Vật lý trị liệu cổ vai gáy là phương pháp điều trị hiệu quả, ít tác dụng phụ nhất với các tình trạng đau cổ vai gáy cấp và mạn tính. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp thông tin chi tiết về các phương pháp và bài tập vật lý trị liệu đau vai gáy. Hãy cùng theo dõi nhé!
Bài viết được viết bởi BS CKII. Bùi Hồng Thuý và được tham vấn chuyên môn bởi BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng Myrehab Matsuoka.
1. Vật lý trị liệu đau cổ vai gáy có tác dụng gì?
Đối với các tình trạng đau mỏi vùng cổ vai gáy, vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất, giúp giảm đau và cải thiện vận động hiệu quả, cụ thể:
- Giảm đau hiệu quả: Kích thích tuần hoàn máu, giúp giảm căng cơ và giảm đau tại các vùng cổ, vai và gáy.
- Tăng cường lưu thông máu: Bài tập kéo giãn giúp cải thiện tuần hoàn máu vùng cổ vai gáy, giúp cơ bắp và mô mềm nhận đủ oxy và dưỡng chất, từ đó giảm căng thẳng và mệt mỏi.
- Tăng cường linh hoạt và khả năng vận động vùng cổ vai gáy: Các bài tập kéo giãn và vận động khớp giúp cải thiện độ linh hoạt của vùng cổ và vai, hỗ trợ khôi phục khả năng vận động sau chấn thương hoặc cứng khớp.
- Điều chỉnh tư thế sai: Phương pháp này giúp điều chỉnh tư thế sai lệch do thói quen ngồi làm việc, sử dụng máy tính, hoặc ngủ không đúng cách, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý cột sống cổ và vai gáy do tư thế sai.
- Ngăn ngừa tái phát đau cổ vai gáy: Trị liệu vai gáy giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và khả năng chịu lực của cổ vai gáy, giảm nguy cơ tái phát đau mỏi.
- Hạn chế phụ thuộc vào thuốc giảm đau: Đây là phương pháp không cần dùng thuốc, giảm nguy cơ lạm dụng hoặc gặp phải tác dụng phụ từ thuốc giảm đau.
- Hỗ trợ phục hồi sau chấn thương hoặc phẫu thuật: Tăng tốc độ phục hồi cho những người từng bị chấn thương hoặc phẫu thuật vùng cổ vai gáy. Ngăn ngừa biến chứng cứng khớp, teo cơ, hoặc suy giảm vận động sau quá trình điều trị y khoa.
2. Khi nào sử dụng vật lý trị liệu cổ vai gáy?
Các trường hợp sử dụng vật lý trị liệu cổ vai gáy:
- Đau cổ vai gáy cấp tính: Là những người đau cổ vai gáy một cách đột ngột, dữ dội, có thể lan lên đầu, xuống cánh tay, bàn tay. Vật lý trị liệu vai gáy sẽ hỗ trợ giảm đau, cứng khớp, hồi phục khả năng vận động bình thường cho người bệnh.
- Đau mãn tính không xác định: Khi cơn đau cổ vai gáy kéo dài hoặc tái phát, có thể khó xác định được nguồn gốc hoặc cơ chế chính xác của cơn đau. Việc tập vật lý trị liệu giúp tăng sức mạnh cho các cơ ở cổ, giảm đau cho phần cột sống cổ.
- Bị các bệnh vùng cổ vai gáy: Một số bệnh khi mắc phải cần thực hiện vật lý trị liệu như thoái hóa đốt sống cổ, hội chứng chèn ép dây thần kinh, thoát vị đĩa đệm vùng cổ.
- Tổn thương tủy sống cổ: Đây là loại chấn thương nghiêm trọng, dẫn đến mất một phần hoặc toàn bộ cảm giác, chức năng khu vực dưới vai/cổ, dẫn đến liệt tứ chi. Vật lý trị liệu đau cổ vai gáy với sự hỗ trợ của chuyên gia có thể giúp người bệnh hạn chế bị yếu cơ, cứng cơ, tăng cường tuần hoàn và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe khác.
