Bài viết được viết bởi Ths. BS Vũ Thị Hằng và được tham vấn chuyên môn bởi BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng MYREHAB- MATSUOKA.
Đứt dây chằng chéo là một chấn thương phổ biến tại khớp gối. Các ca chấn thương nặng sẽ được bác sĩ chỉ định phương pháp phẫu thuật với mục đích tái tạo lại dây chằng. Bài viết này sẽ cung cấp cho người bệnh những các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau hỗ trợ bệnh nhân sớm trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường.
1. Các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau (giai đoạn tuần 0 – 1 sau phẫu thuật)
Trong 3 ngày đầu tiên sau cuộc phẫu thuật, bệnh nhân có thể bắt đầu tập vật lý trị liệu nhẹ để đẩy nhanh tiến trình lành bệnh bằng các phương pháp kiểm soát cơn đau, giảm sưng, chườm lạnh. Vào tuần đầu tiên, bạn sẽ được chuyên viên vật lý trị liệu hướng dẫn bài tập tăng sức mạnh cơ tứ đầu. Chi tiết các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau trong giai đoạn này cụ thể như sau:
Mục đích: Phục hồi chức năng của dây chằng chéo sau.
Bài tập ngày 1: Gập duỗi bàn chân
Lợi ích của bài tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau:
- Kiểm soát tình trạng sưng tấy của vết thương sau phẫu thuật.
- Duy trì khả năng duỗi thẳng, uốn cong của chân.
- Thúc đẩy máu ở bắp chân lưu thông tốt, phòng ngừa huyết khối.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ bài tập gập duỗi bàn chân – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Ngồi thẳng trên mặt sàn bằng phẳng, hai chân duỗi thẳng..
- Bước 2: Vận động khớp bàn chân bằng cách gập duỗi.
Thời gian:
- 10 lần/hiệp.
- 10 hiệp/buổi.
Lưu ý: Duy trì sử dụng nẹp cố định đùi cẳng chân trong 4 đến 6 tuần sau phẫu thuật đến khi bệnh nhân kiểm soát được cơ lực.
Bài tập ngày 2: Tập đứng với nạng
Lợi ích của bài tập phục hồi chức năng dây chằng chéo này:
- Nâng cao khả năng duỗi thẳng, uốn cong của chân.
- Bắt đầu những bài tập giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Nạng.
Các bước thực hiện bài tập đứng với nạng – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau:
- Bước 1: Ngồi trên giường, đặt hai chân chống xuống sàn, hai tay đặt vào nạng trợ giúp.
- Bước 2: Dùng lực ở hông và chân đứng dậy.
- Bước 3: Dồn 50% trọng lượng cơ thể vào chân phẫu thuật.
Thời gian: 1 phút hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ vật lý trị liệu.
Lưu ý: Duy trì sử dụng nẹp cố định đùi cẳng chân trong 4 đến 6 tuần sau phẫu thuật khi tập gập duỗi, đứng bằng hai chân.
Có thể bạn quan tâm: Mổ dây chằng chéo sau bao lâu thì bỏ nạng
Bài tập ngày 3 – 7: Xoay khớp cẳng chân
Từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau cuộc phẫu thuật, bệnh nhân cần thực hiện các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau để giảm đau, lấy lại sức vận động của khớp gối.
Lợi ích của bài tập phục hồi chức năng dây chằng chéo sau:
- Giảm sưng nề, giảm đau gối sau phẫu thuật.
- Lấy lại khả năng vận động của khớp gối khi chân ở tư thế duỗi.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Nạng.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Thực hiện lại các bài tập ở ngày 1 và ngày 2.
- Bước 2: Tăng dần cường độ tập sau khi đã quen.
- Bước 3: Xoay cổ chân theo chiều kim đồng hồ 10 lần rồi xoay ngược lại 10 lần.
Thời gian: 10 lần/bài tập.
Lưu ý:
- Duy trì sử dụng nẹp thường xuyên, cả ngày lẫn đêm.
- Sử dụng hai nạng nách trợ giúp khi đi lại.
