Thoát vị đĩa đệm là tình trạng tổn thương cột sống có thể gây ảnh hưởng đến khả năng vận động. Điều này khiến nhiều người băn khoăn liệu thoát vị đĩa đệm có nên đi bộ không? Theo các chuyên gia, người bị thoát vị đĩa đệm vẫn có thể đi bộ, nhưng cần đảm bảo thực hiện đúng cách và đúng thời điểm để tối ưu hóa lợi ích và hạn chế rủi ro có thể xảy ra.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết về vấn đề này và cung cấp những lưu ý quan trọng để vận động an toàn, hiệu quả.
1. Thoát vị đĩa đệm có nên đi bộ không?
Đi bộ đúng cách là một hình thức rèn luyện đơn giản, linh hoạt và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm, cần đặc biệt lưu ý những trường hợp nên và không nên thực hiện hoạt động này, cụ thể như sau:
| Trường hợp nên đi bộ | Trường hợp không nên đi bộ |
| Người bệnh đã thuyên giảm cơn đau, có thể thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng mà không cảm thấy khó chịu nhiều. | Người bệnh ở giai đoạn cấp tính hoặc bán cấp tính, khi cơn đau còn dữ dội và việc di chuyển có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Trong trường hợp này, người bệnh nên nghỉ ngơi để giảm viêm, giảm đau và giảm áp lực lên đĩa đệm cột sống. |
Một số lưu ý trong quá trình đi bộ:
Thời gian đi bộ của người bệnh thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào mức độ tổn thương và khả năng chịu đựng của cơ thể. Vì vậy, người bệnh cần lắng nghe cơ thể mình và tránh vận động quá mức để không làm tình trạng đau đớn trở nên nặng hơn.
Đi bộ sai cách có thể khiến tình trạng tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn. Việc đi bộ quá mức hoặc không đúng kỹ thuật như đi quá nhanh, sai tư thế, đi trên bề mặt không bằng phẳng, hay sử dụng giày không phù hợp, đều có thể gây hại cho cột sống và làm tăng cơn đau.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh nên dừng ngay khi cảm thấy đau tăng lên và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu lịch trình đi bộ.
| Ngoài đi bộ, bệnh nhân có thể cân nhắc thực hiện bài tập sau mổ thoát vị đĩa đệm như bài tập co chân, bài tập đạp xe trên không, bài tập giữ thăng bằng… nhằm giảm đau, giảm cứng cơ, áp lực lên các đĩa đệm, lấy lại tầm vận động nhanh chóng. |
2. Lợi ích của đi bộ đối với bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm
Trong quá trình điều trị và phục hồi thoát vị đĩa đệm, việc di chuyển đều đặn giúp kích thích tuần hoàn máu, tạo điều kiện cho quá trình tái hấp thu và phục hồi tổn thương diễn ra nhanh chóng hơn.
Đi bộ là một lựa chọn lý tưởng, thay thế cho các bài tập khác vì hình thức này mang lại nhiều lợi ích tích cực cho cột sống và hỗ trợ quá trình phục hồi nếu được thực hiện đúng cách. Cụ thể như sau:
2.1. Tăng chuyển hóa, kích hoạt vận động cơ
Đi bộ giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa trong cơ thể, đốt cháy mỡ thừa và tăng cường lưu thông máu. Bên cạnh đó, hoạt động này kích thích vận động và duy trì sự linh hoạt của các nhóm cơ, đặc biệt là cơ bắp ở chân và hông.
2.2. Tăng cường cơ bắp và khớp
Đi bộ thường xuyên giúp tăng cường sức mạnh của các nhóm cơ hỗ trợ cột sống như cơ lưng, cơ bụng và cơ chân. Các cơ này giúp giữ cột sống ổn định, giảm áp lực lên các đĩa đệm, từ đó làm giảm tình trạng đau và phục hồi nhanh chóng hơn.
2.3. Tăng cường tuần hoàn máu
Đi bộ nhẹ nhàng giúp cải thiện lưu thông máu, cung cấp oxy và dưỡng chất cho các cơ và mô xung quanh cột sống. Điều này hỗ trợ quá trình tự chữa lành của cơ thể và giảm viêm, giúp cải thiện tình trạng bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm.
2.4. Cải thiện sự linh hoạt
Thoát vị đĩa đệm có thể gây cứng cơ và hạn chế sự linh hoạt. Đi bộ giúp làm giãn cơ và khớp, giảm tình trạng cứng khớp và giúp bệnh nhân di chuyển dễ dàng hơn, đồng thời cải thiện khả năng linh hoạt của cột sống.
