Việc chăm sóc và phục hồi đúng cách sau mổ dây chằng chéo góp phần rút ngắn thời gian hồi phục và ngăn ngừa nguy cơ tái phát chấn thương. Bên cạnh việc tập luyện phục hồi chức năng, việc tránh các sai lầm thường gặp cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Hãy cùng điểm qua 10 điều cần tránh sau mổ dây chằng chéo sau để đạt được kết quả phục hồi tốt nhất.
1. Tầm quan trọng của việc tuân thủ hướng dẫn sau mổ
Tuân thủ các hướng dẫn giúp người bệnh phòng ngừa nguy cơ tái chấn thương và các biến chứng tiềm ẩn. Dưới đây là những lợi ích cụ thể khi tránh những điều cần kiêng kỵ trong quá trình phục hồi:
- Giảm nguy cơ tái chấn thương.
- Phòng ngừa biến chứng (nhiễm trùng, đau mãn tính hay viêm sưng…).
- Đẩy nhanh quá trình phục hồi.
- Tránh các tổn thương khác cho cơ thể.
- Tối ưu hóa kết quả điều trị, khôi phục sức mạnh và tính linh hoạt cho khớp gối.
Nếu người bệnh không tuân thủ đúng quy trình, các biến chứng dưới đây có thể xảy ra:
- Tái tổn thương dây chằng;
- Cứng khớp;
- Teo cơ;
- Thoái hóa khớp;
- Tụ dịch hoặc chảy máu trong khớp;
- Nhiễm trùng, huyết khối;
- Tổn thương dây thần kinh và mạch máu…
Sau phẫu thuật, việc phục hồi dây chằng chéo là giai đoạn quyết định để người bệnh lấy lại khả năng vận động và sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn, tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn y tế và chăm sóc đúng cách để đạt kết quả phục hồi tốt nhất.
2. 10 điều cần tránh sau mổ dây chằng chéo
Dưới đây là danh sách 10 điều cần tránh sau phẫu thuật dây chằng chéo để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra an toàn và hiệu quả:
2.1. Tránh trì hoãn việc bắt đầu quá trình phục hồi
Quá trình phục hồi sau mổ dây chằng chéo thường được bắt đầu trong vòng 24 – 48 giờ sau phẫu thuật, khi có sự cho phép của bác sĩ. Trì hoãn quá trình này có thể khiến khớp gối cứng lại, gây khó khăn trong cử động và suy yếu các cơ xung quanh. Dây chằng và mô liên kết sẽ lành chậm, kéo dài thời gian hồi phục và tăng nguy cơ chấn thương.
2.2. Tránh gập gối đột ngột và mạnh sau khi mổ
Việc gập đầu gối đột ngột và mạnh có thể gây áp lực lên dây chằng mới và các mô xung quanh, làm tăng nguy cơ tổn thương và viêm nhiễm. Điều này có thể gây đau dữ dội, cứng khớp và giảm phạm vi chuyển động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phục hồi chức năng sau này. Để bảo vệ khớp, bài tập gấp gối phải được thực hiện từ từ và tăng dần theo từng giai đoạn phẫu thuật.
2.3. Không tự ý tháo bỏ nẹp mà không có chỉ định của bác sĩ
Sau phẫu thuật, nẹp đầu gối được khuyến cáo đeo trong vài tuần đầu tiên để giữ khớp ổn định, giảm sưng và ngăn ngừa các chuyển động không cần thiết. Việc tháo nẹp quá sớm có thể khiến khớp gối gặp phải áp lực lớn, làm tăng nguy cơ tái chấn thương. Vì thế, bệnh nhân cần đeo nẹp tối thiểu 3 – 4 tuần để giúp dây chằng hồi phục và tránh những tổn thương không mong muốn.
2.4. Không vận động khi chưa được bác sĩ hướng dẫn
Dây chằng sau mổ rất nhạy cảm và cần thời gian để liên kết và phục hồi hoàn toàn. Vì thế, các bài tập không phù hợp có thể tạo áp lực lớn lên dây chằng, gây ra nguy cơ tái chấn thương hoặc tổn thương thêm. Bệnh nhân cần tham khảo ý kiến của chuyên gia vật lý trị liệu để có phác đồ tập luyện an toàn và phù hợp với từng giai đoạn hồi phục.
Tìm hiểu về quá trình tập luyện đúng trong bài viết:
- Hướng dẫn bài tập sau mổ dây chằng chéo trước theo giai đoạn
- Chuyên gia hướng dẫn tập luyện sau mổ dây chằng chéo sau
2.5. Tránh các tư thế xấu
Những tư thế như ngồi xổm, cúi người gập gối hoặc nâng vật nặng có thể tạo áp lực lớn lên dây chằng mới được phẫu thuật, khiến dây chằng bị kéo căng quá mức. Điều này không chỉ gây đau, sưng, viêm mà còn có thể làm tổn thương cấu trúc dây chằng, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hồi phục và giảm khả năng lành lại.
