Hiện nay, tỷ lệ trẻ bị vẹo cột sống ngày càng gia tăng, chủ yếu bắt nguồn từ các thói quen sinh hoạt sai. Trước thực trạng đó, can thiệp bằng các bài tập phục hồi chức năng đúng cách được xem là giải pháp cần thiết và hiệu quả. Trong số các phương pháp hiện có, Schroth nổi bật nhờ khả năng điều chỉnh tư thế, cải thiện độ cong cột sống và đảm bảo mức độ an toàn cao đối với trẻ em.
1. Vẹo cột sống ở trẻ em là gì?
Vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một hoặc hai bên so với trục sinh lý bình thường. Tình trạng này thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi phát triển nhanh, khi hệ xương đang hoàn thiện và dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài.
Các nguyên nhân phổ biến có thể bao gồm tư thế học tập không đúng, mang cặp sách lệch vai kéo dài hoặc thiếu hoạt động thể chất. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, biến dạng cột sống có xu hướng tiến triển theo thời gian, làm ảnh hưởng đến hình thái và chức năng vận động của trẻ.
Tình trạng trẻ bị cong vẹo cột sống ngày càng phổ biến hiện nay
2. Tập Schroth có an toàn và phù hợp cho trẻ em không?
Để xác định khả năng ứng dụng Schroth cho trẻ em, cần hiểu rõ cơ chế hoạt động cũng như mức độ an toàn của phương pháp này:
2.1. Phương pháp Schroth hoạt động như thế nào?
Nguyên lý của phương pháp Schroth tập trung vào việc kiểm soát hơi thở ba chiều nhằm điều chỉnh sự lệch trục của cột sống. Cụ thể, trẻ sẽ được hướng dẫn cách hít thở sâu vào vùng lồng ngực bị ép, từ đó giúp giãn cơ, tăng thể tích lồng ngực và dần khôi phục lại sự đối xứng của thân mình.
Bên cạnh đó, các bài tập trong Schroth còn kết hợp với tư thế chỉnh sửa được cá nhân hóa, tác động lên toàn bộ hệ thống cơ – xương – khớp. Nhờ vậy, trẻ không chỉ cải thiện cấu trúc cột sống mà còn nâng cao khả năng cảm nhận và kiểm soát tư thế một cách chủ động trong sinh hoạt hàng ngày.
2.2. Ưu điểm của Schroth so với các phương pháp khác
Schroth là phương pháp vật lý trị liệu đặc hiệu cho người bị vẹo cột sống, có nguồn gốc từ Đức và hiện được ứng dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Phương pháp này phù hợp với trẻ từ 8 tuổi trở lên, có khả năng hiểu và phối hợp trong các bài tập.
So với đeo áo nẹp hoặc phẫu thuật, Schroth không gây đau, không ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày do Schroth là phương pháp không xâm lấn, an toàn và có khả năng điều chỉnh đường cong bất thường của cột sống. Phương pháp này giúp trẻ nhận thức được sự lệch vẹo và học cách tự điều chỉnh.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng, Schroth cần được kết hợp song song với đeo áo nẹp theo chỉ định. Khi áp dụng đúng kỹ thuật và đủ thời gian, phương pháp này có thể cải thiện chỉ số Cobb rõ rệt và giảm đau hiệu quả cho bệnh nhi.
Nên luyện tập Schroth thường xuyên để đạt được hiệu quả tối ưu
3. Khi nào nên cho trẻ bắt đầu tập Schroth?
Trẻ có thể bắt đầu tập luyện theo phương pháp Schroth khi được chẩn đoán vẹo cột sống với góc Cobb từ 10 đến 30 độ. Đây được xem là “giai đoạn vàng” để can thiệp, nhằm ngăn chặn tình trạng tiến triển nặng hơn [1]. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, trẻ cần có khả năng hợp tác tốt với chuyên gia vật lý trị liệu, từ đó đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật trong quá trình tập luyện.
Thời điểm lý tưởng để bắt đầu điều trị là trước hoặc trong giai đoạn tiền dậy thì, khi hệ xương vẫn còn mềm dẻo và dễ thích ứng với các biện pháp điều chỉnh. Ngược lại, nếu phát hiện muộn hoặc không được can thiệp kịp thời, nguy cơ phải sử dụng áo nẹp chỉnh hình hoặc thậm chí can thiệp bằng phẫu thuật sẽ tăng cao. Vì vậy, phụ huynh cần chủ động theo dõi các dấu hiệu bất thường và đưa trẻ đi khám định kỳ để phát hiện và điều trị sớm.