2. 4 bài tập phục hồi giai đoạn tuần 2 – 6 sau phẫu thuật
Từ tuần thứ hai, mục đích của các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau là giúp lấy lại hoàn toàn khả năng vận động của cơ khớp gối, loại bỏ tình trạng sưng tấy của vết thương. Vào cuối giai đoạn tập luyện sau mổ dây chằng chéo sau, người bệnh có thể đạp xe hoặc bơi lội nhẹ nhàng.
- Tuần 2: Tập vận động gập gối 60 độ thụ động với sự trợ giúp của chuyên viên.
- Tuần 3: Tập nâng chân phẫu thuật, tháo nẹp 3 lần/ngày.
- Tuần 4: Tập vận động gập gối 90° thụ động và chủ động có sự trợ giúp từ chuyên viên.
- Tuần 5: Đi lại với nạng trợ giúp. Gập khớp gối 110°, duỗi gối từ 90° về 0°, cơ đùi phải có sức mạnh.
- Tuần 6: Tập nhún đùi theo tư thế squat trong giới hạn khớp gối gập 0° và ngược lại, tập bước lên xuống bậc thang.
Tập gấp gối thụ động tư thế nằm sấp (Passive knee flexion – prone position)
Lợi ích của bài tập sau mổ dây chằng chéo sau:
- Tăng sức gập và co duỗi của khớp gối.
- Lấy lại sức mạnh của cơ xương khớp.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện bài tập gấp gối thụ động tư thế nằm sấp – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau:
- Bước 1: Nằm sấp, hai chân duỗi thẳng.
- Bước 2: Sử dụng lực tay kéo cẳng chân gập về phía mông 90° hoặc hơn tùy theo khả năng chịu đựng.
- Bước 3: Giữ yên tư thế này khoảng 10 giây rồi thả tay để chân trở về tư thế ban đầu.
Thời gian: 10 – 15 lần.
Tập gân cơ tứ đầu đùi (Quadriceps tendonitis exercises)
Lợi ích của bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo sau:
- Vận động cơ tứ đầu đùi, cơ tĩnh, gấp đùi.
- Hỗ trợ cơ tứ đầu hồi phục.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện bài tập gân cơ tứ đầu đùi – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau:
- Bước 1: Ngồi thẳng trên sàn, duỗi thẳng hai chân với phần gót chân chạm sàn.
- Bước 2: Từ từ co cơ vùng đùi lại khoảng 70°, giữ chắc và đếm từ 1 đến 10.
- Bước 3: Duỗi chân.
Thời gian:
- 10 giây/lần.
- 10 lần/buổi.
Tập kéo giãn gân cơ dép (Standing Soleus Stretch)
Lợi ích của bài tập: Tập kéo giãn gân cơ dép là một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau giúp hỗ trợ hồi phục cơ dép và phần dưới của bắp chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng, tiến về phía trước nửa bước.
- Bước 2: Giữ trọng lượng phân bố đều trên cả hai bàn chân và gót chân, từ từ gập hai đầu gối sao cho đầu gối chân sau gần chạm xuống mặt đất.
- Bước 3: Giữ tư thế này trong khoảng 30 giây và đổi chân.
Thời gian:
- 30 giây/lần.
- 10 lần/buổi.
Tập dạng khép khớp háng (Hip Opening)
Lợi ích của bài tập:
- Tăng sức mạnh cơ bắp vùng quanh khớp háng và hông.
- Cải thiện tính linh hoạt của các khớp, cải thiện sức khỏe tổng thể.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Nằm nghiêng một bên sao cho bên chân phẫu thuật nằm phía trên, hai gối gập lên sao cho cẳng chân và bắp chân vuông góc với nhau.
- Bước 2: Từ từ kéo cả chân phẫu thuật lên, giữ cho đầu gối thẳng.
- Bước 3: Siết chặt cơ mông lại, để yên tư thế này trong 5 giây rồi trở về tư thế ban đầu.
Thời gian:
- 5 giây/lần.
- 10 phút/buổi.