2.6. Không nằm một chỗ quá lâu
Việc nằm lâu sau phẫu thuật làm giảm lưu thông máu, có nguy cơ dẫn đến huyết khối và tắc mạch, làm chậm quá trình hồi phục. Ít vận động có thể khiến khớp gối bị cứng, mất tính linh hoạt và các cơ xung quanh yếu đi, dẫn đến teo cơ. Do đó, người bệnh cần vận động nhẹ nhàng khi được phép để duy trì tuần hoàn máu và sức khỏe của khớp.
2.7. Tránh tham gia các hoạt động thể chất sớm
Tham gia hoạt động thể chất quá sớm sau phẫu thuật dây chằng có thể tăng nguy cơ rách hoặc đứt dây chằng chưa hồi phục hoàn toàn. Điều này có thể gây viêm, sưng đau và làm kéo dài thời gian hồi phục. Khi khớp gối còn yếu và thiếu ổn định, việc tránh hoạt động thể chất giúp bệnh nhân ngăn ngừa chấn thương tái phát và hỗ trợ quá trình hồi phục.
2.8. Không dành đủ thời gian cho vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi, giúp khớp gối lấy lại tính linh hoạt và giảm nguy cơ cứng khớp. Thiếu vận động có thể khiến phục hồi kém, làm thay đổi dáng đi và gây khó khăn trong sinh hoạt. Bệnh nhân nên duy trì vật lý trị liệu ít nhất 1 – 2 giờ mỗi ngày trong 3 tháng để phục hồi khả năng duỗi thẳng gối, đặc biệt khi cơ tứ đầu đùi bị teo.
2.9. Chế độ ăn uống không đầy đủ
Chế độ ăn uống không đầy đủ có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng trong quá trình phục hồi sau phẫu thuật dây chằng chéo, bao gồm:
- Thiếu protein và vitamin sẽ làm giảm khả năng tái tạo mô và cơ.
- Thiếu canxi và vitamin D3 khiến xương yếu, tăng nguy cơ gãy xương và biến dạng khớp.
- Thiếu sắt dẫn đến tình trạng mệt mỏi và thiếu năng lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Nếu không đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, sức mạnh và độ linh hoạt của khớp sẽ không thể khôi phục đạt mức tối ưu, dễ dẫn đến nguy cơ chấn thương tái phát.
2.10. Không tái khám theo đúng lịch yêu cầu
Việc không tái khám đúng lịch có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho quá trình phục hồi sau phẫu thuật. Điều này khiến các biến chứng như viêm nhiễm, mất ổn định khớp hoặc cứng khớp không được phát hiện kịp thời, dẫn đến hạn chế khả năng di chuyển.
Hơn nữa, bác sĩ sẽ không thể theo dõi tiến trình hồi phục và điều chỉnh phác đồ điều trị hoặc chế độ tập luyện cần thiết. Hậu quả là bệnh nhân có nguy cơ phục hồi kém, dễ gặp phải tình trạng cứng khớp, giảm chức năng vận động và kéo dài thời gian hồi phục.
Trong trường hợp người bệnh gặp tình trạng cứng khớp, bạn có thể tham khảo thêm bài viết: 4 thông tin chi tiết về vật lý trị liệu cứng khớp gối
3. Một số câu hỏi thường gặp
3.1. Thời gian để dây chằng chéo lành lại sau phẫu thuật?
Thông thường, quá trình hồi phục hoàn toàn có thể kéo dài từ 6 đến 9 tháng, trong đó mỗi giai đoạn phục hồi cần được theo dõi và điều chỉnh phù hợp để đạt hiệu quả tốt nhất.
Thời gian phục hồi dây chằng chéo sau phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe, mức độ tổn thương và quy trình tập luyện.
3.2. Biến chứng thường gặp sau mổ tái tạo dây chằng chéo
Sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo, bệnh nhân có thể gặp một số biến chứng thường gặp, bao gồm:
- Chảy máu
- Nhiễm trùng tại vị trí phẫu thuật
- Phản ứng dị ứng với thiết bị, vật liệu hoặc thuốc
- Hình thành cục máu đông ở chân
- Cục máu đông trong phổi
- Khó khăn khi đi tiểu
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên
Việc theo dõi chặt chẽ và tái khám theo lịch hẹn là rất quan trọng để phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng này.
3.3. Chi phí điều trị và phục hồi là bao nhiêu?
Chi phí điều trị và phục hồi sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cơ sở y tế, phương pháp điều trị, mức độ tổn thương và thời gian hồi phục. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ và cơ sở y tế để có thông tin cụ thể về chi phí và các khoản liên quan đến quá trình điều trị và phục hồi.
Tổng kết
Để đạt được hiệu quả tối ưu trong phục hồi sau mổ dây chằng chéo, việc chú ý đến những điều cần tránh là rất quan trọng. Những nguyên tắc này không chỉ giúp ngăn ngừa tái chấn thương mà còn thúc đẩy quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi. Bằng cách chăm sóc bản thân và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ, bạn sẽ nhanh chóng lấy lại chức năng vận động và trở lại cuộc sống thường nhật một cách an toàn.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ trong quá trình phục hồi, hãy liên hệ với Myrehab Matsuoka để được tư vấn PHCN sau mổ dây chằng chéo và chăm sóc chuyên nghiệp từ đội ngũ bác sĩ và chuyên gia vật lý trị liệu.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
|
