Trật khớp vai là tình trạng xương cánh tay trên trật khỏi ổ vai, làm cho vai biến dạng, đau và không thể cử động. Cách tốt nhất để chữa trị trật khớp vai là đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đến bạn 3 biện pháp để bạn nắm được cách chữa trật khớp vai tại nhà đơn giản trong trường hợp đặc biệt và chưa thể tiếp cận dịch vụ y tế ngay lập tức.
Chú ý:
|
1. Dấu hiệu nhận biết trật khớp vai
Các triệu chứng trật khớp vai có thể bao gồm:
- Vai bị biến dạng rõ ràng hoặc không đúng vị trí.
- Sưng hoặc bầm tím.
- Đau dữ dội.
- Không có khả năng di chuyển khớp.
- Gây tê, yếu hoặc ngứa ran phần gần chấn thương như ở cổ hoặc cánh tay. Các cơ ở vai có thể co thắt, có thể làm tăng cơn đau.
Tìm hiểu thêm dấu hiệu trật khớp vai giúp bạn có phương án điều trị đúng cách, nhanh chóng phục hồi và ngừa các hậu quả đáng tiếc.
2. Những việc nên làm khi vừa trật khớp vai
Khi phát hiện bị trật khớp vai, bạn cần có phương pháp xử lý đúng cách trước khi đến bệnh viện để đảm bảo tình trạng trật khớp vai không trở nên tồi tệ hơn.
2.1. Bất động
Khi bị trật khớp vai, bệnh nhân dừng các cử động khớp vai như lắc tay, xoay hay nắn khớp để không tạo áp lực lên khớp vai và các dây chằng, dây thần kinh, cơ, mạch máu xung quanh. Bạn có thể dùng băng vải quấn cố định khớp vai nhằm nâng đỡ khớp đang bị tổn thương và đảm bảo bất động hoàn hoàn.
2.2. Chườm đá
Chườm đá lạnh lên khu vực khớp vai bị tổn thương là biện pháp hữu hiệu giúp giảm sưng và đau. Khi vừa mới trật khớp vai, bạn cần nhanh chóng sử dụng túi chườm đá hoặc gói đá viên vào một chiếc khăn mỏng chườm trong khoảng 15 – 20 phút để cơn đau dịu bớt. Sau đó, bệnh nhân nên đến bệnh viện để được kiểm tra, chẩn đoán và có cách điều trị phù hợp.
2.3. Đến cơ sở y tế gần nhất
Việc nắn chỉnh khớp vai chỉ nên được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa. Nếu tự ý nắn khớp tại nhà, bạn có thể làm tổn thương thêm các dây chằng, gân, thần kinh xung quanh, thậm chí dẫn đến liệt tay. Đặc biệt, nếu không được điều trị đúng cách, trật khớp vai có thể dẫn đến các biến chứng như cứng khớp, thoái hóa khớp, tổn thương thần kinh và ảnh hưởng đến khả năng vận động của cánh tay.
3. 6 phương pháp chữa trật khớp vai
Dưới đây là một số phương pháp chữa trật khớp vai phổ biến mà các bác sĩ thường sử dụng. Bạn cần tuyệt đối lưu ý rằng các phương pháp này không thể tự thực hiện tại nhà.
3.1. Nắn chỉnh khớp vai
Phương pháp nắn chỉnh thường được áp dụng đối với những người người mới bị trật khớp vai và tình trạng chấn thương ở mức nhẹ. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng thuốc giảm đau trước khi thực hiện nắn chỉnh.
3.2. Cố định khớp
Phương pháp cố định khớp thường áp dụng với các trường hợp trật khớp vai nhẹ và sau khi đã nắn khớp vai. Các bác sĩ khuyên bạn nên sử dụng đai treo hoặc nẹp để cố định cánh tay và vai bị ảnh hưởng trong 4 – 6 tuần để các cơ và mô mềm khác được nghỉ ngơi và chữa lành. Thời gian đeo đai này sẽ tùy vào mức độ trật của khớp vai.