3. 8 bài tập phục hồi tuần 6 – 12 sau phẫu thuật
Mục đích của các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau từ tuần 6 đến tuần 12 là để người bệnh có thể trở lại tập luyện các môn thể thao, quay về cuộc sống bình thường. Người bệnh sẽ được rèn luyện tính linh hoạt của cơ chân với lộ trình qua các tuần cụ thể như sau:
- Tuần 7: Tập gập gối tăng dần từ 90° lên 120°.
- Tuần 8: Tập gập gối 180°.
- Tuần 9: Tập ngồi xổm với đầu gối gập 90°, chân phẫu thuật phải chịu được trọng lực hoàn toàn.
- Tuần 10: Tập đạp xe.
- Tuần 11: Tập đi lên đi xuống cầu thang.
- Tuần 12: Tập đi bộ.
Tập kéo giãn cơ dép và kéo giãn nhẹ nhàng gân hamstring
Lợi ích của bài tập: Tăng sức mạnh cơ dép và gân hamstring.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một sợi dây hoặc khăn có độ co giãn.
Các bước thực hiện bài tập kéo giãn cơ kép và kéo giãn nhẹ nhàng gân hamstring – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau:
- Bước 1: Nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng trước mặt, quấn dây vào bàn chân, hai tay cầm hai đầu dây.
- Bước 2: Hít sâu, dùng tay kéo dây/khăn để nâng chân lên khoảng 70° hoặc hơn tùy theo khả năng.
- Bước 3: Giữ yên 5 giây rồi trở lại vị trí ban đầu.
Thời gian:
- 5 giây/lần.
- 10 lần/hiệp, thực hiện 3 hiệp.
Tập đứng thay đổi trọng lượng tỳ đè để chuẩn bị bỏ nạng (Strengthening exercise)
Lợi ích của bài tập: Tăng sức đỡ của chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một chiếc bục.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng, hai chân dang rộng bằng vai.
- Bước 2: Từ từ bước lên bục rồi đứng thẳng, hai tay duỗi thẳng, đặt sát thân và giữ yên khoảng 5 giây.
- Bước 3: Bước lùi chân về vị trí cũ.
Thời gian: 30 lần/buổi.
Lưu ý: Khi đã quen, bạn có thể sử dụng thêm tạ tay để gia tăng độ khó cho bài tập.
Tập đi lại dưới nước để hỗ trợ bỏ nạng
Lợi ích của bài tập: Tập đi lại dưới nước để hỗ trợ bỏ nạng là một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau mang lại nhiều lợi ích. Kể tới như:
- Tăng sức mạnh cơ chân.
- Giúp chân khỏe hơn, có thể tự đi mà không cần nạng hỗ trợ.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Bể bơi, trang phục bơi.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng dưới nước, hai tay vịn vào hông.
- Bước 2: Nhấc đầu gối lên 90° rồi hạ xuống tương tự tư thế đi bộ tại chỗ. Nếu thấy khó khăn, bạn có thể bám tay vào thành hồ để ổn định trọng lượng cơ thể.
Thời gian: 10 phút/buổi.
Lưu ý: Nếu chưa đứng vững, bạn có thể vịn vào thành hồ để tập đi.
Tập ngồi xổm tăng dần
Lợi ích của bài tập phục hồi dây chằng chéo sau:
- Tập luyện các cơ xung quanh khớp gối.
- Tăng sức mạnh của khớp gối.
- Giảm áp lực phần gân bánh chè.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một bức tường.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng, tựa lưng vào tường, hai chân dang rộng bằng vai, gót chân cách tường khoảng 2 bàn chân.
- Bước 2: Từ từ ngồi xổm xuống cho đến khi hai đùi song song với mặt đất, đùi và bắp chân tạo thành góc 90° thì giữ nguyên.
- Bước 3: Hai tay đặt sát tường, hóp bụng lại, hít thở tự nhiên.
- Bước 4: Để nâng cao độ khó của bài tập, bạn có thể kiễng gót chân lên, giữ nguyên trong 10 giây rồi hạ xuống.
Thời gian:
- 15 – 30 giây/hiệp.
- 2 – 3 hiệp/buổi.
Lưu ý:
- Nếu gặp khó khăn khi gập đầu gối 90°, bạn có thể gập gối 70° và từ từ nâng lên.
