Mặc dù đế nắn chỉnh được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho người bị bàn chân bẹt, nhưng việc sử dụng sai cách có thể dẫn đến những hệ quả không mong muốn. Thực tế cho thấy, nhiều bệnh nhân đã gặp phải tác dụng phụ ngay trong giai đoạn đầu làm quen với sản phẩm. Chính vì vậy, việc nhận diện sớm những nguy cơ tiềm ẩn và áp dụng biện pháp phòng ngừa phù hợp là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị bệnh lý về lâu dài.
1. Các tác dụng phụ phổ biến của đế nắn chỉnh bàn chân bẹt
Mặc dù đế nắn chỉnh hỗ trợ cải thiện cấu trúc bàn chân, song một số bệnh nhân vẫn phải đối diện với các vấn đề khó chịu như:
1.1. Đau, căng tức tại gan chân/gót
Một trong những tác dụng phụ đế nắn chỉnh thường gặp là đau hoặc nhức chân khi mới sử dụng. Nguyên nhân là do bàn chân phải thích nghi với cấu trúc hỗ trợ mới, gây ra những cơn đau xuất hiện ở các vùng như: Gan bàn chân, gót chân hoặc mu bàn chân. Nếu được theo dõi và điều chỉnh hợp lý, các triệu chứng này có thể giảm dần theo thời gian.
Đau, căng tức tại gan chân hoặc gót
(Nguồn: Medlatec)
1.2. Cọ xát và phồng rộp da, rát da
Ngoài cảm giác đau, tình trạng cọ xát cũng là một trong những tác dụng phụ khá phổ biến của đế nắn chỉnh. Bởi vì, trong trường hợp bệnh nhân sử dụng các sản phẩm không vừa vặn, có thể dẫn đến áp lực lên da, dẫn đến trầy xước hoặc phồng rộp tại các vị trí thường gặp như: Gót chân, rìa bàn chân, ngón chân…
1.3. Cảm giác “lạ chân”, gượng gạo khi đi lại
Trong giai đoạn đầu sử dụng đế nắn chỉnh, nhiều bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu khi vận động, khiến việc di chuyển trở nên gượng gạo và ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt. Thông thường, cảm giác này sẽ giảm dần và biến mất chỉ sau vài tuần thích nghi. Tuy nhiên, nếu tình trạng khó chịu kéo dài bất thường, người bệnh nên thăm khám để được đánh giá lại mức độ phù hợp của sản phẩm.
Đế nắn chỉnh khiến bệnh nhân cảm thấy gượng gạo khi vận động
2. Những nguyên nhân gây ra tác dụng phụ đế nắn chỉnh bàn chân bẹt
Các tác dụng phụ đế nắn chỉnh không chỉ xuất phát từ cơ địa người dùng mà còn liên quan đến nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như:
- Sai kích cỡ đế: Việc chọn đế quá rộng hoặc quá chật khiến lực phân bổ không đều, dẫn đến đau, cọ xát và khó chịu khi vận động.
- Không phù hợp với giày: Khi đế không tương thích với loại giày đang sử dụng, phần chân dễ bị ép chặt hoặc lệch tư thế, gây áp lực thừa.
- Chất liệu kém chất lượng: Đế làm từ vật liệu cứng hoặc không đàn hồi có thể gây tổn thương mô mềm, tạo cảm giác nặng nề và mất cân bằng.
- Thiết kế không đúng cấu trúc bàn chân: Một số đế nắn chỉnh sản xuất hàng loạt không dựa trên hình thái thực tế, khiến việc hỗ trợ không hiệu quả.
- Thiếu sự hướng dẫn chuyên môn y tế: Người dùng tự mua mà không được tư vấn của những người có chuyên môn dễ gặp phải các tác dụng phụ từ đế nắn chỉnh do không được điều chỉnh và theo dõi kịp thời về sự thay đổi của cấu trúc bàn chân.
- Sử dụng sai cách: Mang đế quá lâu ngay từ đầu hoặc không tuân thủ lộ trình thích nghi cũng làm tăng nguy cơ đau nhức và sưng tấy.
3. Cách xử lý tác dụng phụ của đế nắn chỉnh
Để giảm thiểu nguy cơ xảy ra tác dụng phụ khi sử dụng đế nắn chỉnh, người bệnh cần:
3.1. Xử lý tác dụng phụ của đế nắn chỉnh bằng cách điều chỉnh đế
Điều chỉnh là bước quan trọng khi xuất hiện các tác dụng phụ đế nắn chỉnh. Bác sĩ có thể mài, cắt hoặc thêm lớp đệm để phù hợp với cấu trúc chân. Việc thay đổi nhỏ cũng giúp giảm áp lực và tăng sự thoải mái. Đây là cách xử lý an toàn, tránh làm gián đoạn quá trình điều trị bàn chân bẹt.
