Hướng dẫn 25+ bài tập cho người mổ dây chằng chéo trước

Bài viết được viết bởi Ths. BS Vũ Thị Hằng và được tham vấn chuyên môn bởi BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng MYREHAB MATSUOKA.

Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia Hoa Kỳ (NCBI), nếu tiến hành phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước vào đúng “thời điểm vàng”, bệnh nhân có thể tăng tốc quá trình tái tạo dây chằng đáng kể. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cũng chỉ rõ sự ảnh hưởng phức tạp của dây chằng chéo trước đến chức năng sinh lý thần kinh. Vì vậy, Myrehab Matsuoka luôn cân nhắc bệnh nhân tập luyện sau mổ dây chằng chéo trước, dưới sự giám sát của chuyên gia, để tối đa kết quả phục hồi chức năng.

1. Mục tiêu phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước 

Sau phẫu thuật, dây chằng chéo trước sẽ không thể tự động khôi phục lại trạng thái khỏe mạnh ban đầu. Thông thường, dây chằng chéo trước cần khoảng 4 – 6 tuần sau mổ để chữa lành và cần thêm 6 – 8 tháng để tái tạo về trạng thái dây chằng tự nhiên. Tuy nhiên, các bác sĩ và chuyên gia trị liệu cho rằng nếu có sự can thiệp chương trình phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước đúng đắn, quá trình hồi phục có thể đạt được các mục tiêu sau:

• Giảm đau sau mổ, giảm phù nề sau phẫu thuật, giảm viêm, định hình gối, chống vẹo và chống mất khả năng duỗi gối..
• Cải thiện phạm vi cử động của đầu gối, chịu được trọng lực cơ thể. 
• Kích thích phản xạ của thần kinh cơ nhằm tăng cường các phản ứng vận động, giúp người bệnh cảm nhận được sự co giãn cơ bắp, áp lực chuyển động và sự thăng bằng của đầu gối.
• Tăng cường sức mạnh và sự ổn định của cơ bắp đùi, thúc đẩy quá trình hồi phục toàn diện.
• Mau chóng hồi phục khả năng vận động thể thao với thể lực trước đây một cách an toàn. ^[3]

Tham khảo thêm thông tin về thời gian phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước đi kèm với 7 lưu ý giúp người bệnh rút ngắn thời gian hồi phục.

2. Quá trình phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước

Mỗi giai đoạn trong quá trình phục hồi chức năng đứt dây chằng chéo trước đòi hỏi một tiêu chuẩn hồi phục cụ thể. Vì vậy, hình thức và cường độ bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước cũng sẽ được điều chỉnh tăng dần qua từng giai đoạn, người bệnh cần phải đạt tiêu chuẩn phục hồi của giai đoạn trước mới có đủ điều kiện tham gia chương trình trị liệu ở giai đoạn tiếp theo. ^[4]