- Không nên đặt quá nhiều áp lực lên ngón chân hoặc dựa vào tường với khoảng cách quá xa, dễ gây mất thăng bằng và tránh giảm hiệu quả của bài tập.
Tập đẩy chân có sức cản tăng dần (Leg press 0 – 70°)
Lợi ích của bài tập: Tương tự như các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau, bài tập đẩy chân có sức cản tăng dần mang lại mục tiêu sau:
- Tăng sức mạnh cơ chân và khớp gối.
- Bảo vệ khớp gối, tăng sức tì đè.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Máy tập cơ chân.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Điều chỉnh máy đến trọng lượng lực cản mà mình mong muốn. Người mới bắt đầu có thể tập từ 1kg, sau đó, tăng dần lên.
- Bước 2: Đặt ghế ở vị trí mà đầu gối cong khoảng 70°.
- Bước 3: Ngồi lên máy, đặt chân lên tấm lót chân, tư thế hai chân dang rộng bằng vai. Hít một hơi thật sâu rồi đẩy thẳng chân ra.
Thời gian:
- 5 giây/lần.
- 10 phút/buổi.
Lưu ý:
- Lưng nằm thẳng trên lưng ghế, hai tay đặt xuôi theo thân người.
- Dồn trọng lực vào cả hai chân.
Tập cơ hamstring với bóng ở tư thế duỗi gối (Hamstring bridges on ball)
Lợi ích của bài tập: Các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau, trong đó tập cơ hamstring với bóng ở tư thế duỗi gối giúp tăng sức mạnh cơ hamstring.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một quả bóng.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng, đặt lên quả bóng, thư giãn phần lưng và cổ.
- Bước 2: Ấn chân xuống quả bóng để tạo lực, siết chặt cơ mông lại và nâng mông lên cách mặt đất 10 – 15cm tùy theo khả năng.
- Bước 3: Giữ 1 giây rồi hạ xuống. Đảm bảo giữ cho đầu gối thẳng trong suốt quá trình tập.
Thời gian:
- 10 lần/hiệp.
- 3 hiệp/buổi.
Đạp xe đạp tĩnh không có trở lực khi gấp được trên 115° (Exercise bike)
Nếu chân bạn đã hồi phục gần như hoàn toàn, có thể co gập được trên 115° bạn hãy thực hiện bài tập đạp xe tĩnh không có lực cản trở – một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau quan trọng.
Lợi ích của bài tập:
- Tăng sức mạnh cơ chân.
- Phục hồi việc đi đứng, đạp xe của chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một chiếc xe đạp tập thể dục tại nhà.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Điều chỉnh chiều cao của yên xe để khi ngồi được thoải mái.
- Bước 2: Ngồi lên yên xe, đặt chân vào bàn đạp.
- Bước 3: Thực hiện bài tập đạp xe với cường độ vừa phải, đảm bảo chân không bị đau.
Thời gian: 10 phút/buổi.
Lưu ý:
- Ngồi thẳng lưng, đặt hai chân vào bàn đạp.
- Dồn trọng lực vào cơ chân.
Tập đá/đạp chân trong nước (bể bơi)
Lợi ích của bài tập: Tăng cường vận động cơ, mông, đùi.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Bể bơi, trang phục bơi.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng trong bể bơi, hai tay có thể khuya nước để tạo thăng bằng.
- Bước 2: Nhấc một chân lên, gập gối tạo một góc khoảng 90°.
- Bước 3: Đạp chân đó xuống và co chân còn lại lên, đổi bên. Di chuyển đồng đều hai chân theo chiều xuôi kim đồng hồ, giống như đang đạp xe đạp.
Thời gian: 10 phút/buổi.
Lưu ý:
- Nếu không biết bơi, bạn nên bám tay vào thành hồ và tập với tư thế nằm sấp hoặc dùng phao bơi hỗ trợ.
- Hít vào khi co chân và thở ra khi đá nước.
- Có nhiều cách để thực hiện động tác này, bạn có thể biến tấu bằng cách nằm ngang trên mặt nước, tay bám vào thành bể bơi và đạp chân tự do. Hoặc bạn cũng có thể đứng trong bể bơi, dựa vào thành tường và đá ra phía trước, sau.
