Căng cơ gân kheo là một trong những chấn thương phổ biến nhất ở người chơi thể thao, đặc biệt trong bóng đá, điền kinh và các môn thể thao vận động mạnh. Tình trạng này gây đau nhức, hạn chế vận động và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất thi đấu. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, chấn thương có thể để lại những di chứng về sau.
1. Căng cơ gân kheo (hamstring strain) là gì?
Căng cơ gân kheo (hamstring strain) là tình trạng các sợi cơ vùng sau đùi bị kéo giãn quá mức hoặc rách một phần. Đây là nhóm cơ quan trọng, hỗ trợ vận động gập gối và duỗi hông trong nhiều hoạt động thể thao. Khi bị tổn thương, bệnh nhân thường cảm thấy căng tức, hoặc có thể thấy đau nhói, kèm theo sưng hoặc bầm tím. Chấn thương này được xếp vào nhóm phổ biến nhất ở vận động viên chuyên nghiệp và người thường xuyên tập luyện.
Tình trạng căng cơ gân kheo
(Nguồn: iRace)
2. Nguyên nhân gây căng cơ gân kheo?
Nguyên nhân thường gặp nhất là khi cơ gân kheo phải chịu lực kéo căng quá mức trong lúc vận động là:
– Quá tải hoặc vận động quá mức:
- Tăng đột ngột cường độ hoặc khối lượng tập luyện mà cơ chưa thích nghi.
- Khởi động không đủ hoặc sai cách
– Cơ yếu hoặc mất cân bằng cơ bắp:
- Cơ hamstring yếu hơn so với cơ đùi trước (quadriceps) có thể làm tăng nguy cơ chấn thương
- Mệt mỏi cơ bắp do hoạt động kéo dài hoặc không được nghỉ ngơi đủ, khả năng chịu tải giảm, dễ dẫn đến căng hoặc rách
– Kỹ thuật vận động sai: Tư thế chạy, nhảy hoặc đá không đúng cách có thể gây áp lực không đều lên cơ hamstring, dẫn đến chấn thương.
– Cơ hamstring căng cứng hoặc thiếu độ đàn hồi do không giãn cơ thường xuyên làm tăng nguy cơ bị kéo giãn quá mức.
– Chấn thương trước đó: Nếu cơ hamstring từng bị tổn thương nhưng chưa phục hồi hoàn toàn, nguy cơ tái phát chấn thương sẽ cao hơn.
– Mặt sân trơn trượt, giày không phù hợp, hoặc điều kiện thời tiết xấu (như lạnh) có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.
– Va chạm trực tiếp (như trong thể thao đối kháng) cũng có thể gây tổn thương cơ.
– Tuổi tác (cơ bắp mất độ đàn hồi theo thời gian), thiếu nước hoặc mất cân bằng điện giải (như thiếu kali, magiê) cũng góp phần làm tăng nguy cơ.
3. Triệu chứng và mức độ chấn thương gân kheo
3.1. Triệu chứng của chấn thương gân kheo
Triệu chứng của chấn thương gân kheo thường xuất hiện ngay trong hoặc sau khi vận động. Người bệnh có thể gặp những biểu hiện sau:
- Xuất hiện cơn đau đột ngột ở phía sau đùi, đặc biệt khi chạy hoặc đá bóng.
- Cảm giác như bị “giật” hoặc “rút” mạnh ở phần cơ gân kheo.
- Đau tăng khi co hoặc duỗi chân, gây hạn chế vận động rõ rệt.
- Có thể sưng nề hoặc bầm tím quanh vùng tổn thương.
- Một số trường hợp nghe thấy tiếng “rắc” khi cơ bị rách.
- Cảm giác yếu cơ, khó đứng vững hoặc chạy tiếp sau chấn thương.
- Đau lan xuống phía sau gối khi tổn thương lan rộng.
- Khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày như ngồi xuống hoặc cúi người.
- Vận động viên thường phải dừng thi đấu ngay khi xuất hiện triệu chứng.
- Nếu không điều trị đúng, cơn đau có thể kéo dài nhiều tuần.
Căng cơ gân kheo xuất hiện những triệu chứng rất rõ ràng
(Nguồn: Medlatec)
3.2. Mức độ chấn thương gân kheo
Chấn thương gân kheo được chia thành ba mức độ khác nhau. Mỗi mức độ có đặc điểm và thời gian hồi phục riêng:
- Mức độ 1: Căng nhẹ, các sợi cơ chỉ bị kéo giãn. Đau nhẹ, vẫn có thể đi lại nhưng khó vận động mạnh. Thời gian hồi phục khoảng 2–3 tuần.
- Mức độ 2: Rách một phần sợi cơ, gây đau vừa đến nặng, kèm sưng hoặc bầm tím. Người bệnh gặp khó khăn trong đi lại. Thời gian hồi phục 4–8 tuần.