3.3. Phẫu thuật
Phẫu thuật thường được chỉ định khi tình trạng trật khớp vai tái diễn nhiều lần dù đã được chữa trị và phục hồi. Các trường hợp khớp vai hoặc dây chằng yếu không thể tự phục hồi, dây thần kinh hay mạch máu bị tổn thương thì cũng cần phải phẫu thuật.
Thủ thuật được sử dụng phổ biến hiện nay là phẫu thuật nội soi. Phương pháp này sử dụng những dụng cụ chuyên dùng kết hợp với máy quay nhỏ để đưa vào trong khớp thông qua vết mổ. Mục tiêu của mổ nội soi là lấy đi những mảnh xương nhỏ không thể nối, hỗ trợ đưa khớp về đúng vị trí ban đầu. Cách này giúp cho vết thương nhanh lành ít nhiễm trùng và phục hồi nhanh hơn.
3.4. Các phương pháp phục hồi chức năng
Trật khớp vai có thể xảy ra nhiều lần, đặc biệt là ở độ tuổi dưới 25 hoặc trên 40. Phục hồi chức năng là phương pháp phổ biến, thường được bác sĩ chỉ định để tái tạo cơ, cải thiện sự ổn định ở vai và ngăn ngừa chấn thương thêm.
Mục tiêu của phục hồi chức năng bao gồm:
- Làm giảm sự kéo giãn dây chằng bao khớp do trọng lượng cánh tay ở vị thế ngồi, đứng.
- Phục hồi sức mạnh cơ dây chằng để cố định khớp.
- Giảm sưng đau.
- Chống kết dính tại khớp.
- Phục hồi chức năng tầm vận động khớp vai.
- Phục hồi chức năng sinh hoạt hàng ngày.
Một số phương pháp phục hồi chức năng bao gồm tư thế trị liệu, vật lý trị liệu và các bài tập trị liệu cho từng giai đoạn phục hồi.
3.4.1. Tư thế trị liệu
Sau khi khớp vai đã được nắn chỉnh về đúng vị trí, bệnh nhân cần để tay ở tư thế chức năng và sử dụng băng treo tay để làm giảm trọng lượng chi và áp lực lên vai.
3.4.2. Vật lý trị liệu
1 – Chườm lạnh khớp vai: Trong 2 – 3 ngày đầu sau chấn thương, chườm đá lạnh trong 15 – 20 phút/lần, 3 lần/ngày có thể làm giảm sưng và giảm đau. Nếu sưng không giảm, bạn có thể tiếp tục chườm đá trong 1 – 2 ngày nữa.
2 – Điện xung trị liệu/điện phân: Liệu pháp thường được sử dụng cho trật khớp vai là điện xung hay điện di ion thuốc. Dòng điện với tần số và cường độ khác nhau sẽ tác động lên mô mềm, giúp giảm đau, giảm viêm, tăng cường tuần hoàn máu và hạn chế co cứng cơ.
3 – Thủy trị liệu: Phương pháp thủy trị liệu giúp bạn hồi phục phạm vi chuyển động, ổn định khớp vai và tăng cường sức mạnh cơ vai. 1 vài bài tập dưới nước
4 – Hoạt động trị liệu: Hoạt động trị liệu các cơ liên quan như bàn tay, cổ tay, cánh tay và khớp vai được thực hiện thông qua sinh hoạt thường ngày. Mục đích của phương pháp này là giúp bệnh nhân đạt được chức năng tối đa của cơ thể và chi thể để khôi phục hoạt động bình thường.
5 – Vận động trị liệu
- Ngày 1 – 4: Những ngày đầu, người bệnh cần bất động hoàn toàn khớp vai. Sau 3 – 4 ngày, bạn có thể bắt đầu thực hiện các động tác co cơ tĩnh nhóm cơ đai vai và khớp vai.
- Ngày thứ 5 trở đi: Từ ngày thứ năm, người bệnh tiếp tục tập co cơ tĩnh, sau đó thực hiện vận động có đề kháng nhưng không gây ra cử động khớp vai.
