Bàn chân bẹt ở người lớn là một bệnh lý cơ xương khớp thường bị bỏ sót trong giai đoạn đầu do triệu chứng còn mờ nhạt và dễ nhầm lẫn với mỏi cơ thông thường. Chính vì vậy, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng và gây biến dạng rõ rệt ở bàn chân. Hậu quả của việc chẩn đoán và điều trị chậm trễ không chỉ làm giảm khả năng vận động mà còn ảnh hưởng lâu dài đến cấu trúc cột sống và khớp.
1. Tại sao bệnh bàn chân bẹt ở người lớn thường phát hiện muộn?
Nhiều người trưởng thành chỉ nhận thấy dấu hiệu bàn chân bẹt khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, bởi các triệu chứng ban đầu thường khá mờ nhạt và dễ bị bỏ qua. Những cơn đau nhẹ ở vùng bàn chân thường bị xem như mệt mỏi cơ bắp do lao động hoặc luyện tập, khiến người bệnh chủ quan và không tìm đến bác sĩ. Chính sự nhầm lẫn này làm cho tình trạng phát hiện muộn chân bẹt trở nên phổ biến, dẫn đến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Hơn nữa, quá trình tiến triển của bệnh thường kéo dài nhiều năm, âm thầm gây ra những thay đổi trong cấu trúc xương. Khi vòm bàn chân dần xẹp xuống, cơ thể thích nghi với tư thế sai lệch mà không tạo ra cảnh báo rõ ràng. Chỉ đến khi xuất hiện biến dạng rõ rệt hoặc cơn đau kéo dài, bệnh nhân mới bắt đầu tìm kiếm nguyên nhân và tìm hiểu về bệnh lý.
2. Hậu quả khi người lớn mắc bàn chân bẹt là gì?
Người mắc bàn chân bẹt ở người lớn thường phải đối diện với nhiều vấn đề về cơ xương khớp như:
2.1. Đau mãn tính
Bệnh lý bàn chân bẹt gây rối loạn sự cân bằng trong phân bổ trọng lực, khiến các khớp cổ chân, gối và cột sống phải chịu áp lực lớn hơn bình thường. Hệ quả là người bệnh không chỉ đau ở bàn chân mà còn xuất hiện cảm giác nhức mỏi lan dọc chi dưới và vùng thắt lưng. Khi tình trạng này tiến triển lâu dài, các cơn đau dễ trở thành mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng sinh hoạt hàng ngày.
2.2. Biến dạng xương bàn chân
Biến dạng xương bàn chân là một trong những hậu quả thường gặp khi bàn chân bẹt ở người lớn không được kiểm soát và điều trị kịp thời. Sự sụp vòm chân khiến bàn chân có xu hướng xoay vào trong, làm mất cân đối dáng đi và thay đổi tư thế vận động tự nhiên.
Tình trạng này có thể liên quan/khởi phát triệu chứng trục cột sống ở một số trường hợp và yêu cầu đánh giá chuyên khoa. Đáng lưu ý, việc điều trị biến dạng bàn chân thường phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian và chi phí cao, do đó phòng ngừa và phát hiện sớm vẫn là yếu tố quan trọng nhất.
2.3. Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
Ngoài những cơn đau nhức và biến dạng bàn chân, bệnh lý bàn chân bẹt ở người lớn còn gây ra những ảnh hưởng đến toàn bộ hệ cơ xương. Hệ quả là người bệnh thường gặp nhiều khó khăn trong các hoạt động vận động hằng ngày, từ đi lại cho đến lao động và luyện tập. Thậm chí, những cơn đau dai dẳng còn khiến bệnh nhân trở nên mệt mỏi, căng thẳng và giảm sút đáng kể chất lượng cuộc sống.
3. Các giải pháp điều trị bàn chân bẹt ở người lớn
Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ có thể đưa ra nhiều phương pháp điều trị khác nhau như:
3.1. Sử dụng giày hỗ trợ
Giày chỉnh hình hoặc lót giày chuyên dụng được xem là giải pháp hỗ trợ quan trọng giúp nâng đỡ vòm bàn chân và cải thiện chức năng vận động. Bằng cách điều chỉnh cấu trúc tiếp xúc, phương pháp này giúp giảm áp lực lên khớp, đồng thời cải thiện dáng đi và phân bổ lực cơ thể một cách cân bằng hơn.