Thời gian	Hoạt động
Ngày 1 sau phẫu thuật	Tập lắc, di động xương bánh chè Mang nẹp đùi cẳng chân cố định sau mổ: tập dạng và khép chân, tập nâng toàn bộ chân lên khỏi mặt giường, tập vận động cổ chân trong nẹp. Tập co cơ tĩnh trong nẹp: tập gồng cơ đùi, cơ cẳng bàn chân Tháo nẹp ngày 3 – 4 lần, tập gấp duỗi gối chủ động có trợ giúp, gấp gối < 60 độ Đeo nẹp liên tục cả ngày và đêm Bệnh nhân có thể ngồi dậy trên giường. Kê cao chân phẫu thuật khi nằm nghỉ.
Ngày 2 sau phẫu thuật	Tiếp tục tập các bài tập trên như ngày thứ nhất Mang nẹp: bệnh nhân có thể tập ngồi, tập đứng dậy tỳ nhẹ xuống chân đau với trọng lượng bằng 50% trọng lượng cơ thể. Sử dụng 2 nạng nách trợ giúp.
Ngày 3 sau phẫu thuật	Tiếp tục tập các bài tập như ngày 1, 2 với cường độ tăng dần. Tập vận động chủ động có kháng trở các khớp tự do tại chân phẫu thuật. Bệnh nhân đi lại, sử dụng 2 nạng nách trợ giúp.
Sau 1 tuần sau phẫu thuật	Có thể gấp gối đến 90 độ. Chịu trọng lượng trên chân phẫu thuật với cường độ tăng dần đến 100% trọng lượng. Nếu khớp gối sưng đau tăng lên, ngưng tập, chườm lạnh khớp gối. Mang nẹp cố định gối 4 tuần. Sử dụng nạng nách 4 – 6 tuần.
Sang tuần thứ 2	Khớp gối phải được duỗi hoàn toàn, gối phải gập được 90 độ, sức cơ tứ đầu đùi phải đủ mạnh.
Từ tuần thứ 3 đến hết tuần thứ 4	Duy trì khả năng duỗi gối thẳng hoàn toàn và tăng dần mức uốn cong đầu gối đạt đến phạm vi tối đa 120°. Cải thiện sức mạnh cơ tứ đầu, tăng sức đề kháng cơ đùi trong các bài tập không có lực cản và có lực cản, để cảm nhận rõ nét sự co bóp của cơ.  Chân phẫu thuật có thể vận động độc lập, đồng thời có khả năng chịu được áp lực 100% tải trọng của cơ thể. Trở lại sinh hoạt bình thường với các vận động nhẹ nhàng, như: Đi bộ, đứng, bước cầu thang, ra vào ô tô.
Tuần 5 – hết tuần 6	Thực hiện các bài tập phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước với mức độ nâng cao hơn để gia tăng tầm vận động khớp gối. Tập bài tấn (nhún đùi) để cải thiện phạm vị cử động cơ đùi, uốn cong đầu gối từ 90° về 40°. Luyện tập bước lên và xuống một bậc thang nhằm tăng tính linh hoạt gối. Tập cơ đùi với tạ, bao cát hoặc băng thun thể thao, nâng cao sức mạnh cơ tứ đầu bằng biện pháp tăng trọng lực lên vùng đùi. Dây mềm sẹo mổ, tập di động xương bánh chè.
Tuần 7 – hết tuần 10	Tăng cường tần suất và mức độ các bài tập ở giai đoạn 01 và 02 để tối đa biên độ gấp duỗi gối, tiến tới phạm vi chuyển động khỏe mạnh. Dần loại bỏ các thiết bị hỗ trợ (nẹp, nạng), rèn luyện dáng đi bình thường. Tập đi bộ tích cực (tiến, lùi, sang ngang, lên dốc và xuống dốc). Tập leo thang, bước lên và bước xuống trong phạm vi 2 – 3 bậc thang. Tập nhún đùi, tăng dần tốc độ và biên độ uốn cong, gấp duỗi gối không mang lại cảm giác đau nhức. Tập chạy bộ trên tuyến đường thẳng và bằng phẳng.
Tuần 11 – hết tuần 16	Tăng cường các bài tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật dây chằng cơ bản ở những giai đoạn đầu. Tập các bài tập nâng cao, tăng sức mạnh cơ tứ đầu đùi và cơ chậu chày. Tập gấp duỗi gối chủ động, biên độ gối đạt đến ngưỡng vận động bình thường. Tuần cuối cùng của liệu trình, khớp gối duỗi chủ động thẳng hoàn toàn.
Tháng 5 – hết tháng 6	Tập các bài tập nâng cao dành cho cơ tứ đầu đùi và cơ chậu chày. Tập các chuyển động tích cực, như: tăng giảm tốc chạy, leo thang, leo dốc,…
Từ tháng 7 trở đi	Làm quen trở lại các môn thể thao ưa thích, nhưng vẫn kiểm soát mức độ phù hợp.  Từ tháng thứ 8 trở đi, người bệnh nên tập nhảy trên chân phẫu thuật và bắt đầu tham gia vào các hoạt động nặng. Đối với vận động viên, có thể tập luyện thể thao và thi đấu bình thường.

