Rách sụn chêm khi chơi bóng rổ là một trong những chấn thương thể thao thường gặp ở cả vận động viên và những người yêu thích bộ môn này. Nguyên nhân là bởi môn thể thao này đòi hỏi đôi chân phải di chuyển liên tục với cường độ cao và tiến sát gần đối thủ nên sự va chạm dẫn đến chấn thương là điều khó tránh khỏi.
1. Tại sao bóng rổ dễ gây chấn thương sụn chêm?
Bóng rổ là môn thể thao có cường độ vận động cao, đòi hỏi nhiều động tác bật nhảy, tiếp đất mạnh và xoay trục nhanh. Khi tiếp đất với lực lớn, toàn bộ sức nặng cơ thể dồn xuống khớp gối, tạo áp lực lớn lên sụn chêm. Các tình huống đổi hướng đột ngột hoặc xoay người khi tranh bóng cũng làm sụn chêm chịu lực xoắn mạnh, khiến cấu trúc này dễ bị rách.
So với bóng đá hoặc cầu lông, bóng rổ có tần suất di chuyển liên tục và các động tác bật nhảy nhiều hơn. Điều này làm gia tăng nguy cơ chấn thương khớp gối, đặc biệt là rách sụn chêm. Ngoài ra, bề mặt sân cứng và sự va chạm giữa các vận động viên càng khiến chấn thương này xuất hiện phổ biến hơn.
Chấn thương sụn chêm khi chơi bóng rổ
(Nguồn: Redikick)
2. Dấu hiệu nhận biết rách sụn chêm ở vận động viên bóng rổ
Người bị rách sụn chêm thường gặp các triệu chứng điển hình sau:
- Đau nhói trong khớp gối: Người bị rách sụn chêm khi chơi bóng rổ thường cảm thấy đau nhói trong khớp gối khi xoay người hoặc đổi hướng.
- “Kẹt khớp” khi gập – duỗi gối: Triệu chứng điển hình là cảm giác “kẹt khớp” khi gập duỗi đầu gối.
- Sưng nề, khó vận động: Một số trường hợp nghe thấy tiếng “lục cục” hoặc xuất hiện sưng nề sau thi đấu, làm hạn chế vận động.
3. Phương pháp điều trị và phục hồi rách sụn chêm
Các phương pháp điều trị và phục hồi phụ thuộc vào từng vị trí, kích thước, hình thái và mức độ trầm trọng của tình trạng rách sụn chêm khi chơi bóng rổ:
3.1. Điều trị bảo tồn
Điều trị bảo tồn cho chấn thương rách sụn chêm khi chơi bóng rổ sẽ được áp dụng cho các trường hợp:
- Sụn chêm rách nhỏ
- Sụn chêm có vết rách nằm ở 1/3 ngoài sát bao khớp
- Người bệnh ít cảm thấy đau đớn, khớp gối vẫn ổn định
Điều trị bảo tồn cho chấn thương rách sụn chêm khi chơi bóng rổ bao gồm: Nghỉ ngơi, sử dụng thuốc giảm đau kháng viêm và chườm lạnh.
- Người bệnh có thể mang nẹp gối để hạn chế vận động sai tư thế.
- Điều trị thông qua vật lý trị liệu như siêu âm trị liệu hoặc điện xung hỗ trợ giảm sưng và cải thiện tuần hoàn tại vùng khớp.
Điều trị bảo tồn cho chấn thương rách sụn chêm
(Nguồn: Báo Sức khoẻ đời sống)
3.2. Khi nào cần phẫu thuật?
Phẫu thuật thường được chỉ định khi rách sụn chêm gây kẹt khớp gối kéo dài, bệnh nhân không đáp ứng điều trị bảo tồn hoặc có nhu cầu muốn quay lại chơi thể thao. Đặc biệt, với các vận động viên bóng rổ, những tổn thương phức tạp làm giảm đáng kể khả năng xoay, gập duỗi và gây sưng tái diễn cũng thường được chỉ định sử dụng phương pháp này.
3.3. Các bài tập phục hồi rách sụn chêm
Sau điều trị, các bài tập phục hồi giữ vai trò thiết yếu trong quá trình hồi phục và giảm nguy cơ tái phát rách sụn chêm khi chơi bóng rổ. Dưới đây là những bài tập thường được áp dụng:
- Bài tập gập duỗi khớp gối thụ động: Người bệnh nằm ngửa, dùng tay hoặc dây hỗ trợ để gập và duỗi gối nhẹ nhàng, tăng dần biên độ vận động theo khả năng.
Bài tập duỗi khớp gối thụ động
(Nguồn: Thiết bị Y tế Hải Minh)
- Tăng cường cơ tứ đầu đùi: Ngồi thẳng, duỗi thẳng chân và siết chặt cơ đùi trong 5–10 giây, lặp lại nhiều lần để cải thiện sức mạnh cơ hỗ trợ khớp gối.
