Phồng đĩa đệm là tình trạng phổ biến trong các bệnh lý cột sống, thường gặp ở người làm việc văn phòng, lái xe hoặc mang vác nặng. Khi đĩa đệm bị phồng, nhân nhầy bên trong bị đẩy ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép lên rễ thần kinh. Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể tiến triển thành thoát vị đĩa đệm, gây đau đớn kéo dài và hạn chế vận động.
1. Phồng đĩa đệm là gì?
Phồng đĩa đệm (Phình đĩa đệm) là giai đoạn sớm của thoái hóa cột sống, xảy ra khi bao xơ của đĩa đệm bị yếu đi và gây ra tình trạng đẩy bao xơ. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, bao xơ vẫn chưa bị rách hoàn toàn. Khi nhân nhầy chèn ép vào dây thần kinh, người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đau, tê hoặc hạn chế cử động.
Phồng đĩa đệm hay còn được gọi là phình đĩa đệm
(Nguồn: Verywell Health)
2. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến phồng đĩa đệm
Phồng đĩa đệm có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, cả cơ học lẫn sinh học, bao gồm:
- Lão hóa tự nhiên: Khi tuổi tăng, cấu trúc collagen và nước trong đĩa đệm giảm, khiến bao xơ dễ bị suy yếu.
- Tư thế sai: Ngồi lâu, cúi gập người hoặc mang vác vật nặng trong thời gian dài làm tăng áp lực lên cột sống.
- Chấn thương: Va chạm hoặc tai nạn có thể làm tổn thương mô sợi bao quanh đĩa đệm.
- Béo phì: Cân nặng dư thừa gây áp lực lớn lên cột sống, đặc biệt ở vùng thắt lưng.
- Thiếu vận động: Cơ lưng và cơ bụng yếu khiến cột sống mất ổn định, dễ bị chấn thương.
- Yếu tố nghề nghiệp: Người làm việc trong môi trường phải ngồi lâu hoặc mang vác nặng có nguy cơ cao hơn.
>>> Đọc thêm: Thoát vị đĩa đệm: Triệu chứng, Nguyên nhân và Cách chữa trị
3. Những biểu hiện thường gặp của bệnh phồng đĩa đệm
Triệu chứng của phồng đĩa đệm thường tiến triển âm thầm, dễ bị nhầm với các bệnh lý cơ xương khớp khác nhưng nếu chú ý, người bệnh có thể nhận ra những dấu hiệu đặc trưng như:
3.1. Đau âm ỉ vùng cổ, lưng hoặc thắt lưng
Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ hoặc nhói tại vị trí đĩa đệm bị phồng. Đặc biệt, cơn đau sẽ tăng khi vận động mạnh, cúi người hoặc đứng lâu. Ban đầu, ở giai đoạn sớm, cơn đau có thể thoáng qua nhưng sẽ dần trở nên rõ rệt nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, có thể coi đây là dấu hiệu nổi bật giúp nhận diện sớm tình trạng phồng đĩa đệm.
Đau âm ỉ hoặc nhói tại vị trí đĩa đệm bị phồng
(Nguồn: Medinet)
3.2. Cảm giác tê bì, ngứa ran ở tay hoặc chân
Khi đĩa đệm phồng chèn ép rễ thần kinh, người bệnh có thể cảm thấy tê bì hoặc châm chích ở tay hoặc chân. Các triệu chứng này thường xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh bị chèn ép. Trong những trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị yếu cơ, giảm khả năng cầm nắm hoặc đi lại khó khăn. Đây là dấu hiệu cảnh báo cần được thăm khám và can thiệp sớm để tránh tổn thương lâu dài.
3.3. Hạn chế vận động, cứng khớp khi cúi hoặc xoay người
Phồng đĩa đệm làm giảm độ linh hoạt của các đốt sống, gây cảm giác cứng và đau khi di chuyển. Do đó, người bệnh thường gặp khó khăn khi cúi, xoay hoặc ngửa người. Theo thời gian, tình trạng này có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng lao động và sinh hoạt hàng ngày.
Người bệnh gặp khó khăn khi cúi, xoay người
(Nguồn: Báo Thanh Niên)
3.4. Mệt mỏi, mất ngủ do đau kéo dài
Cơn đau liên tục vào ban đêm khiến người bệnh khó ngủ, từ đó dẫn đến mệt mỏi và giảm năng suất làm việc. Hơn nữa, giấc ngủ kém còn ảnh hưởng đến quá trình phục hồi mô cơ, từ đó, khiến tình trạng phồng đĩa đệm ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
4. Phồng đĩa đệm có phải là dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm không?
Phồng đĩa đệm và thoát vị đĩa đệm có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Phồng đĩa đệm được xem là giai đoạn tiền thoát vị, khi bao xơ đã suy yếu nhưng chưa rách. Nếu không can thiệp kịp thời, áp lực lên nhân nhầy tăng cao có thể khiến nhân nhầy thoát ra ngoài, dẫn đến thoát vị đĩa đệm thực sự.
Khi thoát vị xảy ra, dây thần kinh bị chèn ép nặng hơn, gây ra các cơn đau dữ dội và tê liệt cục bộ. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp phồng đĩa đệm đều tiến triển thành thoát vị, vì mức độ tổn thương bao xơ và cơ chế tự phục hồi của cơ thể có thể hạn chế quá trình này.
Sự khác biệt giữa phồng và thoát vị đĩa đệm
(Nguồn: Bệnh viện Hồng Ngọc)
5. Các phương pháp điều trị bệnh phồng đĩa đệm an toàn, hiệu quả
Tùy mức độ tổn thương và triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp điều trị phù hợp nhằm giảm đau và ngăn ngừa biến chứng, bao gồm:
5.1. Sử dụng thuốc giảm đau
Các thuốc giảm đau và chống viêm không steroid (NSAIDs) thường được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng đau do phồng đĩa đệm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc giãn cơ nhằm giảm co cứng và cải thiện vận động. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ tiềm ẩn lên các cơ quan nội tạng như gan, thận, dạ dày…
5.2. Vật lý trị liệu
Các phương pháp vật lý trị liệu phồng đĩa đệm thường được áp dụng bao gồm kéo giãn cột sống, siêu âm trị liệu, nhiệt trị liệu hoặc các bài tập chỉnh tư thế. Điều này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cơ lưng và phục hồi sự linh hoạt của cột sống. Đặc biệt, dưới sự hướng dẫn của chuyên viên có kinh nghiệm, người bệnh có thể cải thiện rõ rệt tình trạng phồng đĩa đệm chỉ sau vài tuần.
Ứng dụng vật lý trị liệu đĩa đệm tại Myrehab Matsuoka
5.3. Phẫu thuật
Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc khi phồng đĩa đệm đã tiến triển thành thoát vị đĩa đệm. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ phần đĩa đệm chèn ép, từ đó giải phóng dây thần kinh bị ảnh hưởng. Hiện nay, do sự phát triển của y học nên các phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn được áp dụng phổ biến, giúp rút ngắn thời gian phục hồi và giảm thiểu biến chứng sau mổ.
Phồng đĩa đệm được coi là giai đoạn đầu, nhẹ của thoát vị đĩa đệm. Nếu không được can thiệp sớm, tình trạng này có thể tiến triển và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, khi xuất hiện các cơn đau bất thường ở cột sống, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: myrehab-matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, Số 4 Tôn Thất Tùng, Phường Kim Liên, TP Hà Nội.