Có thể bạn quan tâm:

• Tràn dịch khớp gối: Triệu chứng và phương pháp điều trị
• Vật lý trị liệu tràn dịch khớp gối

3. Gợi ý 25+ bài tập phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước

3.1 Bài tập gập duỗi cổ chân

Bài tập gập duỗi cổ chân giúp tăng cường sức mạnh và tính linh hoạt của cơ bắp vùng cổ chân, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ phục hồi chức năng sau chấn thương hoặc phẫu thuật dây chằng chéo trước. Đồng thời, bài tập còn giúp giảm căng thẳng và ngăn ngừa cứng khớp ở cổ chân.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Ngồi thẳng lưng, duỗi thẳng chân.
• Bước 2: Duỗi bàn chân phải căng nhất có thể. Đồng thời gập cổ bàn chân trái.

• Bước 3: Giữ khoảng 5 – 10 giây. Thực hiện luân phiên gập duỗi ở cả 2 chân. 

Tần suất: Lặp lại động tác 20 lần/hiệp, 3 – 4 hiệp/ngày.

3.2 Gập duỗi cổ bàn chân bằng khăn

Bài tập gập duỗi cổ bàn chân bằng khăn giúp tăng cường sự linh hoạt và độ căng của cơ bắp ở vùng cổ chân và bắp chân. Bài tập hỗ trợ cải thiện tầm vận động của khớp, giúp giảm cứng khớp và đẩy nhanh quá trình phục hồi sau chấn thương hoặc phẫu thuật.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Ngồi trên thảm duỗi thẳng hai chân.
• Bước 2: Quấn dây quanh lòng bàn chân bị thương. Nếu khăn không đủ dài có thể dùng dây kháng lực.

• Bước 3: Dùng 2 tay nắm 2 đầu dây, kéo nhẹ lên phía trước. Kéo dây cho đến khi thấy căng ở phía sau bắp chân.
• Bước 4: Giữ kéo căng 15 – 30 giây.

Tần suất: Thực hiện 3 – 5 lần/hiệp, 2 –  3 hiệp/ngày, duy trì ít nhất 4 – 6 tuần.

3.3 Bài tập nâng chân ở tư thế nằm sấp

Bài tập nâng chân ở tư thế nằm sấp giúp tăng cường cơ mông và cơ bắp quanh khớp gối, cải thiện sự ổn định và sức mạnh của chân bị thương. Đây là một bài tập quan trọng trong chương trình phục hồi chức năng sau chấn thương dây chằng chéo trước, giúp tăng cường khả năng vận động và ngăn ngừa cứng khớp.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm sấp, kê đầu lên gối. 
• Bước 2: Từ từ nhấc chân bị thương lên khỏi mặt đất. Khi nhấc chân cần giữ thẳng đầu gối bị thương, siết chặt mông.
• Bước 3: Giữ tư thế 5 – 10 giây rồi hạ xuống.

Tần suất: Lặp lại 10 – 15 lần/hiệp, 2 –  3 hiệp/ngày, duy trì ít nhất 4 – 6 tuần.

3.4 Trượt gót chân

Bài tập trượt gót chân giúp cải thiện sự linh hoạt của khớp gối và gân kheo, hỗ trợ tăng tầm vận động và làm mềm dẻo các cơ xung quanh khớp gối sau chấn thương. Đây là một bài tập phục hồi hiệu quả, giúp tái lập chức năng vận động của khớp mà không gây căng thẳng quá mức cho đầu gối.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm ngửa trên thảm với 2 chân duỗi thẳng. 
• Bước 2: Từ từ gập đầu gối bị thương và trượt gót chân trên sàn về phía mông.

• Bước 3: Trượt chân trở lại vị trí ban đầu.

Tần suất: Lặp lại 10 – 15 lần/hiệp, 2 –  3 hiệp/ngày, duy trì ít nhất 4 – 6 tuần.

Chú ý: Lúc mới tập, chỉ kéo gối lên nhẹ nhàng, tới mức cảm nhận được căng cơ là đủ.

3.5 Gồng cơ tứ đầu đùi

Gồng cơ tứ đầu đùi giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, hỗ trợ phục hồi chức năng cho chân bị chấn thương và cải thiện lưu thông máu. Bài tập này giúp duy trì khả năng hoạt động hàng ngày, giảm nguy cơ tái phát chấn thương và thúc đẩy quá trình hồi phục.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Ngồi trên thảm, duỗi thẳng 2 chân. 
• Bước 2: Siết chặt cơ tứ đầu đùi bên đầu gối bị thương mà không cử động chân.
• Bước 3: Giữ căng cơ 5 – 10 giây rồi thư giãn.