Điều chỉnh lại đế nắn chỉnh cho phù hợp
(Nguồn: Chỉnh hình Nhân Đức)
3.2. Đổi giày
Ngoài việc chỉnh sửa đế, thay đổi loại giày cũng là giải pháp thiết thực, giúp giảm thiểu những tác dụng phụ của đế nắn chỉnh. Do một số tác dụng phụ thường xuất phát từ việc giày quá chật hoặc không có không gian cho đế. Vì vậy, bệnh nhân nên chọn giày thể thao hoặc giày y khoa với phần lót tháo rời linh hoạt để hạn chế được tình trạng cọ xát và đau kéo dài khi sử dụng.
3.3. Tăng dần thời gian sử dụng
Đây là bước quan trọng để đảm bảo quá trình điều trị được an toàn và hiệu quả. Bởi vì, việc giảm thời gian sử dụng trong giai đoạn đầu cũng giúp hạn chế tác dụng phụ đế nắn chỉnh. Thay vì mang cả ngày, bệnh nhân có thể mang từng giờ để chân thích nghi dần, sau đó, tăng dần thời lượng sử dụng theo từng tuần để giảm bớt áp lực cho hệ cơ xương, cụ thể như sau:
- Tuần 1: Mang 1–2 giờ mỗi lần, 1–2 lần/ngày.
- Tuần 2: Tăng lên 3–4 giờ mỗi lần, có thể 2–3 lần/ngày tùy khả năng thích nghi.
- Tuần 3–4: Mang nửa ngày (4–6 giờ) và quan sát phản ứng của cơ thể.
- Tuần 5 trở đi: Có thể mang cả ngày nếu không còn cảm giác khó chịu.
Tăng dần tần suất sử dụng đế nắn chỉnh theo thời gian
(Nguồn: Podimedic)
4. Khi nào cần dừng sử dụng đế nắn chỉnh?
Không phải tất cả các tác dụng phụ đế nắn chỉnh đều có thể cải thiện bằng biện pháp thông thường. Trong một số trường hợp dưới đây, người bệnh nên đi đến các cơ sở y tế để tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa và ngừng đeo đế tạm thời:
- Đau kéo dài dai dẳng: Nếu cơn đau vẫn tồn tại nhiều ngày liên tiếp và không có dấu hiệu thuyên giảm, người bệnh cần ngừng sử dụng ngay.
- Sưng nghiêm trọng: Hiện tượng sưng to ở bàn chân hoặc mắt cá là dấu hiệu cảnh báo đế không phù hợp với cấu trúc chân.
- Đỏ tấy lan rộng: Khi da vùng bàn chân xuất hiện vết đỏ tấy lan rộng kèm nóng rát, đây có thể là phản ứng tổn thương cần được xử lý.
- Ảnh hưởng vận động: Nếu dáng đi của bệnh nhân bị sai lệch, gây khó khăn trong vận động hoặc gây mất thăng bằng, cần dừng sử dụng ngay để tránh những biến chứng có thể xảy ra.
5. Lời khuyên: Tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi mua đế nắn chỉnh
Việc sử dụng đế nắn chỉnh bàn chân bẹt mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu lựa chọn sai. Do đó, trước khi quyết định dùng sản phẩm này, bệnh nhân cần tham khảo một số khuyến nghị cụ thể đến từ chuyên gia y khoa, gồm:
- Đánh giá tình trạng bàn chân: Chuyên gia sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng dựa trên nguyên lý sinh cơ học, phân tích hình thái và mức độ biến dạng để đưa ra chỉ định phù hợp.
- Tư vấn loại đế phù hợp: Do mỗi người có cấu trúc bàn chân và nhu cầu vận động khác nhau nên việc hướng dẫn để bệnh nhân chọn loại đế nắn chỉnh thích hợp là điều vô cùng cần thiết, giúp bàn chân nhanh chóng hồi phục và trở lại cấu trúc bình thường.
- Điều chỉnh và theo dõi định kỳ: Việc tái khám và điều chỉnh định kỳ giúp duy trì hiệu quả điều trị, đồng thời đảm bảo sự an toàn về lâu dài cho bệnh nhân.
- Tư vấn kết hợp phương pháp phục hồi chức năng: Ngoài đế nắn chỉnh, chuyên gia có thể khuyến khích người bệnh kết hợp tập luyện phục hồi chức năng để đạt kết quả bền vững.
Tuy đế nắn chỉnh được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả trong điều trị bàn chân bẹt nhưng việc sử dụng cũng tiềm ẩn những nguy cơ nhất định với các tác dụng phụ khôn lường, gây ra sự khó chịu trong vận động hằng ngày. Do đó, nhằm tối ưu lợi ích của đế nắn chỉnh, người bệnh cần phải tham khảo ý kiến chuyên gia y khoa trước và trong quá trình sử dụng để đảm bảo sự an toàn khi điều trị bệnh lý.