2.5 Loại bỏ độc tố
Đi bộ nhẹ nhàng giúp loại bỏ các độc tố sinh lý tích tụ trong cơ bắp, đặc biệt ở vùng lưng dưới. Điều này giúp giảm tình trạng cứng khớp và cải thiện tình trạng thoát vị đĩa đệm, đồng thời thúc đẩy quá trình phục hồi.
Có thể bạn quan tâm: Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm L4 L5 – Phương pháp, bài tập
3. Hướng dẫn đi bộ đúng cách cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm
Đi bộ là một hoạt động hữu ích đối với bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm, nhưng để đạt được hiệu quả tốt nhất và tránh làm tổn thương thêm, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc và lưu ý sau:
Tư thế thẳng lưng, bước ngắn
- Giữ tư thế lưng thẳng khi đi bộ, tránh cúi gập người hoặc bước đi quá nhanh, giật mạnh.
- Đảm bảo đầu và cổ luôn thẳng, mắt hướng về phía trước, giúp duy trì cột sống thẳng và ổn định.
- Cố gắng giữ cho các khớp gối và khớp hông ở tư thế tự nhiên, không quá căng cứng.
Đi bộ trên bề mặt phẳng
- Tránh đi bộ trên bề mặt không bằng phẳng hoặc gồ ghề, vì điều này có thể khiến cột sống phải điều chỉnh đột ngột, gây ra áp lực không đều lên đĩa đệm.
- Nên chọn các bề mặt phẳng như đường phố, vỉa hè, hoặc đi bộ trong công viên. Các bề mặt này giúp giảm rủi ro chấn thương và hỗ trợ cột sống ổn định.
Bắt đầu chậm sau đó tăng dần
- Bắt đầu với những bước đi ngắn và nhẹ nhàng, không vội vàng.
- Tăng dần khoảng cách và thời gian đi bộ tùy theo khả năng chịu đựng của cơ thể. Bệnh nhân nên tập luyện từ từ để không gây quá tải cho cơ thể và giảm nguy cơ tái phát các triệu chứng thoát vị đĩa đệm.
Thời gian luyện tập
- Giai đoạn đầu: Bắt đầu với khoảng 5-10 phút đi bộ.
- Tăng dần: Nếu không có cảm giác đau, yếu, ngứa ran hay tê, có thể tăng thời gian lên 20-30 phút hoặc hơn. Mục tiêu là đạt khoảng 30-40 phút mỗi ngày.
- Khung thời gian tập: Nên tập luyện vào buổi sáng và buổi chiều, hoặc nếu có thời gian, có thể tập luyện cả hai buổi để duy trì sự linh hoạt và cải thiện tình trạng cột sống.
Đi giày thể thao phù hợp
- Sử dụng giày có đệm tốt, vừa vặn để giảm áp lực lên cột sống và khớp gối. Giày phù hợp giúp giảm chấn động, từ đó hạn chế tổn thương cho cột sống.
- Giày cũng nên có độ ma sát tốt để tránh trượt ngã khi đi trên các bề mặt không đều.
Trang phục thoải mái
- Nên chọn quần có độ co giãn tốt, không quá chật để tạo sự thoải mái khi di chuyển. Quần áo nên có chất liệu thoáng khí giúp cơ thể luôn cảm thấy dễ chịu khi đi bộ.
- Chọn áo làm từ vải nhẹ, thoáng khí để hút ẩm và tránh cảm giác bức bối trong khi tập luyện.
- Nếu cần thiết, có thể sử dụng thắt lưng hỗ trợ lưng để giảm áp lực lên cột sống trong khi đi bộ
Tham khảo ý kiến chuyên gia
Trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập luyện nào, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia vật lý trị liệu, đặc biệt đối với người bị thoát vị đĩa đệm. Các chuyên gia sẽ giúp xây dựng một kế hoạch luyện tập phù hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân.
Lắng nghe cơ thể
Nếu trong quá trình đi bộ xuất hiện cảm giác đau hoặc khó chịu, bệnh nhân nên giảm cường độ hoặc thời gian đi bộ. Lắng nghe cơ thể và điều chỉnh phù hợp để tránh tình trạng làm tổn thương thêm cho cột sống.
4. Các bộ môn thể thao phù hợp với người bị thoát vị đĩa đệm
Ngoài đi bộ, người bị thoát vị đĩa đệm có thể tham gia vào nhiều bài tập khác giúp giảm bớt tình trạng khó chịu và cải thiện sức khỏe. Dưới đây là một số bộ môn thể thao phù hợp:
- Yoga: Yoga với các động tác chậm rãi và kiểm soát giúp kéo giãn và tăng cường linh hoạt cơ thể mà không gây căng thẳng cho cột sống, giảm đau và cải thiện sức mạnh cơ bắp.