Tần suất: Lặp lại 10 – 15 lần/hiệp, 2 –  3 hiệp/ngày.

3.6. Bài tập đề kháng tăng tiến các cơ liên quan

Bài tập cầu mông (Glute Bridge) là một bài tập đơn giản nhưng rất hiệu quả, giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ liên quan, đặc biệt là cơ mông, cơ đùi sau và cơ bụng.

Cách thực hiện:

Bước 1: Nằm ngửa, gập gối, bàn chân đặt trên sàn.

Bước 2: Nâng hông lên khỏi sàn, siết chặt cơ mông và giữ trong 2-3 giây.

Tần suất: Thực hiện 3 hiệp, mỗi hiệp 10-15 lần.

3.7. Đạp xe trên không

Bài tập đạp xe tại chỗ giúp tăng cường sức mạnh cơ chân, cải thiện linh hoạt khớp gối, và nâng cao sức bền tim mạch. Bài tập cũng giảm tác động lên khớp, hỗ trợ phục hồi sau chấn thương và giúp giảm căng thẳng.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm thẳng trên giường, duỗi thẳng 2 chân, 2 tay để xuôi theo thân người. Cơ thể thả lỏng, hít thở đều.
• Bước 2: Đặt hai tay dưới đầu, co hai chân lên trên không và bắt đầu xoay chân chuyển động như động tác đạp xe đạp. 
• Bước 3: Khi cảm thấy chân mỏi, hãy đặt chân xuống và nghỉ ngơi một chút. Sau đó thực hiện lại bài tập từ bước 2 khi chân đã sẵn sàng tiếp tục.

Lưu ý: Trong quá trình thực hiện, bắp đùi luôn vuông góc với mặt đất

3.8. Bài tập đứng thăng bằng

Bài tập đứng thăng bằng bằng 1 chân là một cách tốt để kiểm tra và tăng sức mạnh cho cơ chân.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Bạn đứng thẳng bằng 2 chân trên một mặt phẳng
• Bước 2: Nhấc chân không bị tổn thương lên cao trong giới hạn chịu đựng của bạn và giữ trong 10 giây rồi hạ xuống. 
• Bước 3: Bạn tiếp tục thực hiện động tác cho đến khi cảm thấy mỏi thì dừng lại.

3.9. Đứng ném bóng/bắt bóng

Bài tập đứng ném bóng/bắt bóng giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp và tăng cường khả năng thăng bằng. Ngoài ra, bài tập cũng nâng cao khả năng phối hợp tay – mắt và giúp người tập cảm thấy tự tin hơn trong các hoạt động thể chất. 

Cách thực hiện:

• Bước 1: 2 người tham gia đứng thẳng, thả lỏng cơ thể, cách nhau 1 – 2m.
• Bước 2: Một người ném bóng, người bệnh bắt và ném bóng người lại, cố gắng giữ thăng bằng tốt nhất có thể. 
• Bước 3: Kết thúc bài tập nếu người bệnh mỏi, hoặc không thể giữ thăng bằng ổn định ít nhất 20% thời gian tập.

Bài viết liên quan: Phương pháp và bài tập vật lý trị liệu tràn dịch khớp gối AN TOÀN & HIỆU QUẢ

3.10. Bài tập kéo dãn

Bài tập kéo dãn giúp cải thiện linh hoạt của cơ thể và tăng cường phạm vi chuyển động của khớp, giúp giảm căng thẳng cho cơ bắp, cải thiện tuần hoàn máu và ngăn ngừa chấn thương. 

Cách thực hiện:

• Bước 1: Ngồi trên sàn, duỗi 2 chân thẳng về phía trước mặt.
• Bước 2: Từ từ nghiêng hông về phía trước, hạ thấp phần thân trên lên trên đầu gối, 2 tay đặt 2 bên hông rồi đẩy về phía trước cùng lúc với hông. Lưu ý, cần thực hiện nhẹ nhàng, không ép cơ thể. 