Bài viết liên quan:
4. 6 bài tập phục hồi giai đoạn tuần 13 – 18 sau phẫu thuật
Vào giai đoạn này, bệnh nhân gần như đã phục hồi trở lại, có thể đi lại và tập được một số động tác cơ bản, nâng được khớp gối 120°. Mục đích của các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau tuần 13 – 18 là để phục hồi biên độ vận động của cơ chân, từ đó, hồi phục dáng đi trở về bình thường. Lộ trình tập luyện như sau:
- Tuần 13 – 15: Tập duỗi khớp gối với biên độ bình thường.
- Tuần 16: Tập chạy bộ nhẹ.
- Tuần 17 – 18: Tập các bài tập giúp tăng sức mạnh cơ đùi.
Bài tập nâng 2 chân (2 – Leg Extension)
Lợi ích của bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo sau: Tăng sức mạnh khớp gối.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Máy tập đẩy chân.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Ngồi lên ghế tập, điều chỉnh tư thế sao cho thoải mái.
- Bước 2: Móc hai chân vào thanh tạ ở phía dưới, tay nắm 2 càng bên hông máy.
- Bước 3: Hít vào, dùng lực đá hai chân về phía trước, dừng lại 5 giây rồi trở về vị trí ban đầu.
Thời gian:
- 10 lần/hiệp.
- 3 hiệp/buổi.
Lưu ý: Cần có người hỗ trợ khi tập luyện nếu bạn chưa quen cách hoạt động của thiết bị.
Bài tập ngồi xổm giữ cân bằng (Malasana)
Lợi ích của bài tập:
- Tăng sức mạnh cơ bắp đùi và độ chịu lực của chân.
- Tăng độ linh hoạt của khớp gối.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Thảm tập.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng trên thảm, hai chân dang rộng bằng vai, hai tay đặt lên hông.
- Bước 2: Hít vào, hai tay giơ lên cao, lưng và cột sống thẳng.
- Bước 3: Thở ra, đầu gội khuỵu, hạ thân người xuống, hông đẩy về phía sau, hai tay đưa ra trước ngực.
- Bước 4: Khuỷu tay dang rộng sang hai bên, đặt vào phía trong đầu gối, ấn tay ra để đầu gối và hông mở rộng ra ngoài.
- Bước 5: Giữ yên 15 giây rồi thoát khuỷu tay ra, nâng người từ từ đứng dậy.
Thời gian: 10 lần/buổi.
Bài tập ngồi xổm tăng dần (Goblet Squat)
Lợi ích của bài tập: Tương tự như các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau, bài tập ngồi xổm tăng dần giúp:
- Kéo giãn cột sống, làm căng lưng dưới.
- Giúp bắp đùi, hông được linh hoạt.
- Cải thiện sự tập trung và phối hợp giữa các bộ phận trên cơ thể.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một quả tạ đơn.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng, hai tay giữ một quả tạ trước ngực, hai chân dang rộng bằng vai với phần mũi chân hướng ra ngoài.
- Bước 2: Hít vào, gập đầu gối xuống đến khi hai đùi song song với mặt đất.
- Bước 3: Giữ 1 giây rồi thở ra, sử dụng lực từ mông và đùi nâng cơ thể từ từ về vị trí đứng thẳng ban đầu.
Thời gian: 10 lần/buổi.
Bài tập “Single leg bridge”
Lợi ích của bài tập phục hồi sau phẫu thuật dây chằng chéo sau: Tăng sự linh hoạt của nhóm cơ tay, bụng, mông, đùi, bắp chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Nằm ngửa, hai bàn chân đặt vuông góc trên sàn, gập hai gối lại. Hai tay duỗi thẳng đặt sát người, úp lòng bàn tay xuống.
- Bước 2: Chân phải nâng lên khỏi sàn, gối kéo về ngực, giữ chân thẳng.
- Bước 3: Ấn gót chân trái xuống sàn, dùng lực tay và hông nâng mông khỏi sàn đến khi thân người tạo thành đường thẳng từ ngực đến gối trái.