Nên cho trẻ tập luyện sớm theo phương pháp Schroth
4. Quy trình tập Schroth cho trẻ như thế nào?
Sau khi được chỉ định can thiệp cong vẹo cột sống bằng Schroth, trẻ sẽ trải qua một quy trình trị liệu gồm nhiều bước được cá nhân hóa và giám sát chặt chẽ, bao gồm:
- Bước 1: Đánh giá lâm sàng tư thế đứng, dáng đi, dấu hiệu lệch vai, lệch hông, kiểm tra qua test cúi người (Adam test).
- Bước 2: Chụp X-quang tư thế thẳng để đo góc cong vẹo cột sống theo chỉ số Cobb
- Bước 3: Phân loại loại hình vẹo cột sống (một cung, hai cung, chữ S) để xây dựng phác đồ tập luyện cá nhân.
- Bước 4: Hướng dẫn trẻ tập các kỹ thuật thở ba chiều và tư thế điều chỉnh cơ học phù hợp từng loại cong.
- Bước 5: Trẻ tập các bài Schroth cơ bản trên tường, sàn, ghế, với sự hỗ trợ từ chuyên gia vật lý trị liệu.
- Bước 6: Theo dõi tiến triển định kỳ mỗi 4–6 tuần, điều chỉnh bài tập theo góc vẹo, triệu chứng và sự phối hợp của trẻ.
5. Phụ huynh cần làm gì để hỗ trợ quá trình điều trị?
Để quá trình điều trị đạt hiệu quả bền vững, sự hỗ trợ từ phụ huynh bên cạnh việc tuân thủ phác đồ Schroth là yếu tố không thể thiếu, nhằm:
Tạo môi trường sinh hoạt khoa học cho trẻ
Việc bố trí bàn ghế học tập phù hợp với chiều cao của trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ hình thành tư thế xấu khi ngồi lâu. Bên cạnh đó, phụ huynh cần giảm thiểu thời gian trẻ sử dụng thiết bị điện tử và đồng thời khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vận động ngoài trời để tăng cường sức khỏe cơ – xương. Ngoài ra, không gian học tập cũng cần được đảm bảo đầy đủ ánh sáng và yên tĩnh, nhằm giúp trẻ tập trung và duy trì tư thế ngồi thẳng lưng trong suốt quá trình học.
Động viên và đồng hành cùng con khi tập Schroth
Sự kiên trì trong việc đồng hành cùng con là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả của quá trình điều trị bằng bài tập phục hồi chức năng. Do đó, phụ huynh nên xây dựng cho trẻ thói quen tập luyện đều đặn mỗi ngày, giúp duy trì tính liên tục trong can thiệp.
Bên cạnh đó, việc cùng con tham gia tập luyện không chỉ tăng cường sự gắn kết mà còn góp phần tạo động lực để trẻ duy trì lâu dài. Ngoài ra, trẻ cũng cần được khuyến khích bằng lời động viên tích cực và ghi nhận sự tiến bộ hàng tuần, từ đó nâng cao tinh thần hợp tác và tự giác trong luyện tập.
Theo dõi hiệu quả và trao đổi với chuyên gia định kỳ
Sau mỗi chu kỳ 4–6 tuần tập luyện, phụ huynh nên đưa trẻ tái khám để đánh giá lại góc vẹo và điều chỉnh bài tập cho phù hợp với tiến triển thực tế. Đồng thời, cần theo dõi và ghi nhận các thay đổi về dáng đi, độ lệch vai, hình dạng lồng ngực hoặc các cơn đau nếu xuất hiện.
Những thông tin này sẽ là cơ sở quan trọng giúp chuyên gia đưa ra quyết định can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, việc trao đổi thường xuyên với chuyên gia trị liệu không chỉ giúp tối ưu hiệu quả điều trị mà còn góp phần ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình phục hồi.
Hiện nay, Schroth cho trẻ em được xem là một trong những giải pháp điều trị vẹo cột sống học đường phổ biến và có cơ sở khoa học rõ ràng. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tối ưu, phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ với đội ngũ chuyên môn nhằm đảm bảo trẻ thực hiện bài tập đúng kỹ thuật và duy trì đều đặn mỗi ngày.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, Hà Nội.
#Trẻ bị vẹo cột sống #Vẹo cột sống #Cong vẹo cột sống ở trẻ #Điều trị cong vẹo cột sống cho trẻ #Phương pháp Schroth điều trị cong vẹo cột sống