3.11. Bài tập mạnh cơ với tạ

Bài tập giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân và cơ mông, cải thiện khả năng thăng bằng và ổn định cơ thể, giúp tăng cường sự linh hoạt và giảm nguy cơ chấn thương.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Đứng thẳng trên 1 bục cao khoảng 10cm, 2 tay cầm tạ vừa sức từ 1 – 3kg.
• Bước 2: Sau đó, từ từ bước chân xuống đến khi chân chạm sàn, chân còn lại dùng mũi bàn chân làm trụ, gót chân nhấc lên. 
• Bước 3: Thực hiện từ 5 – 10 lần sau đó đổi sang chân còn lại.

3.12. Nhảy bằng 2 chân tại chỗ

Bài tập nhảy tại chỗ giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân, cải thiện khả năng thăng bằng và linh hoạt, hỗ trợ tăng cường sức bền tim mạch, giúp nâng cao tâm trạng và giảm căng thẳng nhờ vào hoạt động thể chất.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Đứng thẳng, thả lỏng cơ thể, 2 chân mở rộng ngang vai, 2 tay buông lỏng thoải mái.
• Bước 2: Đầu gối khuỵu xuống dùng lực nhảy lên nhẹ nhàng. 
• Bước 3: Kết thúc khi cảm thấy mỏi.

3.13. Bước xuống bục 10 cm

Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân, cải thiện khả năng thăng bằng và ổn định khớp hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng cho chân bị thương và giảm nguy cơ chấn thương trong tương lai.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Người bệnh đứng trên bục có độ cao khoảng 10cm hoặc bậc thang.
• Bước 2: Đưa bàn chân khỏe mạnh ra ngoài mép bục, gấp chân bị thương cho đến khi gót chân khỏe chạm tới sàn. 
• Bước 3: Từ từ đứng thẳng trở lại, đưa bàn chân trở về vị trí ban đầu.

Tần suất: Thực hiện 10 nhịp/lần, 1 – 3 lần/ngày.

3.14. Tập thăng bằng 1 chân, chạy chậm

Bài tập giúp cải thiện khả năng thăng bằng và ổn định của cơ thể, tăng cường sức mạnh cơ chân và cải thiện kỹ năng phối hợp, hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương và giảm nguy cơ tái phát chấn thương.

3.15. Đi bộ hay chạy vòng số 8, chạy vòng tròn lớn

Bài tập này giúp cải thiện khả năng thăng bằng, tăng cường sức mạnh cơ chân và cải thiện phối hợp động tác. Bài tập hỗ trợ khả năng chuyển động linh hoạt và giảm nguy cơ chấn thương, đặc biệt là cho khớp gối.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Tạo hai điểm đánh dấu trên mặt đất cách nhau khoảng 5-6 mét. 
• Bước 2: Di chuyển theo hình số 8 giữa hai điểm, bắt đầu bằng đi bộ chậm và sau đó tăng tốc độ dần dần thành chạy nhẹ. Chú ý giữ kiểm soát khi thay đổi hướng để không gây căng thẳng cho khớp gối.

3.16. Tập chạy thẳng, tăng dần thời gian, tốc độ

Tập chạy thẳng giúp tăng cường sức bền và sức mạnh cho cơ chân, cải thiện khả năng tim mạch và hô hấp. Hoạt động này hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương, tăng cường sự linh hoạt, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Hướng dẫn thực hiện:

• Bước 1: Chạy thẳng nhẹ nhàng, chậm rãi, trên bề mặt phẳng. Thời gian mỗi buổi chạy từ 5 – 10 phút với tốc độ thấp. Mỗi tuần có thể tăng thời gian chạy thêm 5 phút nếu không có cảm giác đau hoặc sưng.
• Bước 2: Sau khi đã quen với việc chạy chậm, có thể dần tăng tốc độ, nhưng luôn đảm bảo không có cảm giác đau hoặc căng thẳng quá mức ở vùng khớp gối.

3.17. Bài tập đổi hướng nhanh khi chạy

Bài tập đổi hướng nhanh khi chạy giúp cải thiện khả năng phản xạ, sức mạnh và sự linh hoạt của cơ chân, giúp phát triển khả năng thay đổi hướng nhanh chóng, rất hữu ích cho các hoạt động thể thao và giảm nguy cơ chấn thương.

Hướng dẫn thực hiện:

• Bước 1: Đứng thẳng với hai chân mở rộng bằng vai, 2 tay để thoải mái bên hông.
• Bước 2: Đầu gối 2 chân khuỵu xuống, chân trái bắt đầu nhảy về phía trước bên trái. Khi bàn chân trái tiếp đất, chân phải ở dạng co chân. 
• Bước 3: Tương tự, sử dụng chân phải chạy chạm đất về phía phải. Khi chân phải chạm, chân trái co lên.

3.18. Tập nhảy, bật tiếp đất bằng hai chân

Bài tập tập nhảy, bật tiếp đất bằng hai chân giúp tăng cường sức mạnh cho cơ chân, cải thiện khả năng thăng bằng và độ bền, hỗ trợ kỹ năng tiếp đất an toàn, giảm nguy cơ chấn thương và tăng cường khả năng phản xạ.

• Bước 1: Đứng thẳng với hai chân mở rộng bằng vai, giữ cơ bụng và lưng thẳng.
• Bước 2: Đầu gối 2 chân khuỵu xuống, 2 tay đặt duỗi thẳng về sau lấy đà nhảy lên nhẹ nhàng, tránh nhảy quá cao hoặc dồn lực không đều 2 chân.
• Bước 3: Tiếp đất nhẹ nhàng bằng đầu bàn chân rồi xuống gót, giữ cho gối hơi cong để giảm áp lực lên dây chằng.

Xem series hướng dẫn các bài tập phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước của các chuyên gia Myrehab Matsuoka:

4. 10 lưu ý quan trọng khi phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước

Mổ dây chằng chéo trước là một cuộc đại phẫu, mất nhiều thời gian hồi phục và gây ra vô số bất tiện cho cuộc sống thường nhật của người bệnh. Để có thể hiện thực hóa hiệu quả hồi phục trong 8 tháng, người bệnh phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước cần kiên trì và nỗ lực luyện tập sau phẫu thuật dây chằng chéo trước. Đồng thời, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc dưới đây cũng sẽ tác động tích cực đến kết quả điều trị sau phẫu thuật. ^[8]

1. Tôn trọng và tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia vật lý trị liệu của bạn.
2. Luôn sử dụng nạng và chỉ tháo nạng khi được sự chấp thuận từ chuyên gia.
3. Tập luyện theo đúng hướng dẫn của chuyên gia và không vận động vượt quá mức khuyến nghị (Gấp duỗi gối quá phạm vi cho phép, tạo áp lực lớn hoặc đột ngột lên chân phẫu thuật,…).
4. Bỏ thói quen vắt chéo chân khi ngồi.
5. Bỏ thói quen đứng và di chuyển bằng mũi chân. Dùng lực từ gót chân để đứng vững và tập dáng đi sau mổ dây chằng chéo trước.
6. Không nâng tạ trong quá trình trị liệu.
7. Không tự ý xoay hoặc vặn chân, chỉ thực hiện khi được chuyên gia khuyến nghị.
8. Kiểm soát mức độ vận động, dừng tập và tìm kiếm hỗ trợ từ chuyên gia nếu gối trở nên đau nhức khi vận động trị liệu.
9. Kiểm soát cơn đau nhanh bằng cách chườm lạnh bằng túi nước đá trong 20 phút.
10. Kiểm soát sưng tấy vùng gối bằng cách nâng cao chân và nghỉ ngơi.

5. 03 câu hỏi thường gặp về phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước

Câu 1: Sau phẫu thuật dây chằng chéo trước, chân có bị yếu đi không?