- Bước 4: Giữ nguyên tư thế khoảng 2 giây rồi trở về vị trí ban đầu.
Thời gian:
- 20 lần/hiệp.
- 3 hiệp/buổi.
Bài tập thăng bằng (Balance exercises)
Lợi ích của bài tập: Là một trong các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau được nhiều chuyên gia phục hồi chức năng gợi ý, bài tập thăng bằng giúp:
- Tăng sức mạnh cơ chân.
- Cải thiện khả năng giữ thăng bằng.
- Tăng khả năng phối hợp của tay và chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng trên mặt phẳng.
- Bước 2: Bắt đầu co đầu gối đến 70° hoặc hơn tùy theo khả năng, gập chân lên về phía mông, lưng giữ thẳng.
- Bước 3: Cố gắng giữ yên khoảng 30 – 60 giây rồi thả chân về vị trí cũ.
Thời gian:
- 10 lần/hiệp.
- 3 hiệp/buổi.
Lưu ý: Sau khi đã quen gập gối tạo góc 70°, bạn có thể nâng dần độ khó, gập đến 90° dưới sự giám sát của chuyên viên. Có thể sử dụng ghế hoặc tường để vịn nếu bạn chưa đứng vững.
Đạp xe đạp tĩnh có trở lực tăng dần
Lợi ích của bài tập sau mổ dây chằng chéo sau: Tăng sức mạnh cơ chân và khớp gối.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Một xe đạp tập thể dục.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Cài đặt xe đạp tập với chế độ trở lực ở mức thấp nhất.
- Bước 2: Ngồi vào xe đạp, đặt chân vừa vào bàn đạp.
- Bước 3: Bắt đầu đạp xe, tăng dần cường độ và mức độ sau mỗi buổi tập.
Thời gian:
- 30 phút/buổi.
- 3 – 4 lần/tuần.
Lưu ý: Chọn xe đạp tập dùng cho người đang trong giai đoạn vật lý trị liệu và tập dưới sự giám sát của chuyên viên để đảm bảo độ trở lực không ảnh hưởng đến vết thương.
5. 4 bài tập phục hồi giai đoạn từ tuần 19 trở đi
Mục đích của các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau từ sau tuần 19 là để tăng cường sức mạnh, sức bền gân cơ chi dưới. Người bệnh đã gần như hồi phục hoàn toàn từ sau tuần 24, không cần sử dụng nẹp.
Bài tập chuỗi chuyển động đóng mở của khớp gối
Lợi ích của bài tập luyện sau mổ dây chằng chéo sau: Giúp khớp gối hoạt động bình thường.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: 1 chiếc ghế.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Ngồi trên một chiếc ghế đủ cao để đầu gối gập được góc 90°.
- Bước 2: Từ từ nâng chân lên đến khi chân nằm ngang, song song với mặt sàn.
- Bước 3: Giữ 5 giây rồi hạ từ từ chân xuống mặt đất.
Thời gian:
- 15 lần/buổi.
- 3 – 4 lần/tuần.
Bài tập hấp thụ lực vào khớp gối (Squat)
Lợi ích của bài tập: Tăng sức mạnh cơ chân và khớp gối.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng trên một chân, hông đẩy về phía sau giống như bạn sắp ngồi xuống một chiếc ghế vô hình.
- Bước 2: Gập đầu gối lại thành tư thế ngồi xổm trên một chân sao cho đầu gối không vượt qua các ngón chân theo đường thẳng.
- Bước 3: Giữ 1 giây rồi trở về vị trí ban đầu.
Thời gian:
- 10 lần/hiệp.
- 3 hiệp/buổi.
Bài tập tăng cường sức mạnh và sức bền gân cơ (Jump Squat)
Lợi ích của bài tập phục hồi chức năng dây chằng chéo sau:
- Tăng sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là cơ đùi.
- Giúp nhóm cơ đùi sau, cơ mông, cơ bắp chân hồi phục bình thường.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Không yêu cầu cụ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Đứng thẳng, hai chân dang rộng bằng vai, hai tay duỗi thẳng sang hai bên.
- Bước 2: Ngồi xổm xuống, hạ thấp phần hông đến khi hai đùi song song với sàn nhà.