- Đạp xe tại chỗ: Đây là bài tập tác động giúp tăng cường cơ bắp chân mà không gây áp lực lên đĩa đệm, cải thiện tuần hoàn máu và làm săn chắc các nhóm cơ lớn ở phần dưới cơ thể.
- Bài tập tác động thấp: Các bài tập nhẹ nhàng như kéo giãn hoặc đi bộ nhẹ nhàng, giúp giảm căng cơ, giảm đau và cải thiện sự linh hoạt của cơ thể, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tái phát các triệu chứng thoát vị đĩa đệm.
- Thể dục nhịp điệu dưới nước: Thể dục dưới nước giúp giảm áp lực lên cột sống, nâng đỡ cơ thể và cải thiện khả năng vận động, đồng thời giảm đau và viêm hiệu quả.
- Bơi lội: Môi trường nước giảm tải trọng cơ thể, giảm áp lực lên đĩa đệm và cột sống. Các kiểu bơi như bơi ếch hoặc bơi ngửa rất phù hợp với người bị thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các động tác bơi mạnh hoặc xoay vặn quá mức.
5. Các bài tập, hoạt động cần tránh
Mặc dù đi bộ và các bài tập tác động thấp có lợi cho người bị thoát vị đĩa đệm, nhưng một số hoạt động có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này và cần được tránh, bao gồm:
- Các môn thể thao đối kháng (bóng đá, bóng rổ, võ thuật): Đây là bộ môn có nguy cơ va chạm cao, dễ gây áp lực lớn lên cột sống, làm đĩa đệm bị chèn ép hoặc trượt ra ngoài vị trí bình thường. Các động tác xoay người đột ngột, nhảy cao hoặc ngã cũng có thể gây chấn thương nghiêm trọng cho đĩa đệm.
- Bài tập gắng sức: (nâng tạ nặng, deadlift, squat): Gây áp lực mạnh lên cột sống, làm tình trạng thoát vị đĩa đệm trở nên nghiêm trọng hơn. Những động tác này có thể khiến đĩa đệm bị chèn ép và dẫn đến đau nhức hoặc tổn thương thêm.
- Chạy và chạy bộ: Những hoạt động này gây chấn động mạnh lên cột sống, làm tăng nguy cơ đau nhức và tổn thương cho đĩa đệm.
- Đạp xe địa hình: Có thể làm cột sống chịu áp lực không đều, gây căng thẳng cho cơ lưng và làm tình trạng thoát vị đĩa đệm nặng thêm. Việc giữ thăng bằng và kiểm soát xe trong điều kiện địa hình khó khăn có thể tạo thêm căng thẳng cho cơ thể.
6. Đối tượng cần tránh đi bộ
Mặc dù đi bộ là một hoạt động thể dục nhẹ nhàng và có lợi cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp với hình thức vận động này. Dưới đây là các đối tượng cần tránh đi bộ hoặc phải cẩn trọng khi thực hiện:
- Thoái hóa cột sống giai đoạn 4: Ở giai đoạn này, cấu trúc cột sống đã bị tổn thương nghiêm trọng, thường kèm theo đau nặng và khả năng vận động hạn chế. Đi bộ có thể làm tăng áp lực lên đĩa đệm và các khớp, dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ và chọn các bài tập vật lý trị liệu phù hợp hơn.
- Người thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên cột sống, khớp hông, khớp gối và mắt cá chân khi đi bộ. Điều này có thể gây đau hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề hiện có.
- Người có bệnh nền nguy hiểm như các bệnh lý về tim mạch, phổi nặng, huyết áp không ổn định hoặc bệnh liên quan đến thần kinh. Do đi bộ dù nhẹ nhàng cũng có thể gây áp lực lên hệ thống tim mạch hoặc hô hấp nếu bệnh không được kiểm soát tốt.
Đi bộ là một hoạt động thể chất có lợi cho người bị thoát vị đĩa đệm nếu thực hiện đúng cách với cường độ phù hợp. Tuy nhiên, cần chú ý đến kỹ thuật đi bộ, lựa chọn giày phù hợp và tránh các cử động mạnh có thể gây tổn thương thêm. Việc duy trì thói quen vận động hợp lý sẽ giúp cải thiện sức khỏe và giảm triệu chứng thoát vị đĩa đệm hiệu quả.
Để được tư vấn thêm về liệu trình điều trị thoát vị đĩa đệm tại Myrehab Matsuoka, liên hệ ngay với chúng tôi để nhận giải pháp phục hồi hiệu quả và an toàn.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm trị liệu và phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.