- Mức độ 3: Đứt hoàn toàn cơ gân kheo, cơn đau dữ dội, mất khả năng vận động. Thường cần can thiệp phẫu thuật. Thời gian hồi phục có thể trên 3 tháng.
4. Phương pháp điều trị và phục hồi chấn thương gân kheo
4.1. Điều trị chấn thương gân kheo
Người bệnh sau khi được chẩn đoán chấn thương cơ gân kheo cần nghỉ ngơi hợp lý, tuyệt đối tránh các hoạt động mạnh có nguy cơ làm tổn thương nghiêm trọng hơn. Trong giai đoạn đầu, chườm lạnh có thể được áp dụng để giảm đau và hạn chế phản ứng viêm tại chỗ.
Người bệnh nên chườm lạnh bằng túi đá hoặc khăn lạnh trong khoảng 15–20 phút mỗi lần, lặp lại 3–4 lần mỗi ngày. Thời gian áp dụng hiệu quả nhất là trong 48 giờ đầu sau chấn thương. Song song với đó, bệnh nhân nên băng ép vùng tổn thương và kê cao chân bằng gối để giảm sưng nề và cải thiện tuần hoàn máu.
Trường hợp triệu chứng đau không thuyên giảm, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc acetaminophen nhằm kiểm soát cơn đau. Ở mức độ nặng hơn, khi cơ gân kheo bị rách hoàn toàn, người bệnh có thể cần phẫu thuật để khôi phục cấu trúc cơ. Việc can thiệp này thường được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng lâm sàng và nhu cầu vận động của bệnh nhân.
Thời gian phục hồi sau chấn thương gân kheo thường kéo dài từ 6 đến 18 tuần. Sau giai đoạn điều trị ban đầu, bệnh nhân cần tuân thủ chương trình tập luyện phục hồi, bao gồm các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Đây là bước quan trọng giúp người bệnh lấy lại khả năng vận động bình thường và giảm thiểu nguy cơ tái phát trong tương lai.
>>> Tìm hiểu thêm: Một buổi giãn cơ chuyên sâu tại Myrehab Matsuoka diễn ra như thế nào?
4.2. Phục hồi chức năng gân kheo
Phục hồi căng cơ gân kheo cần thực hiện theo lộ trình khoa học. Đầu tiên là các bài tập nhẹ nhằm duy trì độ linh hoạt cơ. Sau đó, tăng dần cường độ tập luyện để củng cố sức mạnh. Với cầu thủ bóng đá, việc phục hồi căng cơ gân kheo cho cầu thủ bóng đá phải có giám sát chặt chẽ từ chuyên gia y học thể thao.
Đặc biệt, trong phục hồi chức năng gân kheo, nhiều phương pháp vật lý trị liệu và hỗ trợ có thể được áp dụng nhằm giảm đau, tăng tuần hoàn và cải thiện khả năng vận động như:
- Siêu âm trị liệu giúp tăng tuần hoàn máu tại chỗ và thúc đẩy quá trình liền tổn thương.
- Điện xung được sử dụng để giảm đau, kích thích cơ và hạn chế co thắt.
- Sóng ngắn hỗ trợ giảm viêm sâu và làm mềm mô sẹo, qua đó cải thiện độ linh hoạt.
- Kinesio tape có thể dán hỗ trợ nhằm giảm tải cho vùng gân tổn thương và điều chỉnh chức năng vận động.
- Song song với các phương pháp trên, bệnh nhân cần thực hiện các bài tập kéo giãn và vận động trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên viên để khôi phục sức mạnh, độ đàn hồi và ngăn ngừa tái chấn thương.
>>> Có thể bạn quan tâm: Giải pháp phục hồi chức năng cho chi dưới lấy lại khả năng vận động
Phục hồi chấn thương căng cơ gân kheo tại Myrehab Matsuoka
Căng cơ gân kheo là chấn thương phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và sức khỏe vận động viên. Do đó, việc chẩn đoán sớm, điều trị đúng và phục hồi chức năng là yếu tố then chốt để ngăn ngừa biến chứng và phục hồi khả năng vận động một cách nhanh chóng. Đặc biệt, khách hàng có thể đến ngay với Myrehab Matsuoka – Trung tâm phục hồi chức năng hàng đầu Việt Nam để được thăm khám và phục hồi chuyên sâu trong thời gian sớm nhất.
MYREHAB MATSUOKA – Trung tâm phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản
- Hotline: 1900 3181
- Website: https://myrehab-matsuoka.com
- Facebook: https://www.facebook.com/myrehab.official
- Địa chỉ: Tầng 2 Tòa nhà CONINCO, số 4 Tôn Thất Tùng, Phường Kim Liên, Hà Nội
