệu quả. Hãy đến với Myrehab Matsuoka – Đơn vị tiên phong trong phục hồi chức năng toàn diện theo tiêu chuẩn Nhật Bản để được tư vấn và thăm khám ngay hôm nay.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab- matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, Hà Nội.