- Từ tuần thứ 2: Người bệnh có thể tập vận động có trợ giúp với sự nâng đỡ chi của kỹ thuật viên để gia tăng phạm vi vận động khớp vai nhưng không vận động thụ động khớp vai.
Để biết thêm thông tin chi tiết về các bài tập phục hồi chức năng cho khớp vai, bạn có thể tham khảo bài viết: “21 bài tập phục hồi chức năng khớp vai tại nhà, hiệu quả nhanh”.
3. Một số lưu ý giúp kiểm soát và phòng ngừa trật khớp vai
1 – Giảm các hoạt động vùng vai: Khi bạn đã bị trật khớp vai, bạn không nên lặp lại các động tác làm tăng nguy cơ trật khớp, cố gắng tránh những cử động gây ra đau đớn. Không nâng vật nặng, đưa tay lên cao quá đầu cho tới khi khớp vai được cải thiện hoàn toàn.
2 – Chườm mát: Chườm mát quanh vùng vai trong giai đoạn đau cấp (2 – 3 ngày đầu) để giúp giảm viêm, đau. Bạn nên sử dụng túi mát để chườm vết thương khoảng 15 – 20 phút. Nên chườm mát lặp lại nhiều lần trong ngày.
3 – Ổn định khớp: Bạn nên thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng theo sự chỉ dẫn của bác sĩ vật lý trị liệu. Việc này sẽ giúp duy trì phạm vi di chuyển ở vùng vai và tăng sức mạnh cơ vùng khớp vai.
Đối với những người khỏe mạnh, chưa bị trật khớp vai thì việc rèn luyện thân thể thường xuyên sẽ giúp hệ cơ bắp luôn săn chắc, các khớp hoạt động linh hoạt và hạn chế nguy cơ trật khớp vai.
4. Giải đáp 4 câu hỏi thường gặp về trật khớp vai
Câu 1: Thời gian phục hồi trật khớp vai là bao lâu?
Thông thường, hồi phục trật khớp vai sẽ mất khoảng vài tháng. Bạn sẽ cần phải giữ vai bất động trong vài tuần và sau đó thực hiện vật lý trị liệu để lấy lại phạm vi vận động và sức mạnh ban đầu cho khớp vai.
Câu 2: Điều gì sẽ xảy ra nếu trật khớp vai không được điều trị?
Trật khớp vai không được điều trị sẽ làm tăng đau và sưng, dần dần mất khả năng vận động vai đáng kể hoặc dẫn đến các biến chứng liên quan đến dây chằng, dây thần kinh,… Ngoài ra, khớp vai bị trật có thể xảy ra tổn thương thêm cho các mạch máu và dây chằng xung quanh. Do đó, bạn cần phải đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt khi bị trật khớp vai.
Câu 3: Vai bị trật khớp có thể tự trở về đúng vị trí hay không?
Có. Tuy nhiên, để phòng tránh trật khớp tái diễn, ảnh hưởng đến mạch máu, thần kinh,… thì hầu hết các trường hợp cần sự trợ giúp y tế càng sớm càng tốt.
Câu 4: Sau khi bị trật khớp thì có thể hoạt động bình thường được không?
Hầu hết mọi người đều hồi phục hoàn toàn sau khi trật khớp vai. Ngay cả khi bạn cần phẫu thuật, bạn vẫn có thể quay lại thực hiện hầu hết hoặc tất cả các hoạt động sinh hoạt và thể thao khi vai đã lành.
Trên đây là tổng hợp những thông tin chi tiết về các phương pháp sơ cứu và chữa trật khớp vai. Để phòng ngừa nguy cơ trật khớp vai, bạn cần thường xuyên tập thể dục, khởi động kỹ trước khi chơi thể thao, nâng vật nặng đúng cách và tránh các hoạt động quá sức có thể gây tổn thương cho khớp vai.
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến trật khớp vai, người bệnh hãy liên hệ với Trung tâm MYREHAB MATSUOKA để được tư vấn miễn phí trong thời gian sớm nhất.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.