- Đang hồi phục sau chấn thương: Một số chấn thương có thể làm tổn thương các mô mềm và khớp, dẫn đến đau và cứng khớp kéo dài hàng tuần hoặc lâu hơn. Vật lý trị liệu có thể làm giảm đau và giúp cổ vai gáy trở lại hoạt động bình thường.
- Phục hồi sau phẫu thuật: Phẫu thuật có thể gây đau và cứng khớp đáng kể trong những tuần và tháng tiếp theo. Cụ thể, vật lý trị liệu cổ vai gáy, trong đó có phục hồi chức năng sau phẫu thuật khớp vai nhằm giúp khắc phục tình trạng cứng khớp, tăng chức năng cổ vai gáy và giảm hoặc ngăn ngừa các cơn co thắt đau đớn khi các cơ được phục hồi.
3. Các phương pháp trị liệu cổ vai gáy
Vật lý trị liệu cổ vai gáy có 2 phương pháp chính là trị liệu bằng tác nhân vật lý và bài tập vật lý trị liệu (vận động trị liệu).
3.1. Vật lý trị liệu đau cổ vai gáy bằng tác nhân vật lý
Theo tham vấn của BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Phụ trách chuyên môn tại phòng khám Myrehab Hà Nội, có 9 phương pháp vật lý trị liệu vai gáy bằng tác nhân vật lý, bao gồm:
- Nhiệt trị liệu:
- Nhiệt nóng: Sử dụng các túi chườm nóng, đèn nhiệt hoặc thiết bị tạo nhiệt để làm ấm vùng cổ vai gáy => Tăng tuần hoàn máu, giảm căng cơ, thúc đẩy phục hồi mô mềm.
- Nhiệt lạnh: Sử dụng túi chườm lạnh hoặc đá bọc vải => Giảm sưng, viêm và tê bì, làm dịu cơn đau cấp tính.
- Xoa bóp trị liệu: Thực hiện các động tác xoa, bóp, nhào, ấn huyệt hoặc kéo giãn vùng cổ vai gáy; có thể sử dụng tay hoặc kết hợp với dầu massage, đá nóng => Thư giãn cơ bắp, giảm co thắt cơ và giảm căng thẳng, tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ giảm đau.
- Siêu âm trị liệu: Sử dụng thiết bị phát sóng siêu âm tần số cao (1-3 MHz) tác động sâu vào mô cơ và khớp => Tăng nhiệt ở các lớp mô sâu, giúp giảm đau, viêm và thư giãn cơ, thúc đẩy tái tạo mô và giảm sẹo.
- Điện xung: Đặt các điện cực lên vùng cổ vai gáy, sử dụng dòng điện nhẹ để kích thích cơ và dây thần kinh => Ức chế tín hiệu đau truyền đến não, giảm đau nhanh chóng; thư giãn cơ và cải thiện lưu thông máu.
- Máy kéo cột sống cổ: Sử dụng thiết bị cơ học hoặc máy kéo để tạo lực kéo dọc cột sống cổ, giúp giãn các đốt sống và giải phóng áp lực lên đĩa đệm => Giảm chèn ép dây thần kinh, giảm đau; tăng không gian giữa các đốt sống, giảm áp lực lên đĩa đệm.
- Laser: Sử dụng ánh sáng laser chiếu trực tiếp lên vùng tổn thương ở cổ vai gáy => Kích thích tái tạo tế bào, giảm viêm và giảm đau; tăng cường tuần hoàn máu và hỗ trợ làm lành mô tổn thương.
- Sóng ngắn: Sử dụng các loại sóng ngắn như sóng radio, sóng điện trường,… có tác dụng làm tăng nội nhiệt, gây hiệu ứng sinh học giúp giảm phù, co thắt => Làm ấm vùng tổn thương từ bên trong, giúp giãn cơ và giảm viêm; tăng cường trao đổi chất tại chỗ, thúc đẩy phục hồi.
- Hồng ngoại: Sử dụng ánh sáng hồng ngoại để tạo nhiệt, chiếu trực tiếp lên vùng cổ vai gáy => Làm giãn cơ, giảm đau và tăng tuần hoàn máu; tăng độ mềm dẻo của mô liên kết.