Với ưu điểm không xâm lấn, giày chỉnh hình thường được bác sĩ khuyến nghị cho những bệnh nhân ở giai đoạn sớm nhằm hạn chế tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, giày hỗ trợ cần được thiết kế riêng dựa trên tình trạng cụ thể của từng người bệnh.
3.2. Thuốc kháng viêm, giảm đau
Trong những trường hợp bệnh nhân xuất hiện cơn đau dữ dội hoặc kéo dài, bác sĩ thường chỉ định sử dụng thuốc kháng viêm hoặc thuốc giảm đau nhằm kiểm soát triệu chứng. Các loại thuốc này có tác dụng làm dịu nhanh cảm giác đau và hạn chế phản ứng viêm tại khớp, từ đó giúp người bệnh duy trì sinh hoạt tạm thời.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chỉ mang tính hỗ trợ trong ngắn hạn, không thể thay thế các phương pháp điều trị căn nguyên. Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và chỉ dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ, đồng thời kết hợp với các biện pháp khác để đạt hiệu quả lâu dài.
3.3. Bài tập phục hồi chức năng
Các bài tập tăng cường cơ bàn chân và cẳng chân đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và duy trì độ cong tự nhiên của vòm chân. Song song với đó, vật lý trị liệu thường bao gồm các kỹ thuật như xoa bóp, kéo giãn cơ và huấn luyện lại dáng đi nhằm cải thiện sự linh hoạt và giảm áp lực lên khớp.
Phương pháp này không chỉ giúp phục hồi chức năng mà còn góp phần làm chậm tiến triển của bệnh, giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, quá trình tập luyện cần có sự theo dõi và hướng dẫn trực tiếp từ chuyên gia phục hồi chức năng.
3.4. Phẫu thuật bàn chân bẹt ở người lớn
Phẫu thuật thường được chỉ định trong những trường hợp bàn chân bẹt ở người lớn đã gây biến dạng nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Mục tiêu chính của phẫu thuật là tái tạo lại vòm bàn chân, đồng thời khôi phục chức năng vận động gần với trạng thái bình thường.
Tuy nhiên, đây là phương pháp can thiệp sâu, đòi hỏi kỹ thuật cao và thời gian hồi phục kéo dài, vì vậy bác sĩ chỉ khuyến nghị khi các phương pháp bảo tồn khác không mang lại hiệu quả. Đặc biệt, nếu phải áp dụng phẫu thuật, trong giai đoạn hậu phẫu, trong quá trình hậu phẫu, người bệnh vẫn cần kết hợp với các phương pháp khác để duy trì kết quả điều trị, hạn chế nguy cơ tái phát bệnh lý và hỗ trợ phục hồi vận động toàn diện.
4. Lời khuyên từ bác sĩ dành cho người trưởng thành bị bàn chân bẹt
Để kiểm soát hiệu quả diễn tiến bệnh lý bàn chân bẹt ở người lớn, bác sĩ thường đưa ra những khuyến nghị sau:
- Người bệnh cần thăm khám chuyên khoa ngay khi có dấu hiệu bất thường ở bàn chân.
- Tuân thủ phác đồ điều trị, không tự ý thay đổi hoặc dừng phương pháp đang áp dụng.
- Duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp tập luyện phục hồi chức năng đều đặn.
- Tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển và điều chỉnh điều trị kịp thời.
- Lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có trang thiết bị hiện đại và chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Tóm lại, bàn chân bẹt ở người trưởng thành là một bệnh lý tiến triển âm thầm nhưng có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, để điều trị hiệu quả, cần áp dụng nhiều biện pháp kết hợp, song song với việc theo dõi và kiểm soát thường xuyên. Chỉ khi có sự can thiệp toàn diện và liên tục, việc điều trị bàn chân bẹt ở người lớn mới mang lại kết quả bền vững lâu dài.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: myrehab-matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, Hà Nội.