Bài tập giúp tăng cường cơ tứ đầu đùi
(Nguồn: Thể thao Đại Việt)
- Kích hoạt cơ gân kheo: Nằm sấp, từ từ gập gối lên đến 90 độ, giữ vài giây rồi hạ xuống. Bài tập này giúp tăng cường nhóm cơ gân kheo, bảo vệ sụn chêm.
Bài tập kích hoạt cơ gân kheo
(Nguồn: Học viện Yoga sống khoẻ Việt Nam)
- Bài tập thăng bằng trên một chân: Đứng trên một chân trong 30 giây, có thể nhắm mắt hoặc đứng trên bề mặt mềm để tăng độ khó, rèn luyện khả năng kiểm soát khớp.
Bài tập giữ thăng bằng trên bề mặt mềm
(Nguồn: Alo Bác sĩ – Sức khỏe Cộng đồng)
- Chạy bộ nhẹ và nhảy thấp: Sau khi khớp gối ổn định, vận động viên bắt đầu chạy nhẹ trên mặt phẳng và thực hiện nhảy tại chỗ với cường độ thấp.
Bài tập nhảy thấp và chạy bộ nhẹ
(Nguồn: Thể thao 247)
4. Phục hồi rách sụn chêm đầu gối bao lâu thì có thể quay lại sân?
Thời gian phục hồi rách sụn chêm khi chơi bóng rổ phụ thuộc vào mức độ tổn thương và phương pháp điều trị được lựa chọn. Nếu điều trị bảo tồn, người bệnh thường có thể trở lại vận động sau 6–8 tuần. Trường hợp phẫu thuật, quá trình hồi phục kéo dài từ 3–6 tháng và đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ tập luyện phục hồi.
Việc trở lại thi đấu cần sự đánh giá kỹ lưỡng của bác sĩ chuyên khoa, bởi nếu nóng vội có thể làm tăng nguy cơ tái phát và gây tổn thương khớp gối lâu dài. Đối với những người chơi yêu thích bóng rổ, việc quay trở lại tập luyện có thể diễn ra sớm hơn, trong khi đó, vận động viên chuyên nghiệp phải trải qua giai đoạn huấn luyện tăng cường để lấy lại sức mạnh, thăng bằng và tốc độ.
>>> Có thể bạn quan tâm: PHCN sau phẫu thuật rách sụn chêm tập trung vào vận động tại MYREHAB MATSUOKA
5. Làm sao để phòng ngừa rách sụn chêm khi chơi bóng rổ?
Một số biện pháp thường được bác sĩ khuyến khích thực hiện để phòng ngừa rách sụn chêm khi chơi bóng rổ là:
- Khởi động kỹ trước khi thi đấu: Các động tác xoay khớp gối, ép cơ đùi và chạy khởi động nhẹ giúp tăng độ linh hoạt, giảm nguy cơ chấn thương sụn chêm.
- Tăng cường sức mạnh cơ quanh gối: Bài tập cho cơ tứ đầu đùi, gân kheo và cơ mông giúp ổn định khớp gối, bảo vệ sụn chêm trước lực xoắn hoặc va chạm mạnh. Để thực hiện những bài tập này, người tập có thể sử dụng máy tập mạnh cơ tứ đầu đùi bằng máy FREI hoặc các dụng cụ hỗ trợ, nên tập với mức tạ nhẹ – vừa, tăng dần cường độ để tránh quá tải.
- Sử dụng giày bóng rổ phù hợp: Giày có độ bám tốt, hỗ trợ giảm chấn khi tiếp đất và hạn chế trượt ngã, từ đó giảm áp lực tác động lên sụn chêm.
- Luyện kỹ thuật bật nhảy và tiếp đất đúng: Hạ gối khi tiếp đất, phân bổ đều lực lên hai chân giúp khớp gối tránh chịu tải trọng quá mức.
- Duy trì mặt sân tiêu chuẩn: Mặt sân bằng phẳng, có độ đàn hồi phù hợp sẽ giảm nguy cơ xoay trục sai tư thế gây tổn thương khớp.
- Theo dõi dấu hiệu cảnh báo sớm: Khi có đau gối bóng rổ kéo dài hoặc cảm giác kẹt khớp, vận động viên cần thăm khám sớm để tránh tổn thương nặng hơn.
Kết bài
Chấn thương rách sụn chêm khi chơi bóng rổ là tình trạng phổ biến trong môn thể thao này, gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và sức khỏe vận động viên. Do đó, việc chủ động chăm sóc khớp gối chính là chìa khóa bảo vệ vận động viên trước những ảnh hưởng nghiêm trọng của rách sụn chêm. Hãy đến với Myrehab Matsuoka – Trung tâm phục hồi chức năng theo tiêu chuẩn Nhật Bản để được thăm khám và điều trị ngay hôm nay nhé!
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: myrehab-matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, Số 4 Tôn Thất Tùng, Phường Kim Liên, TP Hà Nội.