- Bước 3: Dồn lực vào hai chân, bật thân người lên hết mức có thể, sau đó, hạ chân chạm đất.
Thời gian:
- 20 lần/buổi.
Tập chạy
Lợi ích của bài tập vật lý trị liệu đứt dây chằng chéo sau: Tương tự như các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau, tập chạy hỗ trợ tăng sức mạnh cơ chân.
Thiết bị và dụng cụ hỗ trợ: Máy chạy tại nhà (Không bắt buộc).
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Chọn địa hình bằng phẳng, không có chướng ngại vật, bắt đầu chạy trên máy hoặc tự do trong nhà.
- Bước 2: Khi chạy, bạn hãy nhìn thẳng, người hơi đổ về trước khoảng 10°.
- Bước 3: Ban đầu, bạn hãy chạy với tốc độ chậm, sau đó, tăng dần đến mức cơ thể có thể chịu đựng được.
Thời gian:
- 15 phút/buổi.
- 3 – 4 lần/tuần.
6. Lưu ý khi tập phục hồi dây chằng chéo sau
Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được trao đổi về liệu trình tập vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng. Thời gian tập sẽ bắt đầu từ ngày đầu tiên sau cuộc phẫu thuật và các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau thường bao gồm:
- Giúp người bệnh tập luyện trong tư thế an toàn, thoải mái;
- Kiểm soát cơn đau và sưng ở vết mổ;
- Tăng cường việc vận động của các khớp, tăng sức mạnh cơ chân;
- Thực hiện thay đổi tư thế thụ động với sự trợ giúp của chuyên viên hoặc tự thực hiện.
- Đứng dậy, đi lại với dụng cụ trợ giúp.
- Hướng dẫn đi lên, đi xuống cầu thang với sự hỗ trợ của dụng cụ trợ giúp.
Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo tính hiệu quả của các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau, bệnh nhân hãy lưu ý:
- Tuân thủ theo hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu và bác sĩ phẫu thuật, không nên tập luyện quá sức. Thực hiện các bài tập phù hợp được hướng dẫn bởi chuyên viên, kiểm soát cường độ tùy thuộc vào sức chịu đựng cơn đau của bản thân.
- Chỉ được ngưng dùng nạng sau khi được Kỹ thuật viên và bác sĩ đánh giá và chỉ định..
- Nên chườm đá khoảng 20 phút trước và sau buổi tập luyện nhằm giảm thiểu cơn đau tại chỗ.
- Xây dựng chế độ nghỉ ngơi và tập luyện hợp lý, vừa sức. Nên dùng gối kê cao chân khi nằm.
Bệnh nhân cần tiến hành các bài tập phục hồi dây chằng chéo sau ngay sau khi mổ. Quá trình này có thể kéo dài đến 12 tháng thì dây chằng mới hồi phục lại như cũ. Bạn hãy đến trung tâm vật lý trị liệu chuyên nghiệp với các chuyên gia hàng đầu để việc tập luyện đạt được hiệu quả cao nhất.
Quá trình tập luyện phục hồi dây chằng chéo sau khi phẫu thuật đóng vai trò quan trọng giúp người bệnh nhanh chóng trở về cuộc sống sinh hoạt thường ngày. Do đó, bệnh nhân hãy tìm đến trung tâm trị liệu và phục hồi chức năng uy tín để được hỗ trợ. Trong số những cơ sở Phục hồi chức năng hiện nay, Myrehab Matsuoka nổi bật bởi:
- Quy tụ đội ngũ kỹ thuật viên và bác sĩ với kinh nghiệm lâu năm, có kiến thức chuyên sâu trong ngành phục hồi chức năng.
- Dịch vụ phục hồi chức năng chuyên nghiệp, máy móc, công nghệ hiện đại đến từ Đức.
- Phương pháp điều trị được chuyển giao từ Nhật Bản.
- Phác đồ điều trị được cá nhân hóa.
Bạn sẽ được thăm khám, kiểm tra miễn phí ngay từ lần đầu tiên đến với Myrehab Matsuoka. Đừng ngại liên hệ trung tâm theo các thông tin dưới đây:
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội
