Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ và gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ giúp giảm thiểu hậu quả nặng nề và và tăng khả năng phục hồi hiệu quả. Dưới đây là những dấu hiệu quan trọng mà bạn cần lưu ý.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ có thể giúp giảm thiểu hậu quả và tăng cơ hội phục hồi. Dưới đây là những dấu hiệu quan trọng mà bạn cần lưu ý.
1. Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sớm: Bài kiểm tra FAST
Đột quỵ là tình trạng khẩn cấp y tế, trong đó thời gian đóng vai trò quyết định đến khả năng phục hồi. Việc nhận diện các dấu hiệu cảnh báo ngay từ sớm giúp tăng cơ hội điều trị kịp thời, giảm thiểu tổn thương não. Để giúp mọi người dễ dàng ghi nhớ các triệu chứng quan trọng, các chuyên gia y tế đã phát triển bài kiểm tra FAST – một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để xác định nguy cơ đột quỵ.
FAST – Công cụ quan trọng để nhận diện đột quỵ
FAST là từ viết tắt của bốn dấu hiệu chính mà bạn có thể kiểm tra nhanh chóng trên bản thân hoặc người khác:
- F (Face – Khuôn mặt): Yêu cầu người đó cười và quan sát xem một bên mặt có bị xệ xuống không. Đây là dấu hiệu rõ ràng của tình trạng yếu hoặc liệt một bên cơ mặt do đột quỵ.
- A (Arms – Cánh tay): Đề nghị họ giơ cả hai tay lên ngang vai. Nếu một cánh tay yếu hơn hoặc rơi xuống không kiểm soát, điều đó cho thấy hệ thần kinh vận động bị ảnh hưởng.
- S (Speech – Giọng nói): Yêu cầu họ nói một câu đơn giản. Nếu giọng nói bị méo, khó hiểu hoặc bị lắp bắp, có thể đột quỵ đang ảnh hưởng đến trung tâm ngôn ngữ của não.
- T (Time – Thời gian): Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số trên, cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Ghi nhớ thời gian bắt đầu triệu chứng giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Một số chuyên gia khuyến khích mở rộng bài kiểm tra FAST để phát hiện thêm các dấu hiệu quan trọng khác, tạo thành B.E. FAST:
- B (Balance – Thăng bằng): Người bị đột quỵ có thể đột ngột mất thăng bằng, loạng choạng khi đi lại hoặc cảm thấy chóng mặt mà không rõ nguyên nhân.
- E (Eyes – Mắt): Suy giảm thị lực, mờ mắt hoặc mất thị lực một phần/hoàn toàn ở một hoặc cả hai mắt là dấu hiệu không thể bỏ qua.
Các dấu hiệu nhận biết sớm của đột quỵ
Khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ, không nên tự lái xe hoặc chờ xem triệu chứng có thuyên giảm hay không. Cách tốt nhất là gọi cấp cứu ngay lập tức. Nhân viên y tế có thể đánh giá tình trạng và bắt đầu can thiệp từ sớm, giúp cải thiện cơ hội hồi phục. Trong điều trị đột quỵ, từng phút đều có giá trị – hãy hành động ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường!
2. Các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ khác
Mặc dù phần lớn các trường hợp đột quỵ xảy ra đột ngột, một số người có thể trải qua các triệu chứng xuất hiện dần dần. Bài kiểm tra FAST hoặc B.E. FAST giúp nhận diện những dấu hiệu phổ biến nhất, nhưng không phải lúc nào đột quỵ cũng biểu hiện theo cách đó. Một số triệu chứng khác có thể báo hiệu tình trạng nguy hiểm này mà bạn cần lưu ý.
Các triệu chứng đột quỵ ít phổ biến nhưng quan trọng
Ngoài yếu liệt mặt, tay, giọng nói bất thường hay mất thăng bằng, đột quỵ có thể biểu hiện qua một số dấu hiệu khác, bao gồm:
- Tê liệt hoặc mất cảm giác đột ngột, đặc biệt là ở một bên cơ thể.
- Rối loạn nhận thức, người bệnh có thể bối rối, khó hiểu lời nói hoặc không thể diễn đạt ý tưởng của mình.
- Chóng mặt hoặc choáng váng không rõ nguyên nhân, có thể kèm theo buồn nôn.
- Mất khả năng phối hợp, dẫn đến vụng về khi cầm nắm đồ vật hoặc di chuyển.
- Gặp khó khăn khi đi lại, cảm giác chân yếu, bước đi loạng choạng hoặc không thể di chuyển bình thường.
- Đau đầu dữ dội không giải thích được, có thể xuất hiện đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước.
- Suy giảm hoặc mất dần giác quan, bao gồm thị giác, thính giác, khứu giác hoặc vị giác.
- Cứng cổ, đôi khi kèm theo đau hoặc khó xoay đầu.
- Thay đổi tính cách hoặc hành vi, như dễ cáu gắt, mất kiên nhẫn hoặc biểu hiện không giống với thói quen thường ngày.
- Co giật, trong một số trường hợp, đột quỵ có thể gây ra động kinh.
- Mất trí nhớ tạm thời, người bệnh có thể quên những sự kiện vừa xảy ra hoặc không nhận ra người thân.
- Bất tỉnh, trong những trường hợp nghiêm trọng, đột quỵ có thể khiến người bệnh rơi vào trạng thái mất ý thức.
Nếu bạn hoặc người xung quanh xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu trên, đừng chần chừ dù chỉ một phút. Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức, ngay cả khi bạn chưa chắc chắn đó có phải là đột quỵ hay không. Nhiều người trì hoãn việc tìm kiếm sự giúp đỡ vì nghĩ rằng triệu chứng sẽ tự hết nhưng điều này có thể làm mất đi cơ hội điều trị sớm và tăng nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn.
Khi nói đến đột quỵ, hành động nhanh có thể cứu sống một mạng người.
3. Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ tái phát
Những người từng bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lần nữa, đặc biệt trong những ngày và tháng đầu tiên sau cơn đột quỵ trước đó. Các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ tái phát thường tương tự như lần đầu, nhưng có thể khó nhận ra hơn do những di chứng còn tồn tại từ cơn đột quỵ trước.
Khi nào cần cảnh giác với đột quỵ tái phát?
Nếu bạn đã từng bị đột quỵ, điều quan trọng là phải theo dõi chặt chẽ bất kỳ sự thay đổi nào trong cơ thể, đặc biệt nếu triệu chứng xuất hiện hoặc xấu đi đột ngột. Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm:
- Sự thay đổi hoặc gia tăng mức độ nghiêm trọng của triệu chứng cũ:
- Trước đây bạn chỉ nói lắp nhẹ, nhưng giờ bạn khó tìm từ ngữ hơn hoặc không thể nói trôi chảy.
- Bạn từng yếu một bên cơ thể, nhưng giờ tình trạng này trở nên tồi tệ hơn hoặc bắt đầu ảnh hưởng đến bên còn lại.
- Mất khả năng thực hiện các hoạt động quen thuộc:
- Nếu trước đây bạn vẫn có thể thực hiện một số công việc đơn giản, nhưng bây giờ lại gặp khó khăn, đây có thể là dấu hiệu đáng lo ngại.
- Xuất hiện triệu chứng mới hoặc đột ngột xấu đi:
- Nếu bạn đột nhiên gặp phải các triệu chứng như chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội hoặc thị lực giảm sút, đó có thể là dấu hiệu của một cơn đột quỵ mới.
Nhiều người nghĩ rằng nếu đã bị một cơn đột quỵ, họ sẽ không bị lại trong thời gian ngắn, nhưng thực tế nguy cơ tái phát cao nhất ngay sau cơn đột quỵ đầu tiên và vẫn tiếp tục kéo dài trong nhiều tháng sau đó.
Dù đó là cơn đột quỵ đầu tiên hay lần thứ hai, thứ ba, việc điều trị nhanh chóng vẫn vô cùng quan trọng. Nếu bạn hoặc người thân nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Hành động kịp thời có thể giúp hạn chế tổn thương não và cải thiện cơ hội phục hồi.
4. Dấu hiệu cảnh báo của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), hay còn gọi là đột quỵ nhỏ, là một tình trạng tạm thời xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn trong thời gian ngắn. Mặc dù các triệu chứng của TIA có thể biến mất trong vòng vài phút đến vài giờ và không để lại tổn thương vĩnh viễn nhưng đây vẫn là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Một cơn TIA có thể báo hiệu nguy cơ cao xảy ra đột quỵ thực sự trong những ngày hoặc tuần tiếp theo.
TIA xuất hiện như thế nào?
Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua TIA rất giống với đột quỵ và có thể bao gồm:
- Yếu hoặc tê liệt đột ngột ở một bên cơ thể (mặt, cánh tay hoặc chân).
- Rối loạn giọng nói, chẳng hạn như nói lắp, khó phát âm hoặc không tìm được từ ngữ phù hợp.
- Thay đổi thị giác, bao gồm nhìn mờ, nhìn đôi hoặc mất thị lực tạm thời ở một hoặc cả hai mắt.
- Mất thăng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp động tác.
- Nhức đầu đột ngột không rõ nguyên nhân.
Bạn có thể nhận biết những dấu hiệu này bằng bài kiểm tra FAST hoặc BE FAST, nhưng khác với đột quỵ thông thường, các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua TIA có thể nhanh chóng biến mất mà không cần điều trị.
Tại sao bạn không nên bỏ qua một cơn TIA?
Mặc dù cơn thiếu máu não thoáng qua không gây tổn thương lâu dài nhưng nó là một lời cảnh báo nghiêm trọng rằng một cơn đột quỵ thực sự có thể xảy ra sớm nếu không có biện pháp phòng ngừa. Trên thực tế, một số người bị đột quỵ trong vòng 48 giờ đến vài tuần sau khi trải qua một cơn cơn thiếu máu não thoáng qua.
Ngay cả khi các triệu chứng đã biến mất, bạn vẫn không nên bỏ qua. Hãy tìm đến bác sĩ ngay lập tức để xác nhận tình trạng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa kịp thời. Bác sĩ có thể chỉ định:
- Thuốc chống đông máu để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Điều chỉnh huyết áp, đường huyết và cholesterol nếu bạn có bệnh nền như tăng huyết áp hoặc tiểu đường.
- Thay đổi lối sống, bao gồm ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và bỏ thuốc lá để giảm nguy cơ đột quỵ trong tương lai.
- Can thiệp y khoa như nong mạch hoặc phẫu thuật nếu có tình trạng hẹp động mạch cổ.
Hãy nhớ rằng, một cơn cơn thiếu máu não thoáng qua là cơ hội cảnh báo để bạn hành động trước khi một cơn đột quỵ thực sự xảy ra. Nếu bạn hoặc người thân xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức, ngay cả khi triệu chứng đã tự biến mất.
Đột quỵ là một tình trạng nguy hiểm, có thể để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ thông qua bài kiểm tra FAST hay BE FAST giúp bạn hành động nhanh chóng, tăng cơ hội điều trị hiệu quả. Ngoài ra, những dấu hiệu cảnh báo khác như thay đổi thị giác, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội cũng không nên bị bỏ qua. Đối với những người từng bị đột quỵ, nguy cơ tái phát vẫn luôn hiện hữu, đòi hỏi sự theo dõi sát sao và can thiệp kịp thời. Đặc biệt, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) tuy không gây tổn thương vĩnh viễn nhưng lại là một tín hiệu cảnh báo quan trọng về nguy cơ đột quỵ trong tương lai.
Tại Myrehab Masuoka, chúng tôi không chỉ tập trung vào phục hồi chức năng sau đột quỵ mà còn hỗ trợ người bệnh phòng ngừa nguy cơ tái phát thông qua các liệu pháp vật lý trị liệu chuyên sâu. Việc kết hợp tập luyện phục hồi, điều chỉnh lối sống và kiểm soát các yếu tố nguy cơ là chìa khóa để cải thiện sức khỏe não bộ và duy trì chất lượng cuộc sống. Nếu bạn hoặc người thân đang trong quá trình hồi phục sau đột quỵ hoặc muốn ngăn ngừa biến chứng, đừng ngần ngại tìm đến Myrehab Masuoka để được tư vấn và hỗ trợ chuyên sâu. Phát hiện sớm – Hành động kịp thời – Phục hồi hiệu quả chính là những điều quan trọng nhất giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình!
Để đặt lịch khám tại Myrehab Matsuoka, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE 1900 3181 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