- Xung kích: Sử dụng sóng áp lực mạnh (shock wave) tác động vào các mô tổn thương => Phá vỡ các mô sẹo, điểm kích hoạt đau và kích thích tái tạo mô; tăng tuần hoàn máu và giảm đau nhanh chóng.
Tham khảo thêm về Điện xung trong vật lý trị liệu
3.2. Các bài tập vật lý trị liệu đau cổ vai gáy
Vận động trị liệu yêu cầu người bệnh phải thực hiện các nỗ lực về thể chất trong quá trình điều trị. Trọng tâm của các bài tập vật lý trị liệu cổ vai gáy là cải thiện sức mạnh và tính linh hoạt vùng cổ, vai, gáy thông qua các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh.
Xem ngay các video hướng dẫn các bài tập vật lý trị liệu đau cổ vai gáy có thể tập tại nhà mà các KTV Myrehab Matsuoka thực hiện:
5 bài tập giảm đau cổ vai gáy tại nhà
3 bài tập đơn giản mà giảm đau cổ vai gáy hiệu quả
4. Lưu ý khi trị liệu vật lý trị liệu cổ vai gáy
Trong quá trình tập luyện, bạn cần:
- Khi bạn liên hệ với phòng khám vật lý trị liệu để lấy hẹn, hãy hỏi kinh nghiệm của các nhà trị liệu vật lý trong việc giúp đỡ những người bị đau cổ.
- Hãy mô tả với kỹ thuật viên và bác sĩ điều trị của bạn về các triệu chứng thật chi tiết và nói ra điều gì khiến các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn.
- Kiên trì theo hết liệu trình, không ngừng điều trị giữa chừng trừ trường hợp được bác sĩ chỉ định.
Khi về nhà, bạn cần:
- Duy trì tư thế và thói quen vận động khỏe mạnh mà bạn đã học được từ chuyên gia vật lý trị liệu.
- Tiếp tục thực hiện chương trình tập luyện tại nhà theo chỉ dẫn của bác sĩ để duy trì khả năng hồi phục.
- Tiếp tục hoạt động thể chất và giữ cân nặng khỏe mạnh.
Xem ngay trải nghiệm thực tế giảm đau cổ vai gáy chỉ trong 5 buổi tại MYREHAB MATSUOKA:
5. Giải đáp câu hỏi thường gặp về vật lý trị liệu vai gáy
Câu 1: Vật lý trị liệu cổ vai gáy bao lâu khỏi?
Vật lý trị liệu cổ vai gáy có hiệu quả đáng kể sau khoảng thời gian 6 – 12 tuần. Các tình trạng mãn tính hoặc thoái hóa như viêm khớp hoặc đau lan tỏa ở cánh tay, có thể cần điều trị bổ sung hoặc đánh giá thêm. Tốt nhất bệnh nhân nên bắt đầu tập vật lý trị liệu càng sớm càng tốt để quá trình phục hồi nhanh nhất.
Câu 2: Điều gì sẽ xảy ra nếu không điều trị đau cổ vai gáy?
Một số cơn đau cổ vai gáy có thể cải thiện mà không cần điều trị chuyên nghiệp. Tuy nhiên, những trường hợp đau nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến sự phát triển của các vấn đề sức khỏe khác nếu không được điều trị.
Ví dụ, một số biến chứng có thể phát sinh nếu không được điều trị như nhức đầu, giấc ngủ bị gián đoạn, tăng huyết áp,…
Trên đây là tổng hợp thông tin chi tiết về tác dụng, đối tượng áp dụng vật lý trị liệu cổ vai gáy, các phương pháp tập thụ động, chủ động và những lưu ý mà người bệnh cần quan tâm khi tập luyện. Bạn cần thực hiện các bài tập đúng cách, thường xuyên và cố gắng duy trì tư thế, vận động khỏe mạnh để có thể hồi phục trong thời gian sớm nhất.
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vật lý trị liệu đau vai gáy, người bệnh hãy liên hệ với MYREHAB MATSUOKA để được tư vấn miễn phí trong thời gian sớm nhất.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.