Theo BS CKII. Nguyễn Thị Ngọc Lan – Bác sĩ phụ trách chuyên môn tại Trung tâm Myrehab, trong quá trình tập phục hồi sau phẫu thuật dây chằng chéo trước, chân của người bệnh sẽ khá yếu và khó có thể đứng vững nếu thiếu thiết bị hỗ trợ. Tuy nhiên, sau liệu trình tái tạo dây chằng thành công, bạn có thể hồi phục lại hoàn toàn khả năng vận động như trước chấn thương. Bên cạnh đó, người bệnh nên cẩn trọng khi di chuyển và tập luyện, tránh xảy ra các trường hợp té ngã hoặc va chạm vào vùng gối phẫu thuật. Một vài lưu ý dưới đây sẽ hỗ trợ bệnh nhân ngăn ngừa rủi ro chấn thương trong vận động:

• Luôn chống nạng và chỉ dừng sử dụng khi chuyên gia trị liệu khuyến nghị.
• Luyện tập leo cầu thang đúng cách, theo đúng liệu trình.
• Lựa chọn giày đế cao su vừa chân, chống trơn trượt, hỗ trợ di chuyển thoải mái.
• Đảm bảo không gian xung quanh đủ độ sáng cho bạn khi di chuyển.
• Nhanh chóng tìm kiếm sự giúp đỡ từ người bên cạnh khi bệnh nhân cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi, đứng không vững. ^[8]

Câu 2: Có thể lấy lại được bao nhiêu chức năng sau phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước?

Mức độ phục hồi chức năng đầu gối sau phẫu thuật còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, như: Mức độ chấn thương dây chằng chéo, tình trạng sức khỏe người bệnh, và đặc biệt là sự nỗ lực tập luyện sau phẫu thuật.

• Hầu hết các trường hợp tích cực vận động trị liệu, theo hướng dẫn tập sau mổ dây chằng chéo trước từ chuyên gia, đều có khả năng phục hồi lên đến 90% và có thể sẽ khỏe mạnh hơn ban đầu.
• Với các bệnh nhân đã hoàn tất chương trình tập phục hồi chức năng sau mổ dây chằng và tiếp tục duy trì tham gia các bộ môn thể thao, thì sẽ có thể giảm nguy cơ thoái hóa từ 40% – 60%. ^[4]

Câu 3: Khi nào có thể trở lại đi làm, sinh hoạt bình thường? 

Việc khôi phục lại sinh hoạt thường nhật sau phẫu thuật dây chằng chéo trước còn phụ thuộc vào mức độ chấn thương, mục tiêu hồi phục và tốc độ hồi phục của từng bệnh nhân. Dưới đây là quá trình phục hồi cơ bản:

• Đi bộ bình thường không chống nạng: từ 2 tuần – 6 tuần.
• Vận động nhẹ như đi cầu thang, di chuyển xung quanh nhà, tự chăm sóc cá nhân: từ 4 tuần – 8 tuần.
• Đạp xe tập thể dục: từ 3 tuần – 4 tuần.
• Vận động nặng như chạy: không sớm hơn 10 tuần – 14 tuần. Người bệnh nên bắt đầu đi bộ rồi tăng dần tốc độ lên chạy bộ, nếu cơn đau trong tầm kiểm soát thì có thể bắt đầu chạy nâng cao đùi. ^[4]

Giai đoạn tập luyện phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật dây chằng chéo trước rất khó khăn và nhiều trở ngại, tuy vậy, hành trình này lại mang đến hiệu quả và tốc độ hồi phục đáng kể. Nếu người bệnh kiên trì điều trị trong 08 tháng và nỗ lực xuyên suốt 06 giai đoạn trị liệu, thì tỷ lệ phục hồi có thể đạt đến 90%, đồng thời tăng cường sức khỏe đầu gối tốt hơn so với trước chấn thương. 

Phục hồi chức năng sau mổ dây chằng chéo trước là yếu tố quyết định cho sự thành công của một ca phẫu thuật. Sau mổ, bệnh nhân sẽ đối mặt với nhiều bất tiện trong cuộc sống và gần như bị hạn chế vận động trong mọi sinh hoạt cá nhân. Hiểu được những khó khăn này, Trung tâm Trị liệu và Phục hồi chức năng Myrehab Matsuoka luôn động viên bệnh nhân tích cực điều trị, thường xuyên theo dõi và cập nhật chương trình tập luyện phù hợp cho bệnh nhân, nhằm mang lại hiệu quả hồi phục nhanh chóng và an toàn.

MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản

• Hotline: 1900 3181
• Website: https://myrehab-matsuoka.com/
• Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
• Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.